decentrale MZK: parodontium Flashcards
Wat is het parodontium?
Alle weefsels rondom of naast de tand
Waaruit bestaat het parodontium? (5)
- Gingiva
- Alveolaire mucosa
- Parodontaal ligament (PL)
- Alveolair bot (gemineraliseerd)
- Wortelcement (gemineraliseerd)
Functies van het parodontium (5)
- Steun geven aan tand
- Opvang van functioneel krachten op tand
- Bloed voorziening en innervatie tandvlees
- Beschermt wortel tegen resorptie (door Osteoclasten)
- Maakt tandverplaatsing mogelijk (eputie, ortho)
Parodontium bij tandloze (edentate) regio/implantaat (3)
- Gingiva
- Alveolaire mucosa
- Alveolair bot
Wat maakt de sulcus gingivalis een zwakke schakel?
De voor bacteriën makkelijk passeerbare verbinding tussen intern- en extern milieu
Waar bevindt de sulcus gingivalis zich?
Overgang van mucosa naar element
Hoe diep is de sulcus gingivalis in gezonde toestand?
0-3 mm (+3 mm = pocket)
Verschil mondslijmvlies (alveolaire mucosa) vs huid + oorzaken (3)
- Roder (vascularisatie, dikte van het epitheel en pigmentatie
- Vochtiger (lokale vochtproductie)
- Gladder (Epitheel dikte)
Wat maakt de alveolaire mucosa makkelijk verschuifbaar? (2)
- Losse structuur
2. Hoge elastine inhoud
Hoe kan je de overgang tussen de gingiva en alveolaire mucosa vaststellen?
Door met bijvoorbeeld een pocketsonde in de coronale richting erop te drukken. Er ontstaat dan een rimpel
Bekleding buitenzijde gingiva
Gekeratiniseerd epitheel
Bekleding binnenzijde sulcuszijde
Niet-gekeratiniseerd epitheel
Bekleding van sulcusbodem tot bindweefsel aanhechting
Aanhechtingseptiheel
Wat is creviculaire vloeistof?
Eiwitrijk ontstekingsvocht dat zich via het bindweefsel en het epitheel een weg baant naar de sulcus
Oorzaak sinaasappeleffect/stippeling
Plaatsen waar de retelijsten van het epitheel elkaar kruisen
Waaruit bestaat de gingiva? (4)
- Vrije gingiva
- Aangehechte gingiva
- Muco-gingivale grens
- Gingivale groeve
Volgorde vanaf de epitheel-bindweefsel grens(4)
- Stratum basale
- Stratum spinosum
- Stratum granulosum
- Stratum corneum
Wat zijn progenitorcellen? (in stratum basale)
Cellen met een goed ontwikkeld vermogen tot celdeling, dragen zorg voor de verjonging van het epitheel
Waar bevinden de progenitorcellen zich?
Stratum basale
Wat betekent een hoge turnover?
De continuïteit van het weefsel herstelt snel
Definitie desmosoom
Structuur die ervoor zorgt dat cellen kunnen hechten
Functies van het epitheel (3)
- Beschermt tegen infecties
- Beschermt tegen uitdroging
- Immumiteit - bevat cellen die antigenen signaleren: langerhanscellen
Kenmerken aanhechtingsepitheel (6)
- Niet-gekeratiniseerd
- Aantal cellagen neemt af naar apicaal
- Indien geen ontsteking, geen retelijsten aanwezig
- Aan twee zijden begrensd door lamina basalis (externa, interna)
- Hangen aan elkaar met hemidesmosomen
- Cytokeratine patroon aanwezig
Sulcus: Verdedigingsmogelijkheden tegen bacteriële invasie (3)
- Langerhanscel
- Hoge (turnover) vormings- en afschilveringssnelheid van de cellen in het aanhechtingsepitheel
- Witte bloedcellen / PMN’s
Lamina propria =
Het onder het epitheel liggend bindweefsel, bevat bloed- en lymfevaten, gladde spiercellen en kleine klieren
Functies lamina propria (2)
- Verleent stevigheid
2. Voeden van epitheel
Parodontaal ligament =
Bindweefsel dat de parodontale ruimte overbrugt (ongeveer 150 / 250 nm dik)
De vezels van het parodontaal ligament zijn opgebouwd uit:
Dwarsgestreepte fibrillen (dikte = ongeveer 50 nm)
Functie parodontaal ligament (3)
- Het verlenen van een verende bevestiging van de tand aan de wand van zijn kas
- Het gebit intact houden
- Goede opvang en verdeling van kauwkrachten
Ankylose =
Tand die direct verbonden is met het kaakbot (zonder ligament)
Functie fibroblasten
Verantwoordelijk voor de synthese en afbraak van vezels
PDL-fibroblasten kunnen niet worden uitgewisseld met andere fibroblasten. Wat maakt ze anders? (2)
- Hoge stofwisselingsactiviteit
2. Lage delingsactiviteit
Bloedvoorziening parodontium BK (bovenkaak) (2)
- Vertakking van aa. alveolaris superior
2. a. infraorbitalis
Bloedvoorziening parodontium OK (onderkaak)
aa. alveolaris inferior
Innervatie BK
n. maxillaris en zijn vertakking
Innervatie OK
n. alveolaris en zijn vertakking
Wortelcement =
Gemineraliseerd weefsel
Oorzaak gevoelig tandhals
Het ontbreken van contact tussen wortelcement en kroon. Dentine wordt blootgesteld
Functie van wortelcement
Het verankeren van de vezels van het parodontaal ligament
Wat zijn de twee (2) varianten van wortelcement?
- Acellulaire variant (bekleedt cervicale deel wortel)
2. Cellulaire variant (bekleedt apicale deel wortel)
Geef twee (2) mogelijke oorzaken van resorptie van wortelcement
- Excessieve belasting (ortho)
2. Ontstekingsfactoren
Verschillen tussen acellulair en cellulair wortelcement (3)
- Locatie
- Cellulair cement is opgebouwd uit een verkalkte organische matrix
- Acellulair kent geen cementocyten
Crista Alveolaris =
Bindweefsel van gingiva over het parodontaal ligament
Dehiscantie =
Incomplete bedekking van de wortel met bot, doorlopend tot niveau van crista alveolaris
Recessie (2) =
- Crestaal botverlies
2. Aanhechtingverlies van parodontaal bindweefsel
Functie Sharpey vezels
Verankeren van het ligament in het botcement en botweefsel
Wat vertegenwoordigt de aangehechte gingiva?
De basis van het gingivale complex
Functie basaal membraan (lamina basalis) =
Hechten van het epitheel aan bindweefsel