H3: Bronnen van het recht

Question 1

Materiële bron

Answer 1

Verklaren de inhoud van de rechtsregel, ze dragen bij tot het ontstaan van het recht; men vindt de bedoeling van de wetgever, de wil van de wetgever (RATIO LEGIS)

Bv. Naar de sociaaleconomische verhouding die aan de basis liggen van het recht of de historische bronnen waaruit ons huidig rechtsstelsel is gegroeid

Question 2

Ratio Legis

Answer 2

De bedoeling of de opzet die de wetgever met een bepaalde wetsbepaling had

Question 3

Formele bron

Answer 3

De rechtsregel op zichzelf, hebben betrekking op de uiterlijke verschijningsvormen waaronder het geldende recht zich voordoet. Formele rechtsbronnen zijn de wet, de algemene rechtsbeginselen, de rechtspraak, de pseudowetgeving, de paralegale normen, de rechtsleer, de gewoonte en de billijkheid

De verwijzing naar formele rechtsbronnen en de indeling ervan dient vooral om te benadrukken dat de verschillende bronnen van het recht elk een eigen specifieke waarde en functie hebben

Question 4

Materiële wet

Answer 4

De materiële wet is elke rechtsregel uitgevaardigd door een daartoe bevoegde overheid (die niet noodzakelijk de federale wetgever is); en die wordt gekenmerkt door haar duurzaamheid en door haar algemene draagwijdte, dat wil zeggen dat ze verplicht toepasselijk is op alle rechtsonderhorigen en bevatten algemene bindende voorschriften

Question 5

Formele wet

Answer 5

Zijn akten van de wetgevende macht op federaal, gewestelijk of gemeenschapsniveau (act of parliament). Het zijn handelingen van de wetgevende macht die formeel de titel ‘wet’ dragen.

Question 6

Zuiver formele wet

Answer 6

Wetten die act of parliamant zijn, die dus de titel dragen van wet (komen dus van wetgevende macht), maar die geen rechtsregels bevatten in de zin van een materiële wet, ze hebben geen algemene draagwijdte. (vb. wet naturalisatie)

Question 7

Wet naturalisatie

Answer 7

Technieken waarbij vreemdeling Belgische nationaliteit krijgt, een handeling die uitgaat van de federale wetgevende macht, alleen van toepassing op bepaalde personen (bv. Sportpersonen)

Question 8

Grondwet

Answer 8

de fundamentele wet die de inrichting, bevoegdheid, werking en onderlinge verhouding van de staatsmachten regelt, alsmede de essentiële grondrechten en vrijheden van de burgers vastlegt, het is de hoogste (interne) norm in de Belgische rechtsorde. De Grondwet kan nooit worden opgeschort, zelfs niet gedeeltelijk

Bv. Persvrijheid, gelijkheid tussen man en vrouw,…

Question 9

Grondwetswijzigingen

Answer 9

STAR KARAKTER

Fase 1: Verklaring tot Grondwetswijziging
Fase 2: Ontbinding kamers en verkiezingen
Fase 3: Constituante die Grondwet kunnen wijzigen

Question 10

Preconstituante

Answer 10

Dat is de wetgevende macht tijdens de procedure van grondwetswijzigingen, tijdens de fase van verklaring tot herziening van de grondwet. Ze bestaat uit Kamer, Senaat en Koning

Question 11

Verklaring tot herziening van de Grondwet

Answer 11

Een document waarbij de wetgevende macht (Kamer, Senaat en Koning (als instelling, niet als persoon)) verklaren dat er redenen zijn tot herziening van welomschreven grondwettelijke bepaling

Question 12

Bicamerale procedure

Answer 12

Deze procedure houdt in dat het wetsontwerp of -voorstel zowel door de Kamer als door de Senaat moet worden behandeld en goedgekeurd. Beide kamers zijn bij deze procedure gelijkelijk bevoegd.

Question 13

Constituante

Answer 13

Het nieuw verkozen parlement en de Koning worden Constituante genoemd, bij de derde fase van de grondwetsherzieningen

Question 14

Internationale gemeenschap

Answer 14

Niet soeverein en heeft geen wetgever. Bindende regels ontstaan door het afsluiten van verdragen tussen staten en door staten die aan internationale organisaties de bevoegdheid hebben toegekend om op een bepaalde aangelegenheden zelf beslissingen te nemen.

Question 15

Internationale verdragen

Answer 15

internationale akkoorden die schriftelijk worden gesloten tussen staten of tussen staten en internationale organisaties, en die beheerst worden door het volkenrecht. Dat betekent dat er geen verdragen mogen worden gesloten die in strijd zijn met de dwingende normen van het algemeen volkenrecht.

Bv. Europees Vedrag voor de Rechten van de Mens, Conventie Genève

Question 16

Goedkeuring van internationaal verdrag

Answer 16

De goedkeuring door de wetgevende macht gebeurt onder de vorm van een wet die door de Kamer van Volksvertegenwoordigers wordt goedgekeurd en die aan het verdrag uitwerking op intern vlak geeft. Een verdrag dat niet bij wet werd goedgekeurd, kan in de Belgische rechtsorde geen gevolgen hebben.

Question 17

Ratificatie

Answer 17

Is een handeling van de Koning waarmee de Staat zich op internationaalrechtelijk vlak verbindt.

Question 18

Verdragsbepalingen zonder directe werking

Answer 18

Scheppen alleen rechten en verbintenissen tussen de staten die ze hebben afgesloten, niet van toepassing op de rechtsonderhorigen zolang de inhoud van het verdrag niet door een wetgevende akte in de interne rechtsorde van de staat werd opgenomen. Ze hebben geen normerend karakter t.a.v. individuen, scheppen geen subjectieve rechten aan individu, leggen enkel rechten en plichten op aan de staten.

Question 19

Verdragsbepalingen met directe werking

Answer 19

Hebben wel rechtstreeks uitwerking in de interne rechtsorde en zijn toepasselijk op de rechtzoekende zodra het verdrag door de wetgever en/of decreetgever werd goedgekeurd en in het Belgisch Staatsblad werd bekendgemaakt. Kennen rechtstreeks rechten en plichten toe aan de burgers, zonder dat ze door een nationale wet zijn omgezet in de rechtsorde.

Question 20

Objectief criterium bij werking van verdragsartikel

Answer 20

Om uit te maken of een verdragsartikel directe werking heeft of niet, moet men rekening houden met: de geest, de inhoud en de bewoordingen ervan. Er wordt nagegaan of de verdragsbepaling in kwestie voldoende duidelijk, nauwkeurig en onvoorwaardelijk is

Question 21

Subjectief criterium bij werking van verdragsartikelen

Answer 21

Er wordt gekeken of de verdragsluitende partijen de bedoeling hadden om subjectieve rechten en plichten voor particulieren te creëren

Question 22

Supranationale organisaties

Answer 22

Zijn internationale instellingen die bij hun oprichtingsverdrag van de lidstaten bepaalde exclusieve bevoegdheden hebben verkregen waardoor zij maatregelen kunnen nemen die zowel voor de lidstaten als voor de rechtzoekende van die lidstaten bindend zijn. (Alle leden geven een stukje vaak hun bevoegdheid aan de supranationaal organisatie, vb Europese Unie)

Question 23

Verordeningen

Answer 23

Zijn normen met algemene draagwijdte. Het zijn echte ‘Europese wetten’ die verbindend zijn in al hun onderdelen en rechtstreeks van toepassing zijn op de rechtzoekende in de lidstaten. Een verordening vergt dus geen enkele tussenkomst van een nationale overheid om toepasbaar te zijn. (uitgevaardigd door de Raad van de Europese Unie).

Question 24

Richtlijnen

Answer 24

Zijn slechts verbindend ten aanzien van het te bereiken resultaat voor de lidstaten voor wie zij bestemd zijn. De nationale instanties bepalen m.a.w. zelf onder welke vorm en met welke middelen ze dat resultaat zullen bereiken.

Question 25

Verticale directe werking

Answer 25

Dat wil zeggen dat die richtlijnen wel tegen de overheid kunnen worden ingeroepen maar niet tussen de burgers onderling

Question 26

Bijzondere meerderheidswetten / communautaire wetten

Answer 26

Zij verplicht bicamerale wetten, die door Kamer en Senaat moeten worden goedgekeurd en aangenomen met een dubbel versterkte meerderheid. Kan niet worden getoetst in het Grondwettelijk Hof.

Question 27

Dubbel versterkte meerderheid

Answer 27

Twee derden der aanwezige leden meerderheid
én tegelijkertijd een meerderheid in elke taalgroep, plus de meerderheid van de leden van elke taalgroep moet dan ook aanwezig zijn.

Question 28

Gewone wetten

Answer 28

Worden gestemd met een gewone meerderheid (= de helft, plus één) van de aanwezige leden. Om geldig te kunnen stemmen is een aanwezigheidsquorum van de helft plus één der leden vereist.

Question 29

Monocamerale wetten

Answer 29

Heeft betrekking op wetten die alleen in de Kamer van Volksvertegenwoordigers moeten worden gestemd en de Koning, dus de wetgevende macht.

Question 30

Verplicht bicamerale wetten

Answer 30

zijn wetten die zowel door de Kamer als de Senaat moeten worden goedgekeurd (+Koning). Zowel de Kamer, als de Senaat en de koning hebben initiatiefrecht. Het betreft de bijzondere meerderheidswetten.

Question 31

Optionele bicamerale wetten

Answer 31

Zijn wetten die in principe worden goedgekeurd door de Kamer van Volksvertegenwoordigers, maar waarover de Senaat als reflectiekamers een evocatie - en amenderingsrecht kan uitoefenen

Question 32

Initiatiefrecht

Answer 32

Recht van de Koning en de Tweede Kamer om zelfstandig wetsvoorstellen in te dienen

Question 33

Evocatierecht

Answer 33

De bedoeling van het evocatierecht is de Senaat via een grondig onderzoek van de teksten de gelegenheid te geven de kwaliteit van de wetgeving te verbeteren, wilt zeggen dat de Senaat een zaak naar zich toe trekt met het oog op de onderzoek.

Question 34

Amenderingsrecht

Answer 34

Het officieel verbeteren van geschreven tekst of vastgelegde gegevens door middel van toevoeging, weglating of wijziging. (artikel schrappen, wijzigen, ..)

Question 35

Wetsontwerp

Answer 35

Initiatief om nieuwe wet in te voeren dat komt van de Koning (regering).

Question 36

Wetsvoorstel

Answer 36

Initiatief om nieuw wet in te voeren dat komt vanuit de wetgevende kamers (Senaat/Kamer). Een lid van de Senaat kan alleen een wetgevend initiatief nemen in verplicht bicamerale aangelegenheid

Question 37

Stemming tot inoverwegingneming

Answer 37

Procedure vooraleer wetsvoorstellen behandeld kunnen worden. Is bedoeld als filter om voorstellen te weren die de openbare orde schaden, dan wel manifest ongrondwettelijk of niet ernstig zijn (vindt men niet terug bij decreten).

Question 38

Tweede lezing

Answer 38

Bij monocamerale wetsvoorstel, een facultatieve stap, letterlijk een tweede lezing van de tekst.

Question 39

Bekrachtiging

Answer 39

Bij wording van een wet: is de rechtshandeling waarbij de koning (als wetgevende macht) zich in zijn hoedanigheid van derde tak van de wetgevende macht en handelende onder de verantwoordelijk van de ministers, zich akkoord verklaart met het door de beide kamers of Kamer van Volksvertegenwoordigers aangenomen wetvoorstel of -ontwerp. (! Hier zat het probleem met Boudewijn en de abortuswet)

Question 40

Afkondiging

Answer 40

is de plechtige handeling waarbij de koning als hoofd van de uitvoerende macht het bestaan van de wet bevestigt en beveelt dat zen met ’s lands zegel bekleed, in het Belgisch Staatsblad wordt bekendgemaakt.

Question 41

Decreten

Answer 41

Is een wetgevende akte van een gemeenschap en/of een gewestparlement, met uitzondering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Worden dus uitgevaardigd door het Vlaams Parlement, het Waalse Gewestparlement, en de Franse en Duitstalige Gemeenschapsparlementen. Gebeurt onder monocamerale systeem. In de hiërarchie van de rechtsnormen neemt het decreet dus dezelfde rang in als de federale wet. Decreten worden bekrachtigd en afgekondigd door de regering (! Niet de koning) van de betrokken Gemeenschap of het betrokken Gewest

Question 42

Wetgevende akte

Answer 42

Heeft kracht van wet, dezelfde waarde als de wet, als de formele wet.

Question 43

Bijzonder decreet

Answer 43

Bij een bijzonder decreet heb je een bijzondere meerderheid nodig (2/3de van het parlementsleden moeten aanwezig zijn en over stemmen).

Question 44

Ordonnantie

Answer 44

De Gewestbevoegdheden worden in het Brussel Hoofdstedelijk Gewest door middel van ordonnanties uitgeoefende. Hebben kracht van een wet, en kunnen geldende wetsbepalingen wijzigen, aanvullen of opheffen, maar kunnen niet volledig gelijkgesteld worden met decreten, aangezien op ordonnanties zowel een beperkt rechterlijk toezicht, als een beperkt administratief toezicht bestaat. Aangenomen bij gewone meerderheid.

Question 45

Bijzondere ordonnanties

Answer 45

In een aantal gevallen is evenwel een bijzondere meerderheid vereist, sommige ordonnanties moeten worden goedgekeurd bij de volstrekte meerderheid van de stemmen en bij de volstrekte meerderheid in elke taalgroep.

Question 46

Volmachten wet

Answer 46

De uitvoering van een volmachtenwet is een bijzonderemachtenbesluit (= wetskrachtig koninklijk besluit). In geval van een sociale, economische of financiële crisissituatie kan het parlement door middel van een volmachtenwet aan de Koning (regering) op een uitdrukkelijke en ondubbelzinnige wijze de bevoegdheid geven om in nauwkeurig en limitatief omschreven materies en voor een welbepaalde en beperkte periode wetgevend op te treden. Een geldig genomen wetskrachtig koninklijk besluit kan een bestaande wet wijzigen, aanvullen of opheffen.

Question 47

Koninklijke besluiten en besluiten van de gemeenschap en gewestregering (KB)

Answer 47

handelingen van de uitvoerende macht die de uitvoering van een wet, respectievelijke decreet of ordonnantie mogelijk maken. Ze kunnen worden onderverdeeld in reglementaire besluiten, organieke besluiten en beschikkende besluiten.

Question 48

Reglementaire besluiten

Answer 48

Dat is een besluit dat regels van algemene draagwijdte (bv. Wegcode, dat een Koninklijk besluit is) bevat. Dat moet altijd conforme de wet zijn, het is altijd uitvoering van de wet of van een decreet, of van een ordonnantie.

Question 49

Organieke besluiten

Answer 49

Besluiten om bepaalde openbare instellingen inrichten, organiseren (bv. Wet op de raad van state: dat is een wet waarbij de raad van state wordt opgericht en ingericht)

Question 50

Beschikkende besluiten

Answer 50

Een beschikkend besluit heeft geen algemene draagwijdte, het is toepasselijk op één case (bv. Benoeming van een ambtenaar)

Question 51

In ministerraad overlegde besluiten

Answer 51

Terwijl koninklijke besluiten of besluiten van de Gemeenschaps- of Gewestregeringen in beginsel uitgaan van de bevoegde minister, is thans steeds meer sprake van ‘in ministerraad overlegde besluiten’ waardoor de ganse regering zich politiek akkoord verklaart met het betrokken besluit. (Is verplicht voor gemeenschappen en gewesten, maar bij KB’s is enkele een ministerraad nodig als dat zo is voorzien in de wetgeving.)

Question 52

Bron van reglementerende macht

Answer 52

De wet/decreet moet worden uitgevoerd waarbij het uitvoeringsbesluit onderschikt is en het betrokken decreet / wet nooit kan worden tegengesproken.

Question 53

Ministeriële besluiten/ besluiten van staatssecretarissen

Answer 53

Behoren tot de maatregelen van de uitvoerende macht

Question 54

Ministers

Answer 54

De ministers beschikken niet over een verordende macht, worden echter als vertegenwoordigers van de Koning belast met de technische modaliteit van de uitvoering van wetten en koninklijke besluiten.

Question 55

Staatssecretaris

Answer 55

Kan slechts een vorderende bevoegdheid uitoefenen met instemming van de minister aan wie zij bevoegd zijn.

Question 56

Normen uitgevaardigd door gedecentraliseerde besturen

Answer 56

De provinciale verordeningen en reglementen worden uitgevaardigd door een provincieraad. De gemeentelijke verordeningen gaan uit van een gemeenteraad. Onder de gemeentelijke verordeningen vinden we nog de verordeningen van de districtsraden die in sommige grootsteden zijn opgericht

Question 57

Provinciale verordeningen

Answer 57

Uitgevaardigd door een provincieraad

Question 58

Gemeentelijke verordeningen

Answer 58

Gaan uit van een gemeenteraad

Question 59

Verordeningen van districtraden

Answer 59

In sommige grootsteden opgericht, vallen onder de gemeentelijke verordeningen

Question 60

Algemene rechtsbeginselen

Answer 60

Zijn principes die nergens zijn neergeschreven, maar die door iedereen als bindend worden ervaren. De schending van een algemeen rechtsbeginsel, bijvoorbeeld het recht van verdediging, staat gelijk met een schending van een wet. Ze ontstaan wanneer men ontdekt dat bepaalde gemeenschappelijke principes aan de basis liggen van een veelheid van rechtsregels. Een algemeen rechtsbeginsel is hoger dan een Koninklijk besluit, ze wordt dus geplaats tussen ‘het wetskrachtig koninklijk besluit’ en ‘koninklijke besluiten en besluiten van gemeenschaps- en gewestregeringen’. Sommige hebben een wettelijke waarde, namelijk als ze vervat zitten in een hogere norm. Of sommige hebben een grondwettelijke waarde: principes waar de wetgever niet zomaar van afweiken (rechtszekerheidsbeginsel, recht verdediging, niet-retroactiviteitsbeginsel, …)

Binnen de algemene rechtsbeginselen wordt doorgaans een onderscheid gemaakt naar inhoud

Question 61

Algemene beginselen van behoorlijk rechtsbedeling

Answer 61

Zijn gericht tot de rechter

Question 62

Algemene beginselen van behoorlijk bestuur

Answer 62

Zijn gericht tot de administratieve

Question 63

Algemene beginselen van behoorlijk wetgeving

Answer 63

Zijn gericht tot de wetgever

Question 64

Niet-retroactiviteitbeginsel

Answer 64

Dat inhoudt dat materiële wetten alleen voor de toekomst gelden en geen terugwerkende kracht hebben. Heeft als essentieel kenmerk dat het een duidelijk onderscheid maakt tussen de onmiddellijke toepassing van de nieuwe vorm en wat juridisch als retroactief kan worden bestempeld. Door de onmiddellijke inwerkingtreding kunnen niet alleen alle feiten, toestanden of handelingen getroffen worden die latere gevolgen van de VOOR de nieuwe norm voorgevallen handelingen en toestanden hebben. Op juridisch vlak wilt dit zeggen dat de nieuwe norm betrekking heeft op de feiten, toestanden en handelingen die al VOOR de inwerkingtreding van de nieuwe bepaling voltrokken zijn.

Question 65

Retroactief (terugwerkend)

Answer 65

Alle feiten, toestanden en handelingen die al voor de inwerkingtreding van de nieuwe bepaling voltrokken zijn
Voorbeeld : Door de retroactieve toepassing van de nieuwe regeling geldt zij al vanaf 1 januari vorig jaar.

Question 66

Rechtspraak

Answer 66

Is het geheel van arresten en vonnissen uitgesproken door respectievelijk hoven en rechtbanken van de rechterlijke macht en de administratieve rechtscolleges, zoals bijvoorbeeld de Raad van State. Hier is geen precedentenwerking of precedentenregeling, want elke zaak is en wordt apart behandeld.

Question 67

Precedentenwerking/precedentenregeling

Answer 67

Een al dan niet recente gerechtelijke uitspraak die als richtlijn dient in een vergelijkbaar geschil.

Question 68

“Recht spreken”

Answer 68

Een rechter moet recht spreken, Hij moet ook recht spreken als de regel onduidelijk is of verouderd is, ook als het blanco begrippen zijn, wat maakt dat het noodzakelijk is om soms een rechtsregel te interpreteren.

Question 69

Blanco begrippen

Answer 69

Een blanco begrip is een begrip waarvan de wetgever (ruime zin van het woord) geen specifieke, concrete inhoud heeft over gegeven. (bv. Humanitaire redenen). zijn begrippen die in de wetgeving (materiële wet) staan, maar die in concreto moeten worden ingevuld door het bestuur (administratie) of de rechter. Moeten dus zelf geïnterpreteerd worden

Question 70

Interpretatie

Answer 70

Betekenis van een onduidelijke wettekst achterhalen

Question 71

Taalkundige interpretatie methode

Answer 71

Bestaat uit het vergelijken van de Nederlandstalige en Franstalige tekst

Question 72

Doelgerichte interpretatie methode

Answer 72

Concrete bedoeling van wetgever achterhalen, waarom is regel ingevoerd?

Question 73

Historische interpretatie methode

Answer 73

Voorgeschiedenis en politieke context ten tijde van de totstandkoming wordt onderzocht

Question 74

Systematische interpretatie methode

Answer 74

Bepaling wordt in globale context bekeken. Waar hoort rechtsregel thuis? In welke context?

Question 75

Analogische interpretatie methode

Answer 75

Peilen naar de abstracte bedoeling van de wetgever om een oplossing te vinden voor analoge gevallen (Wat had de wetgever gedaan indien hij met deze problematiek geconfronteerd zou worden?)

Question 76

Stilzwijgende wetgeving

Answer 76

de wetgeving is over een bepaald punt “stilzwijgend” over; het punt wordt niet bepaald of beschreven in de wetgeving zelf; eigenlijk is er een lacune.

Question 77

Vaste rechtspraak

Answer 77

Herhaalde beslissingen in dezelfde zin en uitgesproken door verschillende rechters worden na verloop van tijd vaste rechtspraak, waarvan met niet geneigd is snel af te wijken

Question 78

Rechterlijke interpretatie

Answer 78

Interpretatie door de rechter, de interpretatie van de wet is in hoofdzaak het werk van de rechter. Een rechterlijke interpretatie dringt zich op wanneer de rechter gehouden is om een uitspraak te doen op basis van een onduidelijke of stilzwijgende wetgeving. Voor deze interpretatie kunnen verschillende technieken worden toegepast:

Question 79

Interpretatieregels

Answer 79

Regels die je moet volgen bij het interpreteren van onduidelijke wetten. Deze zijn uitzonderingen beperkende interpretatie, voorrang bijzondere regel, voorrang nieuwe bepalingen en voorrang zinvolle bepalingen

Question 80

Interpretatieregel: uitzonderingen beperkende interpretatie

Answer 80

Men gaat uit van de algemene regels, maar als men geconfronteerd wordt met een uitzonderingsregel, dat moet men dat beperkt gaan interpreteren.

Question 81

Interpretatieregel: voorrang bijzondere regel

Answer 81

Men gaat uit van de algemene regel, maar als men geconfronteerd wordt met een bijzondere regel, geldt de bijzondere regel boven de algemene regel. (Algemene regel is bv. Voorrang van rechts, en bijzondere regel zijn de verkeersborden die voorrang hebben op de algemene regel).

Question 82

Lex specialis

Answer 82

Bijzondere regel

Question 83

Lex generalis

Answer 83

Algemene regel

Question 84

Interpretatieregel: Voorrang nieuwe bepalingen

Answer 84

Als de wetgever een nieuwe bepaling maakt heeft die altijd voorrang, men vertrekt van het idee dat de nieuwe regeling altijd beter is dan de oude regeling

Question 85

Interpretatieregel:

Voorrang zinvolle bepaling

Answer 85

Als ik een regel uitleg en die ene houdt stand en is zinvol, en de andere is niet zinvol, dan moet je in een rechtstaat van het gedachte vertrekken dat de wetgevers zinvolle regels heeft gemaakt en de zinvolle regel moet toepassen.

Question 86

Voorrang wetsconforme interpretatie

Answer 86

Interpretatieregel waardoor de norm binnen de perken blijft van wat wettelijk toegelaten is of in overeenstemming is met algemene rechtsbeginsellen

Question 87

Authentieke interpretatie

Answer 87

De verduidelijking door het wetgevend orgaan zelf. De overheid gaat een onduidelijke norm verduidelijken door een nieuwe wet/decreet/ordonnantie die alleen maar geldt voor de toekomst. Deze verduidelijking is bindend voor iedereen. Een authentieke interpretatie heeft tot gevolg dat de verduidelijking die door een authentieke interpretatieve wet of decreet wordt steeds die betekenis te hebben gehad (heeft dus retroactief effect)

Question 88

Interpretatieve wet

Answer 88

Wet waarbij begrippen of elementen van een eerder vastgestelde wet worden verklaard. Alleen de federale wetgever kan een federale wetsbepaling authentiek interpreteren door middel van een interpretatieve wet.

Question 89

Invulling van algemene begrippen

Answer 89

De wetgever gebruikt vaak algemene en abstracte begrippen die met de tijd kunnen mee-evolueren, en die dus een evolutie kennen en een andere invulling krijgen. Typevoorbeelden daarvan zijn de begrippen ‘goede zeden’ en ‘openbare orde’, waarbij het aan de rechter is om die begrippen nader te preciseren, rekening houdend me de hedendaagse maatschappelijke opvattingen.

Question 90

Rechtzekerheidsbeginsel

Answer 90

Rechtsregel moet voorzienbaar en toegankelijk zijn

Question 91

Schepping van nieuwe rechtsfiguren

Answer 91

Geschillen waarvoor geen rechtsregel bestaat gaat men oplossen door het geschil uit te werken op basis van andere elementen die het recht biedt. (bv. Theorie van rechtsmisbruik

Question 92

Theorie van rechtsmisbruik

Answer 92

Van rechtsmisbruik is sprake wanner iemand ingaat tegen het algemeen principe dat ieder recht moet worden uitgeoefend zoals het een normaal voorzichtig persoon betaamt.

Question 93

Gewoonte(recht)

Answer 93

Bestaat uit niet-geschreven rechtsregels die een samenleving als algemeen bindend worden beschouwd en die zich hebben geopenbaard door hun herhaalde, onafgebroken en algemene toepassing in het verleden. Er moeten fundamenteel twee elementen zijn:

1. Materieel element: niet-geschreven rechtsregels die als algemeen bindend worden beschouwd.
2. Moreel element: overtuiging dat regel bindend is, je moet overtuigd zijn dat de regel u ook bindt.

Question 94

Gewoonte door de wet

Answer 94

Als de wet zelf een gewoonte bepaald als criterium

Question 95

Gewoonte naast de wet

Answer 95

Waar het gewoonterecht kan primeren op het aanvullend recht (handjeklap als bewijs verkoopovereenkomst).

Question 96

Gewoonte tegen de wet / contra legem

Answer 96

Waarbij de gewoonteregel ingaat tegen een wettelijk bepaling (bijvoorbeeld: hoofdelijkheid van handelsschuldenaars, gebruik naam echtgenoot).

Question 97

Pseudowetgeving

Answer 97

Gaat uit van het feitelijk gegeven dat er verschillende dienstnota’s en omzendbrieven zijn, die minister of hoofdbestuur richt tot zijn ambtenaren, of tot de dienst onder zijn toezicht, dit om toe te laten een bepaalde taak naar behoren uit te voeren.

Question 98

Interpretatieve omzendbrieven

Answer 98

Voorschriften die door de centrale overheid gericht worden aan de ambtenaren die onder haar hiërarchisch gezag staan met het doel ophelderingen te geven met betrekking tot de interpretatie of de toepassing van de wetten en verordeningen.

Question 99

Indicatieve omzendbrieven

Answer 99

Waarmee de toezichthoudende overheid en de aan toezicht onderworpen besturen laat weten op welke wijze het toezicht zal worden uitgeoefend en van welke elementen zij bijvoorbeeld een al dan niet vernietiging zal laten afhangen.

Question 100

Verordende omzendbrieven

Answer 100

Wanneer een omzendbrief tot doel heeft een nieuw dringende rechtsregel in te voeren die nageleefd moet worden.

Question 101

Paralegale normen

Answer 101

normen zijn niet-juridische normatieve systemen die zich ontwikkelen in de rand van het recht en soms het niveau van een wet bereiken. Het gaat hier om technische of deontologische normen die worden ontwikkeld door bepaalde verenigingen of door bepaalde beroepsmiddens.

Question 102

Technische en deontologische normen

Answer 102

Normen die door de rechter worden opgelegd en die ontwikkeld zijn door verenigingen of bepaalde beroepsmiddens.

Question 103

Rechtsleer

Answer 103

Geheel van de gepubliceerde de opvattingen van de rechtsgeleerden, te vinden zijn in de leergangen, handboeken, artikelen enzovoort., bevat geen bindende waarde,

Question 104

Billijkheid

Answer 104

Hier moet onderscheid gemaakt worden tussen de algemene billijkheid en de individuele billijkheid.

Question 105

Algemene billijkheid

Answer 105

Billijkheid slaat op de rechtsregel zelf en is een moreel begrip, dat verwijst naar de rechtvaardigheid, eerlijkheid in de redelijkheid

Question 106

Individuele billijkheid

Answer 106

Individueel: billijkheid komt bij 1 persoon in het gedrang. Toepassing van algemene en uniforme rechtsregels in welbepaald individueel geval niet voldoende gevolgen zouden hebben.