HC.4; Pathologie van bijnieraandoeningen Flashcards
hyperplasie
vergroting van een orgaan op basis van toename van het aantal cellen
hypertrofie
vergroting op basis van celgrootte
hyperplasie in endocriene organen
Onder controle van de hypothalamus-hypofyse endocriene klier as feedback loops; hormoonproduct uit eindorgaan remt hypofyse en hypothalamus; als hormoonspiegel daalt, verdwijnt remmende werking
In geval van hyperplasie; ACTH overproductie of tekort aan eindhormoon; nieuw evenwicht ingesteld
Hyperplasie is resversibel; normaliseert de hormoonspiegel dan normaliseert het orgaan
neoplasie
autonome groei. groei die niet meer terugkoppelbaar is / niet meer gevoelig voor feedbacksignalen en geen mogelijkheid heeft tot regressie
neoplasie = tumor in de klinische praktijk. op basis van klinisch gedrag, spreken we van goedaardig en kwaadaardige tumoren
Microscopie bijnierschors
glomerulosa laag; produceert het mineralocorticoid aldosteron
Fasciculata laag; lange bundels van spons-achtige cellen die cortisol produceren
reticularis laag; kleinere cellen en minder vetdruppels. produceren androgenen en oestrogenen
bijniermerg
nestjes van basofiele cellen; chromaffiene cellen
productie van catecholamines; adrenaline en noradrenaline
nestjes van chromaffiene cellen omgeven door sustentaculaire cellen
hypercortisolisme
Nodulaire of diffuse hyperplasie
schorsadenoom
oorzaken overproductie cortisol
hypofyse adenoom
bijnier adenoom
ectopisch adenoom
verhoogde inname
hyperaldosteronisme
Bilaterale idiopathische hyperplasie
Schorsadenoom met spironolacton bodies
viriliserend syndroom
bilateraal hyperplasie: 10-15x zo zwaard, cortex vaak bruin
Carcinoom meer waarschijnlijk dan adenoom
oorzaken overproductie androgenen
congenitale adrenale hyperplasie; groep erfelijke aandoeningen met defect in enzym betrokken bij steroid biosynthese
neoplasie met viriliserende kenmerken; eerder carcinoom dan adenoom, zeer zeldzaam
hypofunctie / insufficiëntie
bloeding; acuut, ontsteking
overwoekering door metastasen of door carcinoom
oorzaken adrenale insufficiëntie
acuut
- waterhouse-friderichsen syndroom; bilaterale bijnierbloeding bij kinderen met daverende sepsis
- plots stoppen met langdurig corticosteroid gebruik
chronisch
- auto-immuun
- infecties
- metastasen
geen functiestoornis; incidentaloom
hyperplasie / bloeding / cyste / metastase
adenoom of carcinoom, feochromocytoom
bijnierschors neoplasma
Frequentie van adenomen is veel hoger dan die van carcinomen
macroscopisch en microscopisch onderscheid tussen adenomen en carcinomen is moeilijk
maar bijnierschorscarcinomen kunnen metastaseren en hebben een slechte prognose
