HC.4 - De ontstekingsreactie in de 21ste eeuw: Celsus en Virchow op moleculair niveau Flashcards
Omschrijf de ontstekingsreactie volgens Celsus en later volgens Virchow
Celsus
1. rubor = rood
2. Calor = warm
3. Dolor = pijn
4. Tumor = zwelling
Virchow:
5. Functie laesa = functieverlies
Wat is het effect van een chronische ontsteking van het beenmerg?
- vermindering van de erytropoiese –> anemie (of anaplastische anemie)
- Productie van ROS –> aantasting DNA
- risico op maligniteiten bvb MDS
Hoe moet pus uit een wond verwijderd worden?
Goed opensnijden van het abces zodat het vocht kan blijven afvloeien bvb met drain–> weghalen van voedingsbodem voor bacteriën
Wat is een ontstekingsreactie?
= reactie van gevasculariseerd weefsel op beschadiging met als doel het elimineren van de schadelijke agens en het ingang zetten van het herstel van de schade
Uit welke twee fases bestaat een ontstekingsreactie?
- acute fase: tot 7 dagen
- chronische fase: na 7 dagen
Welke soorten reacties treden er op bij een ontstekingsreactie? waardoor worden deze reacties aangestuurd?
- vasculaire reactie
- cellulaire reactie
Door: ontstekingsmediatoren = eiwitten afkomstig uit (of aangemaakt uit eiwitten van) het bloed of cellen
–> Productie als reactie op of geactiveerd door een (schadelijke) agens
Wanneer eindigt een ontstekingsreactie?
- schadelijke agens is geëlimineerd
en
- mediatoren zijn afgevoerd en afgebroken
Waarbij kan een ontstekingsreactie schadelijk zijn?
- atherosclerose
- auto-immuunziekten
- keloid –> te veel BW vorming
- contracturen
- genetische modificatie: MDS
Wat zijn vier oorzaken van ontstekingsreacties?
- Infectie: detectie van MO via oa. TLR
- Weefselnecrose –> schadelijke stoffen uit cellen bij celdood of celschade
- immunologische reacties: bvb AIZ door Ag-Ig complexen, CD8+ celreacties, complementactivatie
- Genetische afwijkingen: bvb mutaties in genen die geassocieerd zijn met MDS en auto-inflammatie
Welke vier oorzaken zijn er van weefselbeschadiging?
- ischemie (bv MCI)
- fysieke prikkels (trauma, straling, verbranding)
- chemische prikkels (toxische stoffen, medicamenten)
- lichaamsvreemde stoffen (splinter, hechtdraad, stof en vuil)
Wat zijn twee mogelijke reacties op externe stimuli en schadelijke processen?
- celschade –> adaptatie –> herstel
Of bij herstelbare schade –> herstel - Celschade –> onherstelbaar –> necrose/apoptose
In welke volgorde treden veranderingen op bij onherstelbare schade?
- biochemische veranderingen (niet zichtbaar met microscoop)
- ultra-structurele veranderingen (elektronen microscoop)
- Licht microscopische veranderingen
- Veranderingen die zichtbaar zijn met blote oog
Wat is het verschil tussen necrose en apoptose mbt:
1. Ontstekingsreactie
2. prikkels
- Necrose: ja
Apoptose: nee - necrose:
a) hypoxie/ischemie: ATP omlaag –> energie afhankelijke functies verminderen –> celschade -> necrose
b) Meerdere schadelijke stimuli –> ROS productie –> schade aan lipiden, proteïnen en nucleinezuren –> celschade –> necrose
c) infecties, immuunziekten –> inflammatie –> toxische moleculen productie –> necrose OF apoptose
Apoptose:
a) mutaties, cell stress, infecties –> accumulatie van verkeerd gevouwen eiwitten –> apoptose
b) radiatie of andere insults –> DNA schade –> apoptose
c) infecties, immuunziekten –> inflammatie –> toxische moleculen productie –> necrose OF apoptose
Hoe verloopt necrose?
- Membraan blebs
- Afbraak van plasmamembraan, organellen en nucleus
- Lekken van cel componenten
- Cel barst open waarbij inhoudt buiten de cel komt
- Inflammatie: trigger voor vasculaire en cellulaire reactie
Hoe verloopt apoptose?
- Condensatie van chromatine –> programma aanzetten
- Membraan blebs
- Cellulaire fragmentatie
- Vorming apoptotische bodies waarin cel organellen omgeven door een membraan zich bevinden
- Fagocytose van apoptotische bodies en celfragmenten
- GEEN inflammatie
Wat zijn de vasculaire reacties?
- netto verwijding van de vaten
- vertraging van de bloedstroom (door wijdere vaten)
- uittreden van eiwitten en ontstekingscellen –> permeabiliteit verhoogt
Welke drukken spelen bij het evenwicht over het uittredende en intredende vocht in vaten? Wat blijft over?
- hydrostatische druk: duwt vocht de vaten uit
- colloid osmotische druk: grote eiwitten in het plasma trekt het grootste gedeelte van het vocht weer terug het vat in
Weefselvloeistof: blijft over
Wat is pus?
Exsudaat
Vocht en eiwitten lekken uit de vaten door verhoogde permeabiliteit dus
Vocht + eiwitten + kapotte granulocyten (evt wat ery’s)
De verhoogde permeabiliteit is voor het uitreden van IC maar hierdoor treden eiwitten ook makkelijker uit
Wat is naast exsudaat ander vocht dat uit vaten kan komen? Wat kan hiervoor de oorzaak zijn?
Transsudaat: helder vocht met weinig eiwitten en weinig cellen
- door verlaagde colloid osmotische druk bvb bij verminderde eiwitsynthese agv leverziekte, eiwitverlies agv nierziekte of proteïne malnutritie (kwashiokor)
Wat is de functie van macrofagen?
- eliminatie van microbes en dood weefsel door fagocytose
- productie van mediatoren (cytokines)
- rol in herstel
Wat is de rol van mestcellen?
Bron van mediatoren zoals histamine
Wat is de rol van PMNs?
- fagocytose/eliminatie van schadelijke agens (microben of dood weefsel)
Wat is de rol van monocyten?
Differentiëren naar macrofaag of DC oiv lymfocyten
Wat is de rol van lymfocyten?
Immuun respons