Globalisering - Hoofdstuk 2 - begrippen Flashcards
absolute afstand
Afstand die hemelsbreed wordt gemeten in kilometers
absolute ligging
Ligging van een plaats op de aarde, vastgelegd in een coördinatenstelsel
afstandsverval
De afname (van de intensiteit) van een verschijnsel naarmate de afstand ten opzichte van een centraal punt toeneemt
amerikanisering
Overname van Amerikaanse waarden en normen, maar ook van economische elementen, in andere cultuurgebieden
andersglobalist
Persoon die deel uitmaakt van een politieke beweging die de globalisering in zijn geheel of op belangrijke onderdelen afwijst vanwege de negatieve gevolgen op bijvoorbeeld de democratische besluitvorming, de duurzaamheid of de sociale ongelijkheid
BRICS-landen
Politieke en economische organisatie van Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika die zich (met uitzondering van Zuid-Afrika) in een vergelijkbaar stadium van economische ontwikkeling bevinden
burgerschap
De rechten en de plichten die voortvloeien uit de nationaliteit van een persoon, zoals zijn politieke rechten en het recht op onderwijs of medische voorzieningen
centrumland
Land in een hoogontwikkelde rijke regio van het wereldsysteem, waarin de economische en politieke macht is geconcentreerd. Heet ook wel kernland.
dekolonisatie
Het staatkundig soeverein worden van een vroegere kolonie
europeanisering
Overname van Europese waarden en normen, maar ook van politieke en economische elementen, in andere cultuurgebieden
fragmentarische modernisering
Het naast elkaar voorkomen van moderne en traditionele economische activiteiten in hetzelfde gebied
global shift
De verschuiving van het economische zwaartepunt in de wereld
hegemoniale staat
Staat die met economische, financiële, politieke en militaire middelen een dominerende rol speelt in het wereldsysteem
imperialisme
Proces waarbij landen hun macht in andere delen van de wereld willen uitbreiden door gebieden te veroveren en te controleren
informatietechnologie
De techniek die wordt ingezet voor de verzending of uitwisseling van informatie
internationale arbeidsverdeling
De verdeling van de agrarische, industriële en dienstverlenende activiteiten over de landen van het wereldsysteem
kapitaalstroom
De verplaatsing van geldstromen die te maken hebben met investeringen in de productiecapaciteit van een het wereldsysteem
kolonialisme
Systeem waarin vooral Europese landen (overzeese) gebieden bezetten uit economische en/of strategische overwegingen of als potentieel vestigingsgebied
mondiaal transnationaal netwerk
Economisch en/of sociaal netwerk van bedrijven, instellingen en personen, dat zich over een groot aantal landen (wereldwijd) uitstrekt
multinationale onderneming
Onderneming met vestigingen in landen verspreid over de hele wereld
multipolaire wereld
Wereldsysteem met meerdere economische machtscentra
nieuwe internationale arbeidsverdeling
Veranderende verdeling van economische activiteiten over de landen van het wereldsysteem
opkomende grootmacht
Een economisch snelgroeiend land, dat zijn politieke invloed in de wereld sterk zou kunnen uitbreiden
Pacific Rim
Regio’s of landen rondom de Grote Oceaan die een snelle economische groei doormaken
periferie
Regio in het wereldsysteem waar de economische activiteiten sterk zijn afgestemd op de belangen van de kernlanden. Er is een lage productiviteit en een laag inkomen per inwoner, een eenzijdige economische structuur en een fragmentarische ontwikkeling
productieketen
Alle schakels in het productieproces, vanaf het winnen van de delfstoffen of het voortbrengen van de landbouwproducten tot aan de verkoop van de eindproducten
relatieve afstand
Afstand die uitgedrukt wordt in tijd, moeite of kosten
relatieve ligging
Ligging ten opzichte van andere locaties uit het oogpunt van bereikbaarheid en toegankelijkheid
semiperiferie
Regio die qua economische en politieke macht een middenpositie inneemt tussen centrum en periferie. Wordt gekenmerkt door een behoorlijke industrialisatiegraad en een behoorlijke afzet van de productie in de kernregio’s van het wereldsysteem
staat
Begrensd gebied waar de bewoners soeverein zijn en dat bestuurd wordt door een gezaghebbend orgaan
tijd-ruimtecompressie
Proces van afnemende relatieve afstanden, vooral als gevolg van de technologische ontwikkeling en nieuwe vormen van infrastructuur
transportnetwerk
Netwerk van vervoersstromen met hubs (knooppunten) en spokes (de verbindingen daartussen)
transporttechnologie
Technische middelen die gebruikt worden voor het vervoer van goederen, mensen en informatie
triade
Driedeling van het wereldsysteem, waarbij de delen aangestuurd worden vanuit Noord-Amerika, Europa en Japan
uitschuiving
Verplaatsing van economische activiteiten vanuit een economisch verder ontwikkeld gebied naar gebieden met lagere lonen
Wereldhandelsorganisatie (WTO)
Organisatie die gericht is op het liberaliseren van de wereldeconomie
wereldsysteem
Samenhangend geheel van landen met hun onderlinge politieke, culturele en economische relaties, bestaande uit kernlanden, perifere en semiperifere gebieden
Zuid-Zuidinvestering
Buitenlandse investering tussen de landen die gerekend worden tot de periferie of de semiperiferie
