H10.6 en H10.7 onderzoeksvormen: observationeel onderzoek Flashcards
welke 2 soorten studies bestaan er?
- observationele studies
- experimentele studies
welke observationele studies zijn er?
- cross-secional
- longitudinaal
- cohort
- case-control
betekenis meta analyse
resultaten van een aantal klinische studies worden gebundeld en herberekend
wat is het verschil tussen een observationele en een experimentele studie?
bij een experimentele studie bepaald de onderzoeker wie welke blootstelling gaat krijgen en bij een observationele studie wordt de blootstelling bepaald door de natuur of deelnemers zelf
wanneer is een onderzoek een cross-sectie? wat is het doel? geef voorbeeld
onderzoek van gegevens op 1 specifiek tijdstip of kortdurende tijdsbestek
doel: momentopname van variabelen of kenmerken binnen de populatie op dat moment, zoals prevalentie en diagnose
Vb: bloeddruk meten op 1 moment van verschillende individuen om relatie tussen bloeddruk en leeftijd te bepalen
wat houdt een longitudinale studie in? geef een vb
verzameling van gegevens over een bepaalde periode waarbij een belangrijk kenmerk de herhaalde meting in dezelfde groep mensen is
vb: cognitieve ontwikkeling van kinderen volgen door herhaalde intelligentie metingen in de loop van de tijd
wat zijn de voor en nadelen van een cross-sectionele studie?
voordelen: snel, associaties met prikkels, diagnostische voorspelling
nadelen: niet specifiek, slaat op gemiddelde blootstellingen en niet op individu
wat is een ander woord voor cohort studie?
follow-up studie
wanneer is een onderzoek een cohort studie? waar kan het voor gebruikt worden? geef vb
een groep individuen met vergelijkbare blootstelling aan een risicofactor voor een langere periode worden gevolgd
gebruik: therapie, prognose en incidenties
risico van roken op andere ziektes bepalen over tientallen jaren
wanneer is een onderzoek een case-control studie? wat is het doel? geef vb
2 groepen worden vergeleken met elkaar, waarbij groep 1 (case) een bepaalde uitkomst (aandoening) heeft en groep 2 (control) die aandoening niet heeft
doel: bepalen of er een verband bestaat tussen blootstelling en ontwikkeling uitkomst (aandoening)
vb: onderzoek naar verband hersenkanker en gebruik mobiele telefoons dus dan wordt de duur van de blootstelling van groep case vergeleken met die van groep control
wat is het verschil tussen een cohort en een case-control studie?
case-control studie begint nadat de uitkomst (aandoening) zich al heeft voorgedaan en vergelijkt het met mensen zonder deze aandoening
dus verschil: cohort begint met blootstelling en case-control begint met uitkomst
wat is een odds ratio en bij welke studie wordt dat gemeten?
odds ratio een maatstaf om het verband tussen blootstelling en uitkomst te berekenen
dit wordt gemeten in case-control studies
wat zijn de voor -en nadelen van een case-control studie?
voordelen: snel en efficiënt, zeldzame ziektes onderzoeken
nadelen: prevalentie en incidentie valt niet te achterhalen
selection bias-> geen randomisatie
information bias -> fouten in verzameling info
wat houdt retrospectief en prospectief in?
retrospectief verzamelt informatie uit het verleden om verbanden te analyseren
prospectief verzamelt informatie uit de toekomst om ontwikkelingen en veranderingen te observeren
null value
geen verband tussen factoren
wat is de null value bij relative risk en bij risk difference? hoe bereken je dit?
relative risk: 1
- CI van beide groepen door elkaar delen
risk difference: 0
- CI van beide groepen van elkaar aftrekken
wat zijn maatstaven voor hoevaak een ziekte voorkomt?
- prevalentie
- cummulatieve incidentie
- incidentiecijfer
wat zijn maatstaven voor associaties van ziekten van hoevaak ze voorkomen
- relative risk
- risk difference
wat houdt 1/RD in?
maat voor aan hoeveel mensen medicatie gegeven moet worden in de ene groep om te voorkomen dat 1 persoon een bepaalde aandoening zal hebben
acceptabel voor beroerte is 40 mensen
wat moet je jezelf als eerst afvragen als er een vraag op het TT komt met de vraag wat voor een soort studie het is?
wat is de blootstelling en de uitkomst van dit onderzoek
wat zijn 2 andere woorden voor experimentele studie?
trial en interventie
is een observationele studie slechter dan een experimentele studie?
Nee!
het kan even goed of zelfs beter zijn dan een experimenteel onderzoek als het goed wordt uitgevoerd
Non-inferiority trial
aantoning dat een nieuwe behandeling niet minder effectief is dan een standaardbehandeling
