H8 - Veranderingen in erfelijk materiaal Flashcards
Polymorfisme
Variatie met minder dan 1% in de populatie
Niet direct geassocieerd met ziektebeeld
Oorzaken van mutaties
Spontaan
Mutagene stoffen
Ioniserende straling
Nucleotide excision repair
DNA-herstelmechanisme
Kiemlijnmutaties
Worden doorgegeven aan volgende generaties
Somatische mutaties
Slechts aanwezig in gedeelte van de cellen
Veroorzaakt mozaïcisme (ook als geslachtscellen gedeeltelijk drager zijn: voortzetting in de stamboom)
Euploïd
Veelvoud van normale set chromosomen
Monoploïd
1 set chromosomen
Meestal niet leefbaar
Uitzondering: bepaalde vissen en amfibieën
Diploïd
2 sets van chromosomen
Polyploïd
Triploïd, tetraploïd
Meestal niet leefbaar
Uitzondering: planten
Aneuploïd
Geen normale set van chromosomen
Ontstaat uit non-disjunctie
Monosomie
Van 1 chromosoom ontbreekt een copij
Trisomie
Een chromosoom in 3-voud aanwezig
Down-syndroom
Trisomie
Translocaties
Chromosoomfragmenten tussen niet-homologe chromosomen uitgewisseld
Gebalanceerde translocatie
Geen DNA weg of erbij - minieme klinische verschijnselen
Wel grote risico’s voor het nageslacht (vaak niet levensvatbaar)
Robertsonian translocaties
Fusie van 2 acrocentrische chromosomen
Zonder klinische gevolgen, maar wel verminderde vruchtbaarheid
Deleties
Verlies van chromosoomfragmenten
Duplicaties
Verdubbeling van chromosoomfragmenten (resulterend in partiële trisomie)
Inveresies
2 chromosoombreuken, ontbrekende fragment wordt teruggeplaatst maar verkeerd om
Weinig klinische gevolgen, maar wel voor het nageslacht
Chromosomale herrangschikkingen
Translocaties (gebalanceerd/Robertsonian)
Deleties
Duplicaties
Inversies
Stille mutatie
Geen effect op aminozuursequentie
Meestal in niet-coderende regio’s
Missense mutaties
Gevolg: aminozuursubstitutie
Volledig deficiënt eiwit of volledig functioneel eiwit
Transitie: purine vervangen door purine
Transversie: uitwisseling tussen 2 groepen
Nonsense mutaties
Gevolg: inbouw stopcodon > beëindiging translatie
Meestal deficiënt eiwit
Frameshift mutatie
Leesraam verschoven door een insertie of deletie
Totaal afwijkende aminozuursequentie en vroege stop translatie
Splice-site-mutatie
Op overgang intron/exon
Geen correcte uitsplitsing van intron
Readthrough mutatie
Stopcodon vervangen door coderend triplet