Geschiedenis Flashcards
Vanaf wanneer kwam er interesse in mentale processen?
De interesse in mentale processen is eeuwenoud
Binnen welke discipline(s) werden de mentale processen bestudeerd?
In de filosofie: het was de filosofische studie van het bewustzijn, de geest
Welke grote stappen zien we in de ontwikkeling van de studie van de cognitieve psychologie?
- De eerste cognitief psychologen
- Cognitieve psychologie verdwijnt uit beeld
- De cognitieve revolutie
- Moderne benaderingen in de studie van de geest
Wanneer kwam cognitieve psychologie op?
In de 19de eeuw
Wat is het startjaar van de psychologie?
1879
Kwam de cognitie psychologisch onderzoek voor of na de start van de psychologie?
Ervoor
Wie was de psycholoog die betrokken was bij de start van de psychologie an sich?
Wundt
Wie waren de 2 pioniers van de cognitieve psychologie?
- Franciscus Donders (1868)
- Hermann Ebbinghaus (1885)
Waar situeer je Donders?
Voor Wundt zijn eerste lab opende
Wat onderzocht Donders?
Reactietijden
Waar situeer je Ebbinghaus?
Tussen Wundt en James
Waar situeer je Watson?
Tussen James en Skinner
Waar situeer je Wundt?
Tussen Donders en Ebbinghaus
Welke stroming van de psychologie hield Wundt aan?
Structuralisme
Vul aan:
Donders was de vader van…
… de mentale chronometrie
Wat is mentale chronometrie?
De studie van hoelang bepaalde mentale processen in beslag nemen
De duur bepalen van mentale processen
Hoe bestudeerde Donders mentale chronometrie?
Aan de hand van reactietijden
Wat is een reactietijd?
Hoelang het duurt om van stimulus naar respons te gaan
Wat is de enkelvoudige reactietijdtaak?
In een hele hoop trials wordt de tijd gemeten tussen het aanbieden van een stimulus (in dit geval een lichtje dat aan gaat) en de reactie (op een knop duwen). Er zijn dus 1 stimulus en 1 respons. Dit is een a-reactie.
Wat is een a-reactie?
Er zijn 1 stimulus en 1 respons
Een enkelvoudige responstijdtaak.
Wat is een keuze reactietijdtaak?
In een hele hoop trials wordt de tijd gemeten tussen het aanbieden van een stimulus en de reactie. De stimulus bestaat hier uit 2 mogelijke stimuli (rood of groen licht) en de respons bestaat uit 2 mogelijke responsen (rechterknop of linkerknop). De kleur van het lichtje wordt gekoppeld aan de knop waar je op moet drukken (bvb rood -> linkerknop). Er zijn 2 (of meer?). Dit is een b-reactie
Wat is een b-reactie
Er zijn 2 (of meer?) stimuli en 2 (of meer?) responsen.
Het is een keuzereactietijdtaak.
De b-reactie bestaat uit:
a-reactie + stimulusdiscriminatie + responsselectie
Waaruit bestaat een b-reactie?
De b-reactie bestaat uit:
a-reactie + stimulusdiscriminatie + responsselectie
Wat is stimulusdiscriminatie?
De mogelijkheid om 2 verschillende stimuli van elkaar te onderscheiden
Wat is responsselectie?
De mogelijkheid om de juiste respons te selecteren (op basis van de stimulus)
Wat is een Go - no go reactietijdtaak?
In een hele hoop trials wordt de tijd gemeten tussen het aanbieden van een stimulus en de reactie. De stimulus bestaat hier uit 2 mogelijke stimuli (rood of groen licht) en de respons bestaat uit 1 respons. De kleur van het lichtje wordt gekoppeld aan het al dan niet duwen op een knop (rood = duwen, groen is niet duwen). Dit is een c-reactie.
Wat is een c-reactie?
Er zijn 2 (of meer?) stimuli en 1 respons.
Het is een Go-no go reactietijdtaak
De c-reactie bestaat uit:
a-reactie + stimulusdiscriminatie
Waaruit bestaat de c-reactie
De c-reactie bestaat uit:
a-reactie + stimulusdiscriminatie
Wat is de substractiemethode?
Een manier om reactietijden van bepaalde delen van de RTtest te berekenen
Hoe bereken je de stimulusdiscriminatietijd?
Door de c-reactie min de a-reactie te doen.
c - a = SD
Hoe bereken je de responsselectie?
Door de b-reactie min de c reactie te doen
b - c = RS
Wat is het/een belangrijk idee van Donders?
Mentale processen kunnen niet rechtstreeks waargenomen worden, maar dienen afgeleid te worden uit gedrag. Dit is de grondslag van psychologisch onderzoek
Wat voor experimenten deed Ebbinghaus?
De eerste geheugenexperimenten
Welke vragen stelde Ebbinghaus zich bijvoorbeeld?
- Hoeveel vergeten we
- Hoe snel gaat dit?
- Gaat informatie die we ons niet kunnen herinneren voorgoed verloren?
Hoe testte Ebbinghaus zijn besparingsmethode?
- Hij leerde zichzelf een lijst met zinloze lettergrepen aan en noteerde hoeveel beurten hij hiervoor nodig had
- Hij herleerde nadien deze lijst en noteerde hoeveel beurten hij hiervoor nodig had.
Wat ontdekte Ebbinghaus na zijn experiment rond de besparingsmethode?
Dat je minder beurten nodig hebt om iets te herleren dan om het de eerste keer te leren.
Wat is Ebbnghaus’ besparingsmethode?
De theorie die stelt dat je minder tijd nodig hebt om iets opnieuw te leren nadat je het al een eerste keer geleerd hebt.
Wat is de formule van de besparingsmethode?
[(beurten leren - beurten herleren) / beurten leren] x 100
Wat zegt de uitkomst op de formule van de besparingsmethode ons
Hoeveel minder beurten we nodig hebben om iets te herleren
Wat is opvallend aan de vergeetcurve
Je vergeet in het begin heel snel, maar na een tijd vergeet je veel minder.
wat leert de vergeetcurve ons?
Hoe meer tijd erover gaat, hoe minder besparing er is
Wat is besparing?
- Hoeveel je je nog herinnert van wanneer je iets leerde
- Veel vergeten in het begin, daarna komt er een afvlakking
Wat liet de besparingsmethode toe dat vrij revolutionair was?
De besparingsmethode liet toe om geheugenfuncties te kwantificeren en plotten
Wat is behaviorisme?
Studie van het gedrag
Hoe verschilt behaviorisme van cognitieve psychologie?
Behaviorisme focust zich op de stimulus-responrelatie, maar niet over wat er gebeurt tussen de stimulus en respons. Cognitieve focust zich op wat er tussen de S en R gebeurt.
Wie was een belangrijke behaviorist?
Watson
Wanneer kwam het behaviorisme op?
1913
Wanneer kwam het behaviorisme op?
1913
Waar focust behaviorisme zich wel/niet op?
Niet op vage concepten zoals mentale processen en bewustzijn
Wel op objectieve gegevensverzameling om wetmatigheden in S-R relaties te definiëren
Hoe kunnen we dierlijk en menselijk gedrag vergelijken?
Ze volgen dezelfde wetmatigheden
Wat wordt bedoeld met de black box van het behaviorisme?
De black box is wat er tussen de S en R gebeurt.
Welke kernvraag stelt behaviorisme zich?
Hoe leidt S tot R?
Wat gebeurde er in de eerste helft van de 20ste eeuw?
Het behaviorisme nam over en werd (vooral in de VS) de dominante stroming.
Wat is de cognitieve winter?
De periode waarin het behaviorisme de VS overnam en er weinig tot geen menselijke cognitieve studies meer gedaan werden
Was er ook een cognitieve winter in Europa? Waarom wel/niet?
Er waren nog actieve studies naar mentale processen, maar minder.
Welke studies naar mentale processen gebeurden er nog in Europa?
- Jean Piaget: cognitieve ontwikkeling
- Gestaltpsychologie: perceptie en probleemoplossend gedrag
Hoe verklaarden behavioristen taalverwerving?
Via BF Skinner’s verbal behavior dat stelt dat taal aangeleerd is volgens de basisprincipes:
kinderen imiteren spraak en herhalen correcte spraak via bekrachtiging
Wanneer werd BF Skinner’s Verbal Behavior opgesteld?
1957
Wat is BF Skinner’s verbal behavior?
Taal is aangeleerd volgens de basisprincipes:
kinderen imiteren spraak en herhalen correcte spraak via bekrachtiging
Wat heeft Noam Chomsky te maken met het behaviorisme?
Chomsky heeft veel kritiek geuit tegen het behaviorisme
Welke kritiek uitte Chomsky op behaviorisme?
Behaviorisme kan zelfs de eenvoudigste aspecten van taal niet verklaren.
* Incorrecte grammaticale zinnen van peuters (loopte)
* Zinnen die ze nooit eerder gehoord hebben (ik haat je, mama)
Is behaviorisme nature of nurture?
Nurture
In welk jaar gaf Chomsky kritiek op het behaviorisme?
1959
Hoe blijkt taal zich uiteindelijk te ontwikkelen?
Taal is een voorgeprogrammeerd biologisch programma gedeeld over alle culturen (nature)
Wat is latent leren?
Iets leren dat niet zichtbaar is in gedrag
Wat hebben latent leren (en andere leerexperimenten) en behaviorisme met elkaar te maken?
Latent leren kan niet verklaard worden door behaviorisme, net als enkele andere leerexperimenten
Wie voerden experimenten over latent leren uit en wanneer?
Tolman en Hoznik (1930)
Leg het experiment van Tolman en Hoznik over latent leren uit.
Er waren 3 doolhoven met elk 1 rat. In het eerste doolhof kreeg de rat geen bekrachtiging op het einde. In het tweede doolhof wel. In het derde doolhof was er eerst geen bekrachtiging, na 10 dagen wel.
Welke conclusies kunnen we trekken uit het experiment van Tolman en Hoznik?
Dat ratten die eerst geen eten kregen veel sneller leerden vanaf het moment dat ze wel eten kregen. Motivatie is dus een belangrijk aspect van leren en latent leren is aanwezig
Wat werd er verwacht vanuit de behavioristische visie in het experiment van Tolman en Hoznik?
Dat de ratten die eerst geen en dan wel eten kregen pas zouden beginnen leren op het moment dat er bekrachtiging was.
Wat verklaarde Tolman op basis van zijn experiment met Hoznik?
Dat ratten een cognitieve map maken op basis van de spatiële lay-out en dat deze map enkel mits motivatie naar boven gehaald wordt
Welke conclusies werden uiteindelijk getrokken op basis van het openen van de black box?
Mentale processen zijn vereist om gedrag te verklaren
Wanneer viel de cognitieve revolutie?
Na de conclusies van Tolman
Welke major gebeurtenis stimuleerde de cognitieve revolutie?
WOII
Hoe komt het dat WOII de ontwikkeling van cognitieve psychologie stimuleerde?
- Er kwam interesse voor aandacht en vermoeidheid naar aanleiding van de radaroperatoren die hele dagen lang targets moesten raken
- Technologische vooruitgang zorgde voor de ontwikkeling van de computer
-> Hierdoor kwam alles in een stroomversnelling
Vanaf wanneer kwamen de eerste computers in universiteitslabo’s?
1954
Hoe was de computer een inspiratie?
De computer inspireerde onderzoekers naar de werking van ons brein
Welke theorie kwam er voort uit de ontwikkeling van de computer?
De computer-brein analogie of het computermodel
Wat is het computermodel (of de computer-brein analogie)?
Een metafoor voor menselijke informatieverwerking. Informatie stimulus wordt verwerkt in verschillende, opeenvolgende stadia en leidt tot respons
Welke 2 onderzoekers staan aan de basis van de informatieverwerkingsbenadering?
Newell en Simon
Wat is de informatieverwerkingsbenadering?
Een benadering die het computermodel gebruikt om informatieverwerking te verklaren
Hoe komen de menselijke verwerking van info en de computer verwerking van info overeen?
Zie slide 69
Wat is cognitieve modellering?
Een simulatie van menselijke cognitie
Wat is het doel van cognitieve modellering?
cognitie verklaren en voorspellingen doen
Wat is het verschil tussen cognitieve modellering en AI?
Cognitieve modellering wil de cognitie van de mens simuleren zoals die echt in mekaar zit en van daaruit menselijk gedrag voorspellen.
AI heeft ook intelligent denkende programma’s of machines, maar deze zijn niet gericht op de manier dat de mens denkt. Hij denkt op een andere manier dan de mens
Wat is het geboortejaar van de cognitieve psychologie?
1956
Wat lag aan de basis van de geboorte van de cognitieve psychologie?
- Belangrijke congressen
(MIT Dartmout) met wetenschappers psychologie, linguïstiek, computerwetenschappen en antropologie (met oa Newell, Simon en Chomsky) - Belangrijke publicaties
Miller (1956): the magical number 7 - Term ‘cognitieve psychologie’ pas 10 jaar later
Neisser (1967): eerste handboek cognitieve psychologie
Hoe verliep de cognitieve revolutie?
- Het was een zachte evolutie, geen revolutie
- Het idee was wel revolutionair
- Men ging terug mentale processen bestuderen
