Herhalen Flashcards
1
Q
Geef een voorbeeld van een paradox en een oxymoron
A
- Paradox: tegenstelling: leven uit de dood
- Oxymoron: oorverdovende stilte
2
Q
Pieter is een leeuw = metafoor:
A
- Correcte formulering van deze uitspraak als metafoor: Het is niet een vergelijk: Pieter is zoals een leeuw is een vergelijking, maar niet metafoor. Als men ‘Pieter is een leeuw’ vertaalt als Pieter is sterk of gevaarlijk, dan verliest men essentiële dimensies van de betekenis.
- Het is niet mogelijk om een metafoor in gewone taal te vertalen zonder het verlies van belangrijke betekenisdimensies. Metaforen mogen niet worden gereduceerd tot retorische middelen, maar zijn een middel tot echte semantische innovatie, tot het creëren van nieuwe betekenissen.
3
Q
- Vergelijk de literalisering met de banalisering van de metafoor “De Bijbel is het woord van God” = gelijkenissen en de verschillen?
A
- Letterlijke interpretatie: bepaalde uitspraken die afkomstig zijn van mensen en eventueel zelfs door haat of haat of geweld getekend zijn, met goddelijke autoriteit te bekleden en dus tot uitspraken te verklaren die gelovigen zonder vragen te stellen moeten volgen.
- Banalisering: in de richting van is niet, Bijbel is niet het woord van God.
4
Q
- Sandra Schneiders: metaforische betekenis van “De Bijbel is het Woord van God?”
A
- Metaforische betekenis betekent ‘woord’ niet het fysieke spreken, maar de goddelijke openbaring: “God’s accepted self-gift to human beings”.
- Openbaring = 4 dimensies: taal zelfs als een symboolhandeling. Symboolhandeling is actieve aanwezigheid die een uitnodiging tot antwoord bevat. Het spreken door middel van de taal nodigt uit tot antwoord. De taal van de Bijbel zelf participeert rechtstreeks in boodschap die door de taal gecommuniceerd wordt.
- Symbool van openbaring: taal doet de onzichtbare liefde zichtbaar verschijnen en brengt haar tot uitdrukking.
5
Q
- Wat is ervoor verantwoordelijk dat het fundamentalisme gevaarlijk is voor de samenleving vanuit het standpunt van constructivisme?
A
- Religieus fundamentalisme is op alle domeinen essentialistisch, want men is ervan overtuigd dat de mensen de inhoud van bv. de Bijbel onbemiddeld van God, zonder toedoen van de mensen hebben ontvangen.
- Constructivistische benaderingen daarentegen beklemtonen dat ook de autoritatieve religieuze teksten en de dogmatisch-leerstellige formuleringen door historisch gesitueerde mensen in historische contexten werden geformuleerd.
- In het essentialisme = alsof het rechtstreeks van God komt is gevaarlijk want het treedt op met de absoluutheidsaanspraak van de alwetende en almachtige God.
6
Q
- Wat betekent “kritiek” in historische kritiek?
A
- Kritiek = wetenschappelijke basishouding die gekenmerkt wordt door onderscheiding en bewuste keuzes.
- In een wetenschappelijke benadering speelt kritiek op het niveau van het zelf, op de manier van wetenschappelijk werken en van de andere mensen die deelnemen aan het proces.
7
Q
- Wat betekent het woord kritiek in een kritisch wetenschappelijke houding met betrekking tot het zelf (de wetenschapper): 4 punten:
A
- Bewustwording van de contingentie van de eigen benadering
- Bewuste keuzes onderwerp en afbakening, gevolgde benadering en methoden en perspectieven van de gesprekpartners.
- Rekening houden met grenzen kennis, taal, eigen vaardigheden en mogelijkheden.
- Bewust zijn van eigen perspectief, blinde vlekken, traditie.
- Hiervan dus niet alleen bewust zijn maar ook verantwoordeing afleggen.
8
Q
- Weke rol speelt kritiek in een kritisch wetenschappelijke houding met betrekking tot het wetenschappelijk werk?
A
- Ook onderscheiding toepassen: bewaren van afstand ten opzichte van het gekozen onderwerp, de primaire en secundaire bronnen.
- Hermeneutiek van wantrouwen = streven naar een onafhankelijkheid.
- Hermeneutiek van vertrouwen: respect voor het eigen karakter en weerbarstigheid van het onderwerp, de bronnen en bestaande literatuur.
- Kritische houding gerespecteerd als iets dat men niet voor eigen doeleinden kan en mag gebruiken.
9
Q
- Verschil pantheïsme en panentheïsme:
A
- Pantheïsme: lijnrecht tegenover het naturalisme, in het pantheïsme is er geen natuurlijke wereld omdat alles god of goddelijk is.
- Panentheïsme: in monotheïstische religies wordt de relatie tussen het natuurlijke en het goddelijke soms beschreven als panentheïsme = alles in God is, de gehele natuurlijke, immanente realiteit is omringd door God, alles is opgenomen in God en is doordrongen door God.
- In tegenstelling tot pantheïsme, betekent panentheïsme niet dat het universum synoniem is met God. In plaats daarvan gaat panentheïsme ervan uit dat God meer is dan het universum: God is zowel transcendent als immanent.
10
Q
- Wat zijn de kenmerken van het spiritualisme met betrekking tot religie, tot welk soort fenomeen lijdt spiritualisme binnen religie?
A
- Spiritualisme = idealisme: geest als belangrijkste dimensie van de werkelijkheid en verwaarloost de materie. Immateriële = superieur en is onbereikbaar. Tegenovergestelde van immanentie = transmanentie.
- Religie: transcendente, het goddelijke in zijn eigen sfeer opgesloten en een actieve aanwezigheid van het goddelijke in de wereld wordt als onmogelijk beschouwd.
11
Q
- In het Jodendom en het christendom wordt de seksuele voortplantingskracht van de mens niet vergoddelijkt, wat komt in de plaats hiervan?
A
- Seksualiteit en voortplanting blijven belangrijke onderworpen, maar door hen wordt de voortplantingskracht niet vergoddelijkt. God wordt als Vader voorgesteld (vooral in het Christendom), maar beslist niet in de fysieke, op voortplanting gerichte zin, maar veeleer in spirituele betekenis.
12
Q
- Wat zegt Akiba ten opzichte van de positie van Job? Job zegt dat mens niet kan begrijpen waarom hij moet lijden omdat hij God niet is.
A
- God is not good, he was never good, he was only on our side.
- In de context betekent dit dat de manier waarop men God heeft voorgesteld, voor de slachtoffers niet voordelig was, want zo heeft men voorgesteld alsof God aan de kant van hun vijanden zou staan.
13
Q
- Mystieke mensen:
A
- Mensen die ervaring hebben de diepste grond van het bestaan, God, onbemiddeld bemiddeld te ontmoeten en met hem één te worden.
- Op grond van die ervaring zijn mystieke mensen in staat te herkennen wat allemaal god beweert te zijn, maar het in werkelijkheid niet is. Een dergelijke ervaring stelt mensen in staat de waarheid te herkennen en het inauthentieke in de bestaande godsbeelden aan te klagen.
14
Q
- Vier verschillen tussen primaire religie en secundaire religie:
A
- Primaire
- Oorspronkelijke religie, oerreligie
- Polytheïsme
- Cultuurreligie
- Oergeloof
- Traditionele religie, stichter onbekend
- Secundaire
- Tegenreligie
- Waar-onwaar
- Monotheïsme
- Boekreligie
- Wereldreligie
- Openbaring, stichting
- Keuzereligie: bekende stichter
15
Q
- Kritische overweging formuleert Bieringen aan oorsprong van het potentieel van religie met betrekking tot deze positie?
A
- Als men rekening houdt met het geweld dat in naam van religies werd en wordt gepleegd, heeft men begrip voor de droom van een wereld zonder religie (zie John Lennon), maar religie heeft ook een zeer rijke realiteit die men niet mag reduceren tot haar gewelddadig potentieel.
