H6 eiwitten Flashcards
essentiële aminozuren (9)
valine
leucine
isoleucine
threonine (OH-)
methionine (zwavel)
fenylalanine (benzeen)
tryptofaan (dubbele ring)
histidine (basisch)
lysine (basisch)
primaire structuur van eiwitten
volgorde aminozuren in eiwit keten
secundaire structuur van eiwitten
ruimtelijke structuur gevormd door zwakke ladingsverschillen
tertiaire structuur van eiwitten
opgerolde vorm van de eiwitten. hydrofobe en hydrofiele structuren zorgen voor oplosbaarheid eigenschappen
Quartaire structuur van eiwitten
combinatie van twee of meer (deel)eiwitten die samen een groep met een functie vormen.
bv hemoglobine (4x eiwit dat Fe vast houdt)
denaturatie eiwit (def)
ontrollen en vorm verliezen
koken van eiwit
opkloppen van eiwit
in zuur (maag)
eiwitsynthese in cel
in kern: DNA kopie = mRNA
mRNA door kernmembraan
in cel: mRNA afgelezen door Ribosomen
tRNA brengen aminozuren naar ribo’s
functies van eiwitten
structuur
enzymen
hormonen
vocht regulatie
buffers
antilichamen
noodbron glucose/energie
transport
bloedstolling
licht gevoelig eiwit in ogen
N-balans lichaam
maat voor eiwit behoefte
verschil inname (voedsel) en
uitscheiding (zweet, urine, ontlasting)
idealiter: 0
N-balans positief
herstellen van ziekte
groei
meer inname dan uitscheiden
N-balans negatief
stress (verwonding/ziekte)
honger
meer afbraak/uitscheiding dan opname
opslag eiwit in lichaam
niet mogelijk
aminozuren kunnen wel in vet worden omgezet
afbraak aminozuur
(deaminering)
1 de-aminering
(verwijdering NH2)
producten: NH3 en keto-zuur
NH3 gebruikt voor niet essentiële aminozuren
keto-zuur gebruikt voor divers metabolisme
transamination aminozuur
verwisselen van NH2- groep tussen ketozuur en aminozuur
verwijderen van NH3
NH3 + CO2 –> NH2CONH2 +H2O
ureum
NH2CONH2
manier om het te veel aan N aftevoeren
bij eiwitrijk eten: veel drinken voor goede nierwerking
eiwit hoge kwaliteit
bevat alle essentiële aminozuren
dierlijk voedsel
soja
eiwit lage(re) kwaliteit
bevat niet alle essentiële aminozuren
plantaardig voedsel
maïs = lage kwaliteit eiwit
verteerbaarheid eiwitten
dierlijk: hoog (90% +)
plantaardig: minder (70-90%)
soja + peulvruchten: hoog
losse aminozuren worden gemaakt door …
de lever
proteine deficientie
te weinig eiwit inname/of de verkeerde.
–> afbraak van bestaande eiwitten
–> verminderde groei, werking bv hersens, immuniteit omlaag
eiwit energie ondervoeding
in een dieet te weinig eiwit daardoor energie door eiwit afbraak (bv spierweefsel)
te veel eiwit inname (risico’s)
hartziekten
homocysteine verhoogt = risico factor
kanker
rood vlees
plantaardig/vis wel goed
osteoporose (botontkalking)
te veel Ca verlies (extra inname Ca
compenseert)
te weinig bot verzwakking
dieet -eiwitrijk wel verzadiging-te eenzijdig
zwaardere belasting op nieren
aanbevolen dagelijkse inname eiwit
0,83 g/kg/d
10 en% (energie%)
