H2: Indeling van het recht

Question 1

Publiek recht

Answer 1

Regelt de verhoudingen tussen de staatsburger en de overheid, en wordt gekenmerkt door een ongelijkheid in verhouding, omdat er voorrang is voor het algemeen belang (overheid) tegenover het particulier belang (burger). De bepalingen van publiekrecht zijn van openbare orde, onderdeel van dwingend recht.

Question 2

Privaatrecht

Answer 2

Regelt de verhoudingen tussen de staatsburgers onderling die zich op voet van gelijkheid bevinden. Heeft als doel de private belangen van de individuen/groepen te regelen, ze dienen als leidraad en zijn dus aanvullend recht

Question 3

Staatsrecht of grondwettelijk recht

Answer 3

Publiekrecht

Omvat geheel van regels met betrekking tot de inrichting, de bevoegdheid, de werking en de onderlinge verhoudingen van de organen van de Staat. Maar ook de fundamentele rechten en vrijheden van de burgers

Question 4

Bestuursrecht of administratief recht

Answer 4

Publiekrecht

Bevat de regels met betrekking tot de organisatie, de bevoegdheid en de werking van de organen van het staatsapparaat die tot de uitvoerende en administratieve macht behoren

Question 5

Strafrecht

Answer 5

Publiekrecht

Het geheel van rechtsregels waarin is vastgelegd welk gedrag strafwaardig wordt geacht, welke straffen op dit gedrag gesteld zijn en via welke weg strafoplegging gerealiseerd kan worden

Question 6

Strafprocesrecht

Answer 6

Publiekrecht

rechtsgebied dat de regels omvat die betrekking hebben op de procedures van strafvervolging, met name hoe iemand die verdacht wordt van een strafbaar feit, opgespoord, vervolgd en berecht moet worden. Deze regels liggen voornamelijk vervat in het Wetboek van Strafvordering

Question 7

Fiscaal recht

Answer 7

Publiekrecht

Rechtsregels waarin vastgelegd is welke belastingen de overheid kan vragen van de deelnemers van de samenleving, hoe die worden begroot en ingevorderd en hoe de betwisting geschiedt

Question 8

Burgerlijk recht

Answer 8

Privaatrecht

Verhouding tussen burgers onderling dat algemene en essentiële begrippen bevat van het recht. Dit is onderverdeeld in familierecht en vermogensrecht

Question 9

Familierecht

Answer 9

Privaatrecht (burgerlijk recht)

Bevat regelingen die inherent zijn aan de personen zoals naam, nationaliteit,… maar ook het familiaal vermogensrecht

Question 10

Vermogensrecht

Answer 10

Privaatrecht (burgerlijk recht)

Regelt de betrekkingen tussen rechtssubjecten en goederen (zakenrecht) of tussen rechtsubjecten met betrekking tot goederen (verbintenissenrecht)

Question 11

Ondernemingsrecht

Answer 11

Privaatrecht

Bevat alle bijzondere en afwijkende regels voor ondernemingen

Question 12

Vennootschaps- en verenigingsrecht

Answer 12

Privaatrecht

Bevat het geheel van algemene en specifieke regels dat van toepassing is op respectievelijk alle en welbepaalde vennootschappen, verenigingen en stichtingen

Question 13

Gerechtelijk privaatrecht

Answer 13

Privaatrecht

verzameling van alle rechtsregels die het de rechtzoekenden mogelijk maken hun geschillen, ongeacht de aard ervan, bij toepassing van de regels van het materieel recht, te laten beslechten door een rechter of een scheidsrechter.

Question 14

Internationaal privaatrecht

Answer 14

Privaatrecht

Geldt wanneer op eenzelfde rechtstoestand, rechtssystemen van meerdere landen van toepassing zijn. Bepaalt welke rechter bevoegd is en welke regelgeving moet worden toegepast in een privaatrechtelijk conflict met een buitenlandse component. Regelt ook de afdwingbaarheid van buitenlandse beslissingen in België

Question 15

Gemengde rechtstakken

Answer 15

Zowel verhoudingen tussen private personen als tussen particulieren en de overheid

Question 16

Economisch recht/marktrecht

Answer 16

Gemengde rechtstakken

Omvat de regels waarmee de overheid de economische activiteit (productie, distributie en gebruik of verbruik van goederen en diensten) betracht te reglementeren en te organiseren. Het omvat ook het mededingingsrecht, het marktpraktijkenrecht en de consumentenbescherming en de prijsregelementering

Question 17

Mededingingsrecht

Answer 17

Gemengde rechtstakken en valt onder economisch recht

Verzekert een effectieve concurrentie. Dit wordt gedaan door een aantal gedragingen te verbieden of te controleren: kartelverbod, verbod van misbruik van een dominantie positie,…

Question 18

Financieel recht

Answer 18

Gemengde rechtstakken

Het geheel van de maatregelen dat de bescherming van de privéspaarders en de vrijwaring van het vertrouwen van het publiek in de financiële ondernemingen nastreeft

Question 19

Sociaal recht

Answer 19

Gemengde rechtstakken

Kan worden opgedeeld in het arbeidsrecht en het socialezekerheidrecht

Question 20

Arbeidsrecht

Answer 20

Gemengde rechtstakken en valt onder sociaal recht

Regelt de verhoudingen die ontstaan ingevolge tussen werkgevers en werknemer

Question 21

Socialezekerheidsrecht

Answer 21

Gemengde rechtstakken en valt onder sociaal recht

Omvat de normen die de burger wil garanderen van een vergelijkbare levensstandaard en een minimuminkomen wil waarborgen om hem van armoede te vrijwaren

Question 22

Intellectuele rechten

Answer 22

Gemengde rechtstakken

De rechten die verbonden zijn aan de creaties van de menselijke geest, los van materiële realisatie ervan en die beogen de titularis ervan te beschermen tegen namaak en misbruik bv. een boek, een merk

Question 23

Internationaal recht

Answer 23

Kan onderverdeeld worden in het volkenrecht en het supranationaal recht

Question 24

Volkenrecht

Answer 24

Internationaal recht

Omvat de normen die in de internationale maatschappij de betrekkingen regelen tussen de staten onderling en tussen staten en internationale organisaties en die tevens de inrichting en de werking van die internationale organisaties regelen. Komen tot stand via internationale verdragen en internationaal gewoonte recht

Question 25

Supranationaal recht

Answer 25

Internationaal recht

Daar worden de regels verstaan die worden uitgevaardigd door supranationale instellingen aan wie de lidstaten een deel van hun bevoegdheid hebben overgedragen (bv. Europees recht)

Question 26

Objectief recht

Answer 26

Het zijn alle rechtsregels samen, opgenomen in materiële wetten, die niet gekoppeld zijn aan de persoon die dat recht heeft.

Geschillen over objectief recht zijn geschillen over de wettigheid van een bepaald overheidsoptreden en worden aangevochten bij de Raad van State of het Grondwettelijk Hof

Question 27

Subjectief recht

Answer 27

Het recht van een rechtssubject om op basis van eigen belang een welbepaalde juridische verplichting, die is afgeleid uit regels van het objectief recht, d.m.v. een rechtsvordering rechtstreeks van een derde af te dwingen.
Het zijn de rechten, plichten en bevoegdheden die personen uit het objectief recht kan verkrijgen.

Voor geschillen m.b.t. subjectieve rechten zijn in beginsel de gewone hoven en rechtbanken bevoegd

Question 28

Rechtssubject

Answer 28

Persoon die rechten heeft of uitoefent en die kan tegen een ander subject zeggen wat die moet doen

Question 29

Materieel recht

Answer 29

Omvat de rechtsregels die aan personen rechten toekennen en plichten opleggen en die deze rechten en plichten omschrijven (bv. Eigendomsrecht)

Question 30

Formeel recht

Answer 30

Beschrijft hoe op welke wijze en met welke procedures de naleving van het materieel recht kan worden verzekerd (bv. Procedure voor de Raad van State, de vrederechter,…)

Question 31

Aanvullend recht/suppletief recht

Answer 31

Zijn rechtsregels die gelden voor zover de partijen er niet van zijn afgeweken, ze staan tegenover het dwingend recht

DOEL: Aanvullen lacunes in afspraken
AFSTAND: Steeds mogelijk
SANCTIE: Afwijzen mogelijk

Question 32

Dwingend recht

Answer 32

Omvat de normen waarvan niet mag worden afgeweken omdat het normen van algemeen belang zijn of omdat de wetgever het zo bepaald heeft (bv. bescherming consument)

DOEL: Beschermen private belangen
AFSTAND: Nadat het recht verworven is
SANCTIE: Relatieve nietigheid die alleen de beschermende partij kan inroepen

Question 33

Openbare orde

Answer 33

Categorie binnen het dwingend recht, normen die de goede zeden raken of essentiële grondslagen van onder maatschappelijk ordening bevatten

DOEL: Goede zeden of essentiële grondslagen van maatschappelijke ordening
AFSTAND: Niet mogelijk
SANCTIE: Absolute nietigheid die door elke belanghebbende alsook ambtshalve door de rechter kan worden ingeroepen

Question 34

Positief recht

Answer 34

Omvat het vandaag werkelijk bestaand recht, staat tegenover het natuurrecht

Question 35

Natuurrecht

Answer 35

Wenselijke of ideale recht vanuit eerder filosofische benadering