HC.7; Diagnostiek en behandeling van hypocortisolisme Flashcards
bijnierschors insufficiëntie
primaire bijnierschors insufficiëntie, ziekte van Addison; te laag cortisol gehalte met een verhoogd ACTH gehalte
secundaire bijnierschors insufficiëntie; te laag cortisol gehalte door een te laag ACTH gehalte
klinische verschijnselen bij primaire bijnierschors insufficiëntie
gewichtsverlies
hyperpigmentatie
hypotensie
orthostatisch hypotensie
zouthonger
vitiligo
moeheid
spierzwakte
anorexie
psychische klachten
misselijkheid en braken
buikpijn
POMC
POMC is de voorloper van ATCH. uit POMC ontstaat naast ACTH ook y-MSH. y-MSH is verantwoordelijk voor pigmentatie. bij een hoog gehalte ACTH zal er ook een hoog gehalte y-MSH zijn en dus hyperpigmentatie
oorzaken primaire bijnierschors insufficiëntie
pasgeborene
- bijnier hypoplasie
volwassenen
- auto-immuun
- X-gebonden adrenoleukodystrofie
- TBC
- metastases
- bloedingen
- AIDS
klinische verschijnselen bij secundaire bijnierschors insufficiëntie
gewichtsverlies
moeheid
spierzwakte
anorexie
psychische klachten
misselijkheid en braken
buikpijn
oorzaken van secundaire bijnierschors insufficiëntie
hypofyse pathologie
hoofd trauma
geïsoleerde ACTH deficiëntie
onttrekken van corticosteroiden na langdurig gebruik
laboratorium bij primair bijnierschors insufficiëntie
elektrolyt stoornissen
- hyponatriemie
- hyperkaliemie
hypercalciemie
hypoglycemie
anemie
eosinofilie, lymfocytose
hoog ACTH, laag cortisol
biochemische testen voor primaire bijnierschors insufficiëntie
synacthen test; toedienen vervanger ACTH
insuline tolerantietest
Metopirontest
Synacthentest
Normale respons
- Basale of gestimuleerde waarde >525 nmol/L
- cortisol verhoging >190 nmol/L
Therapie van bijnierschors insufficiëntie
Equivalent van 15-30 mg hydrocortison per dag verdeeld in 2 à 3 doses
9a-fludrocortison: 0,1 mg
Vrouwen: DHEA: 50 mg per dag
Therapie van secundaire bijnierschors insufficiëntie
Equivalent van 15-30 mg hydrocortison per dag verdeeld in 2 à 3 doses
Vrouwen: DHEA: 50 mg per dag
Symptomen van bijnier insufficiëntie bij ziekte
Onverklaarde circulatoire collaps
Onvoldoende respons op inotropica
Koorts zonder reactie op antibiotica
Onverklaarde apathie
Vitiligo, veranderde pigmentatie
Hypoglycemie
Hyponatriemie. hyperkaliemie
Eosinofilie
Klinische toepassing van corticosteroïden
Substitutie
- primaire bijnier insufficiëntie
- secundaire bijnier insufficiëntie
Anti-inflammatoir therapie
- Auto-immuun ziekten
- Allergie, anafylaxie
- Post-transplantatie
werkingsmechanisme corticosteroiden
suppressie van cytokine productie
Inhibitie lymfocyten proliferatie
Inhibitie antistof productie
Inhibitie phagocytose
acute complicaties corticosteroid therapie
ontregeling DM
vochtretentie
ulcus/gastritis
psychose
