HC.1 - Immunoglobulinen - 1 Flashcards
Hoe noemen we de hoeveelheid antistoffen in het bloed?
Gamma globuline fractie (alle immuunglobulinen)
Hoe noemen we een gebrek aan Ig?
Agammaglobulinemie
Wat is een antigeen? Hoe noemen we dit ook wel?
Een molecuul waartegen een adaptieve immuunrespons is gericht (B-cellen EN T-cellen!!)
Antibody generating structure (vroegere definitie)
Wat is een epitoop?
Antigene determinant, deel van het antigeen waaraan de receptor bindt (TCR of Ig)
Wat is de betekenis van immunogeen?
Molecuul dat obv moleculaire structuur een adaptieve immuunrespons kan opwekken
Wat is hapten?
Niet immunogeen molecuul dat zoals penicilline of nikkel, dat indien gebonden aan een carrier, een antistof respons kan geven
Wanneer kan een niet immunogeen molecuul toch een antistof respons geven?
Indien gebonden aan een carrier
Waarbij hebben Ig een rol?
Bij de adaptieve immuunrespons
Tegen welke MO hebben Ig de meeste werking?
Tegen bacteriën, maar ook wel virussen
Noem de drie onderdelen van 1 Ig?
- 2 identieke zware ketens
- 2 identieke lichte ketens (kappa of lamba)
- 2 bindingsplaatsen = antigeenbindend gedeelte = idiotype
Hoe noemen we het onderdeel van een Ig dat een antigeen kan binden?
Idiotype (antigeen bindend gedeelte)
Welke twee domeinen bevat een Ig?
- constant domein = Fc-gedeelte (twee onderste stokjes)
- variabel domein: Fab-gedeelte –> voor specifieke herkenning en binding van antigenen (gebogen stukje, zowel van zware als van lichte keten variabel)
Hoe noemen we de plek specifiek waar het antigeen aan een Ig wordt gebonden? Wat is de structuur hiervan?
CDR = complementarity determining regions
In totaal 6 contactpunten met 3 voor de zware keten en 3 voor de lichte eten –> vouwen zo dat dicht ibij elkaar komen
Wat is kenmerkend voor het CDR?
- Complementair aan het antigeen
- Meest variabel tussen de Ig
Op hoeveel plekken kan een Ig antigenen binden?
Op twee plekken per Ig
Wat maakt Ig uniek?
De enorme variatie in de CDRs
Wat is de functie van het constante en wat van het variabele domein?
Constante domein: functie van het Ig NA herkenning van het antigeen
Variabel domein: Herkennen van specifiek antigeen
Hoe noemen we de constante domeinen? Welke varianten zijn er?
= Isotype = Ig klasse = contact domein
IgA
IgG
IgE
IgM
IgD
Wat verschillen de isotypen van de Ig onderling?
De zware ketens verschillen
In welke vorm komt IgM voornamelijk voor? Hoe werkt dit? Hoeveel bindingsplekken heeft dit?
Als pentameer dus met 5
Via zwavelbruggen en J-keten wordt het complex (de Ig) aan elkaar gekoppeld –> groot complex molecuul ontstaat
10 bindingsplekken (5x2)
Waar komt IgM voornamelijk voor?
Voornamelijk in de longen (verder niet zo veel)
Wanneer komt IgM in grote hoeveelheid voor?
- Eerste Ig dat we maken bij een reactie
- Betrokken bij vroege ontwikkeling van jonge kinderen –> daarna overgenomen door andere Ig
Wat is een voorbeeld waarbij IgM wordt gemaakt?
Antistoffen tegen bloedgroep antigenen
In welke vorm komt IgA vaak voor? Hoe werkt dit?
Vaak dimeer (kan wel als monomeer)
Aan elkaar gemaakt met zwavelbruggen en J-keten
Door welke cellen worden de J-ketens en zwavelbruggen voor het verbinden van de Ig gemaakt?
Door Ig producerende cellen (plasmacellen
Wat is de locatie waar IgA veel voorkomt?
Overal waar oppervlakte met de buitenwereld in aanraking komt –> mucosale oppervlakten
- darmen
- longen
Waar in de darmen werkt IgA specifiek en hoe komt het daar terecht?
In het lumen van de darm
Moet over de darmwand getransporteerd worden
- epitheelcellen maken secretory component
- IgA wordt gevangen aan polyIg receptor (FcR)
- Epitheelcellen zetten het secretory component aan het IgA
- transport over de darmwand is mogelijk richting het lumen
In welke vorm komt het IgE voor?
Als monomeer
Hoe werkt een IgE molecuul?
- bindt via FcR (= FcE-receptor) aan mestcellen of basofiele granulocyten
- degranulatie van deze cellen waardoor mediatoren als histamine en leukotrienen vrijkomen
- bestrijden van vn parasitaire infecties
Waar komt het IgE voornamelijk voor?
- Mucosale oppervlakten
- in de huid
Bij welke twee dingen speelt IgE een grote rol?
- Parasitaire infecties
- Allergische reacties
Hoe bindt een IgE aan een mestcel of basofiel?
De Fc-staart bindt aan de receptor waarbij het variabele domein naar buiten gericht blijft en nog steeds moleculen kan binden
In welke vorm komt IgG voor?
Als monomeer, er zijn 4 subklassen/isotypes
Waar bevindt IgG zich het meest?
Hele lichaam
- weefselvocht
- bloed
- over de placenta naar foetus
Wat is kenmerkend voor de T1/2 van IgG?
Lange halfwaardetijd
Wat is de rol van IgG bij een zwangerschap?
Moeder geeft IgG aan het kind waardoor het kind geboren wordt met Ig van de moeder –> de eerste bescherming van het kind tot het zelf Ig kan vormen
Wat zijn de vier subtypes van het IgG?
IgG1
IgG2
IgG3
IgG4
Wat zijn de vier hoofd effector functies van Ig?
- neutralisatie = wegvangen van losse eiwitten of toxische moleculen
- Complement afhankelijke lysis activatie
- Opsonisatie
- Antistof afhankelijke cellulaire cytotoxie: binding van IgG aan MO waarna presentatie aan NK-cellen of eosinofielen
Hoe werkt de complement activatie door Ig?
Ig en complement factoren binden aan het MO
hierdoor lysis
= complement afhankelijke lysis
Wat zijn de functies van IgM (volgorde)?
- Complement activatie +++
- Neutralisatie +
- Opsonisatie +
Wat zijn de functies van IgA (volgorde)?
- Neutralisatie ++
- opsonisatie +
- complement activatie +
Wat zijn de functies van IgE (volgorde)?
Sensitisatie van mestcellen +++
Wat zijn de functies van IgG1 (volgorde)?
- opsonisatie +++
- Neutralisatie ++
- Sensitisatie voor het killen van de NK-cellen ++
- complement activatie ++
- Sensitisatie van mestcellen +
Wat zijn de functies van IgG2 (volgorde)?
- neutralisatie ++
- Compliment activatie +
Wat zijn de functies van IgG3 (volgorde)?
- activatie complement +++
- neutralisatie ++
- opsonisatie ++
- sensitisatie voor het doden door NK-cellen ++
- sensitisatie voor mestcellen +
Wat zijn de functies van IgG4 (volgorde)?
- neutralisatie ++
- opsonisatie +
Wat is de functie van IgD?
Altijd samen met IgM op een B-cel met onbekende rol
welke twee mechanismen van killing zijn er?
- CDC = complement dependent killing
- ADCC = celafhankelijjke killing door Mf of Nk-cellen
Wat is een voordeeld van een therapeutische antistof en waartegen wordt het gebruikt?
Retuximab is anti-CD20 (tegen alle B-cellen)
- B-cel leukemie/lymfoom
- autoreactieve B-cellen
Welke soorten mabs zijn er en hoe herken je deze?
- Muis: volledig lichaamsvreemd –> -zumab
- Gehumaniseerd: stukje van muis aangevuld met menselijk Ig –> -momab
- volledig humaan (lastig te maken) –> Limab
- Chimeer: variabele domein van muis en constante deel van mens –> ximab
Wat is het problemen bij therapeutische Ig van muizen?
volledig lichaamsvreemd en kunnen dus immuunreactie opwekken
Welke cellen maken en scheiden Ig uit? waar bevinden zich deze cellen?
Plasmacellen (komt uit B-cellen)
Hebben een groot Golgi en ER
zitten in het beenmerg
Wat is het verschil tussen een plasmacel en een B-cel?
B-cel heeft het Ig op het membraan gebonden als B-cel receptor (BCR) –> NIET uitscheiden
Plasmacel kan het Ig wel uitscheiden
LET OP: specificiteit is wel hetzelfde dus
Waar bevinden B-cellen zich?
- In de circulatie op zoek naar antigeen (bij activatie eerst differentiëren naar plasmacel en proliferatie)
- beenmerg
- lymfeklieren –> hierin activatie
- lymfevaten
Wat is kenmerkend voor de secundaire antistof respons?
- sneller
- heftiger
- specifieker –> meer finetuning
Hoe werkt de activatie van een naïeve B-cel?
- komen een passend antigeen tegen en binden dit aan de BCR (Ig op membraan)
- B-cel migreert naar LK
- proliferatie
- differentiatie naar plasmacel of B-geheugencel
- plasmacellen: naar beenmerg om Ig te produceren
Wat is de levensduur van de plasmacellen en geheugencellen?
Geheugencellen: lang
plasmacellen: vaak lang, maar kan ook korter
wat treedt er nog meer op in de secundaire antistof respons naast de heftigere reactie? Hoe werkt dit?
Isotope switching: eerst IgM en daarna IgG of IgA (of IgE)
- Afhankelijk van de productie van cytokines en vn interleukines (IL) of TGF/IFN worden transcriptiefactoren aangezet
- Differentiatie van de B-cellen waardoor switch naar ander Ig op de BCR
- Differentiatie naar plasmacel door ILs waardoor uitscheiden van Ig
Wat betekent het voor de plasmacel na de isotype switch?
Voortaan alleen nog maar die Ig maken en geen andere meer
hoe heet de mutatie waarbij een patient geen B-cellen heeft? en het ziektebeeld? Hoe werkt het beeld?
Germaine BTK-gen mutatie (= Bruton’s tyrosine kinase)
- betrokken bij activatie van processen in de vroege ontwikkeling naar B-cellen (in beenmerg)
- Geen B-cel vorming en dus geen Ig productie en geen B-cel afweer
Ziekte = X-linked agammaglobulinemie
Welke cellen zijn de zien op een flowcytometrie met CD3 op X-as en CD-19 op Y-as?
Rechtsonder: T-cellen
Linksboven: B-cellen
Midden/linksonder: NK-cellen
