H4: Het staatsrecht Flashcards

Question

Gezagdragers gebonden door objectief recht

Answer 1

houdt in dat hun macht niet onbeperkt is en dat zij zich moten houden aan de eigen rechtsregels, met inbegrip van de vooropgestelde procedurevoorschriften, de hiërarchie der normen en de bevoegdheidsverdelende regels.

Answer 2

Een tweede aspect van het idee van de ‘rechtsstaat’ is dat de gezagsdragers een aantal fundamentele rechten van de burgers die onder meer in de Grondwet staan ingeschreven niet terzijde kunnen schuiven, en dat zelfs niet met een democratische meerderheid. Een aantal fundamentele rechten, zoals de mensenrechten, het recht op vrije meningsuiting en dergelijke zijn met andere woorden onaantastbaar.

Answer 3

De overheid mag het beslissingsrecht van het onafhankelijke rechtscollege niet aantasten. Er moet een controle zijn, en die controle in een rechtstaat gebeurd door een rechter die onafhankelijk en onpartijdig moet optreden.

Answer 4

Met grondwettelijke monarchie wordt bedoeld dat de rechten van de Koning precies omschreven zijn in de Grondwet. (de macht komt uit de Grondwet) Ook het feit dat de nieuwe Koning slechts eerst bezit van de troon neemt na voor Kamer en Senaat de eed te hebben afgelegd (Er is een soort van tussenfase tussen de dood/aftreed van de vorige koning en de nieuwe koning, je wordt niet meteen koning, maar eerst kroonprins) en de omschrijving van de Koning als ‘Koning der Belgen’ (en niet Koning van België) beklemtonen de aan de Grondwet ondergeschikte positie van de Koning.

Answer 5

Saksen-Coburg, de koning wordt opgevolgd door de eerstgeborene.

Answer 6

Deze titel is erfelijk en heeft alleen de bevoegdheden die in de Grondwet staan.

Answer 7

3 gemeenschappen en 3 gewesten met asymmetrische instellingen en een complexe bevoegdheidsverdeling.

Answer 8

De Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap en de Duitstalige Gemeenschap

Answer 9

Het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brussel Hoofdstedelijk Gewest.

Answer 10

Bevoegdheden van de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaamse Gewest

Answer 11

Bevoegdheden Waalse Gewest + de overdragen bevoegdheden van de Franse Gemeenschap

Answer 12

Bevoegdheden Franse gemeenschap

Answer 13

Bevoegdheden Duitstalige gemeenschap

Answer 14

Bevoegdheden Brussels Hoofdstedelijk Gewest + sommige gemeenschapsaangelegenheden + overdragen van + bevoegdheden provincie + bevoegdheden agglomeratie

Answer 15

Bevoegdheid die in principe exclusief aan een bepaalde overheid wordt toegewezen met uitzondering van een aantal deelaspecten die aan een andere overheid worden voorbehouden. (zoals BE)

Answer 16

beschikken de drie Gewesten en de drie Gemeenschappen over een eigen exclusieve bevoegdheid binnen een toegewezen territorium (bevoegdheid ratione loci) en toegewezen materies (bevoegdheid ratione materiae).

Answer 17

Territoriaal, wat een bepaald grondgebied betreft

Answer 18

Wat een bepaalde materie betreft

Answer 19

Verschillende overheden hebben de bevoegdheid om welbepaalde aangelegenheden te regelen, zodat er de facto een hiërarchische verhouding tussen de normen ontstaat. Bij concurrerende bevoegdheden kan een onderscheid worden gemaakt tussen integraal en beperkt concurrerende bevoegdheden.

Answer 20

houdt in dat de federale overheid en de deelgebieden in principe bevoegd zijn, maar dat de deelgebieden hun bevoegdheid verliezen op het ogenblik dat de federale overheid een eigen regeling uitwerkt.

Answer 21

houdt in dat de basis regels door een overheid (de federale) worden bepaald, maar dat de andere overheden die kunnen aanvullen of toepassen.

Answer 22

zijn bevoegdheden waarover de verschillende overheden beschikken, en die het doorgaans mogelijk moeten maken de eigen bevoegdheid lot uitoefenen. (Zo zijn zowel de federale overheid, de gemeenschappen als de gewesten bevoegd voor het wetenschappelijk onderzoek met betrekking hun eigen bevoegdheden)

Answer 23

De gemeenschappen en gewesten beschikken voorlopig alleen over toegewezen bevoegdheden, wat betekent dat de residuaire bevoegdheid federaal is.

Answer 24

dat wil zeggen de bevoegdheid die niet specifiek wordt vermeld en aan een bepaald orgaan wordt toegewezen

Answer 25

ART. 35 GW legt de residuaire bevoegdheden bij de gewesten en de gemeenschappen en de toegewezen bevoegdheden bij de federale overheid. Dit is nog niet in werking getreden. (Als dat in werking zou treden, zou ons huidig systeem omkeren, want nu zit residuaire bij federaal, niet bij gemeenschappen en gewesten)

Answer 26

Bevoegdheden die worden uitgevoerd onder bijzonder strikte voorwaarden en die niet uitdrukkelijk worden toegewezen (niveau van gemeenschappen en gewesten). De voorwaarden hiervoor zijn: noodzakelijk zijn, bevoegdheid moet tot gedifferentieerde regeling lenen en de weerslag moet marginaal zijn.

Answer 27

Het kan volledig worden afgesplits van de andere regels die al bestaan.

Answer 28

De weerslag op federale bevoegdheid moet beperkt zijn

Answer 29

bestaat uit de federale wetgevende macht, de federale uitvoerende macht en de rechterlijke macht.

Answer 30

Het parlement bestaat uit twee kamers, met name de Kamer van Volksvertegenwoordigers en de Senaat.

Answer 31

Het parlement bestaat uit 2 kamers: Kamer van Volksvertegenwoordigers en Senaat. Beide kamers hebben zowel qua samenstelling als op vlak van bevoegdheden een verschillende rol en betekenis gekregen.

Answer 32

Kamer vertegenwoordigd de hele Belgische bevolking, maakt de wetten en oefent politieke en financiële controle uit over de regering.

Answer 33

Vertegenwoordiging van de gemeenschappen, die is bevoegd voorbelangenconflicten en dient als reflectie kamer.

Answer 34

Het Vlaams Parlement is bv een legislatuurparlement: het kan niet worden ontbonden voor de zittingsperiode van vijf jaar voorbij is. Er kunnen dus geen vervroegde verkiezingen plaatsvinden. Heeft en legislatuur van 5 jaar

Answer 35

De Kamer van Volksvertegenwoordigers wordt voor vijf jaar verkozen en wordt een semi-legislatuurparlement, want kan vroegtijdig ontbonden worden door de Koning. Heeft dus een legislatuur van 5 jaar, maar kan vroeger ontbonden worden, vandaar de ‘semi’.

Answer 36

Wordt verkozen voor een periode van vijf jaar bij verkiezingen die samen lopen met die van het Europees parlement’, deze kan vroegtijdig ontbonden worden door koning.

Answer 37

De Senaat wordt niet rechtstreeks verkozen maar bestaat uit gemeenschap senatoren en gecoöpteerde senatoren. ! De ontbinding van de Kamer (door koning) heeft niet automatisch de ontbinding van de Senaat tot gevolg. Mandaat van 5 jaar. Het is een niet-permanent orgaan

Answer 38

Aangeduid door het (deel)parlement van een gemeenschap.

Answer 39

Senatoren worden niet rechtsreeks verkozen, maar aangeduid door de Vlaamse (6) en Franstalige (4) senatoren.

Answer 40

niet meer dan twee derde van de senatoren mogen van hetzelfde geslacht zijn

Answer 41

alle aangelegenheden die door de Grondwet niet aan een andere federale entiteit zijn toegekend, mogen besproken worden in de Kamer

Answer 42

De koning is zowel de derde tak van de federale wetgevende macht als het hoofd van de uitvoerende macht. Hij is onschendbaar, niet verantwoordelijk en politiek onbekwaam om alleen te handelen.

Answer 43

De onschendbaarheid verwijst naar de absolute onmogelijkheid om de Koning zowel burgerrechtelijk als strafrechterlijk te vervolgen. Tegen de koning kunnen dus geen rechtsgedingen worden ingespannen.

Answer 44

De niet-verantwoordelijkheid verwijst naar de politieke onaantastbaarheid. De Kamers of de regering kunnen de Koning niet ter verantwoording roepen, noch hem uit zijn functie ontzettend. De koning heeft dan ook geen politieke macht. Die is in handen van de ministers.

Answer 45

De politieke onbekwaamheid om alleen te handelen is een noodzakelijk gevolg van de niet verantwoordelijkheid. Geschreven akten van de koning kunnen enkel gevolgen hebben wanneer zijn mede ondertekend zijn door een minister, die er door de ondertekening verantwoordelijk voor wordt. Ook voor andere publieke handelingen zijn de ministers verantwoordelijk.

Answer 46

De koning is een constitutioneel staatshoofd, wat wil zeggen dat hij alleen de functies uitoefent die hem door de grondwet worden verleend (federale bevoegdheden). (Dus: ook Bevoegd voor het benoemen van de ministers, etc.) Aangezien de koning zijn bevoegdheden echter uitoefent onder een ministeriële verantwoordelijkheid, betreft het hier in wezen bevoegdheden van de federale regering.

Answer 47

De federale regering bestaat uit ministers, die de ministerraad vormen, en uit staatssecretarissen.

Answer 48

De ministerraad bestaat uit maximaal 15 ministers en is, eventueel met uitzondering van de eerste minister, paritair (= op voet van gelijkheid) samengesteld tussen Nederlandstaligen en Franstaligen.

Answer 49

De regering wordt geleid door de eerste minister, die de voorzitter en de woordvoerder van de regering bij het parlement is. Samen met de vicepremier vormt hij het kernkabinet.

Answer 50

Een informeel orgaan dat de belangrijkste politieke problemen vooraf doorneemt.

Answer 51

Zij worden toegevoegd aan een minister onder wiens verantwoordelijkheid zij werken. Hun bevoegdheden worden opgelegd door de koning. Ze kunnen geen verordeningen uitvaardigen of wetsontwerpen indienen zonder medeondertekening van de minister onder wie zij zijn toegevoegd. Maken formeel geen deel uit van de ministerraad en kunnen bij ontslag tijdens legislatuur geen nieuw mandaat opnemen.

Answer 52

Hoven en rechtbanken

Answer 53

Jurisdictioneel orgaan, dat uitspraken doet zoals de gewone hoven en rechtbanken maar geen deel uitmaakt van de rechterlijke macht. Administratieve rechtscolleges kunnen enkel opgericht worden voor de beslechting van conflicten met betrekking tot politieke rechten. Het hoogste administratief rechtscollege in België is de Raad van State, afdeling bestuursrechtspraak (vroeger afdeling administratie genoemd). Zoals de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State maar ook de Raad voor Mededinging, de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, de Raad voor Vergunningsbetwistingen, de Raad voor betwistingen inzake studievoorgangsbeslissingen enzovoort.

Answer 54

Grondwettelijk Hof en het Rekenhof

Answer 55

Ze zijn terug te vinden in het artikel 144, 145 en 146 van de Grondwet

Answer 56

Geschillen over burgerlijke rechten bij uitsluiting behoren tot de bevoegdheid van de rechterlijke mach (dus de rechtbanken) Burgerlijke rechten, bv. Recht op schadevergoeding, recht op wedde als ambtenaar, recht op vrijheid

Answer 57

Geschillen over politieke rechten behoren tot de bevoegdheid van de rechtbanken, behoudens de bij de wet gestelde uitzonderingen Politieke rechten, bv. Belg heeft recht op toegang tot het grondgebied (staat niet gelijk met vrij rondlopen)

Answer 58

Geen rechtbank, geen met eigenlijke rechtspraak belast orgaan kan worden ingesteld dan krachtens een wet. Geen buitengewone rechtbanken of commissies kunnen, onder welke benaming ook, in het leven worden geroepen. Er kan geen uitzonderingsrechtbank worden opgericht, dat verbiedt de het artikel 146 van de Grondwet. Dus voor een bepaald geschil dat zich zou aandienen in meebepaalde omstandigheid, kan men niet plots een nieuw rechtscollege oprichten.