FMF Flashcards

1
Q

FMF nedir?

A

*ailevi akdeniz ateşi: kronik, genetik geçişli (OR), ataklarla karakterize bir otoinflamatuvar hastalıktır.
*periyodik ateş sendromlarının en sık olanıdır, otoinflamatuvar hastalıkların prototipidir.
*En fazla görüldüğü ülke türkiyedir. en sık görüldüğü topluluklar: türkler, yahudiler, ermeniler, araplardır.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

FMF teki gen mutasyonu nedir?

A

*en sık görülen gen mutasyonu: MEFV geninde 10. ekzonda M694V mutasyonu.
*hastaların yaklaşık yüzde 20 sinde yapılan genetik incelemede mutasyon saptanamaz.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

FMF te hangi sitokinler rol alır?

A

*IL-1, IL-6, TNF alfa, IFN gama. (proinflamatuvar sitokiler)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

FMF tanısı nasıl konur?

A

*klinik ile konur.
*genetik test ile tanı konmaz.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

FMF kliniğinde neler görürürüz?

A

*ataklarla seyreder.
*en sık serozal yüzeyler, eklemler, cilt tutulur. (serozit atakları: peritonit, perikardit, plörit.)
*hastaların yüzde 60 ına ilk 10 yaşta, yüzde 90 ına ilk 20 yaşta tanı konur.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

FMF fenotipleri nelerdir?

A

*fenotip-1 de tekrarlayan ateş ve seröz zarların iltihabına bağlı karın, göğüs ve eklem ağrıları görülür.
*fenotip-2 de FMF in klinik bulguları olmaksızın ilk bulgu amiloidozdur. (türkiyede tüm FMF hastalarının binde 3 ünü oluşturur.)
*fenotip-3 de 2 alelde de MEFV mutasyonu var ama klinik bulgu yok.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

FMF tanısında kriterler?

A

Tel Hashomer kriterlerini kullanırız.
Majör kriterler:
*serözitin eşlik ettiği tekrarlayan ateş atakları
*herhangi bir hastalığa bağlı olmayan aa tipi amiloidoz
*kolşisin tedavisine iyi yanıt
Minör kriterler:
*tekrarlayan izole ateş yüksekliği
*birinci derece akrabalarda FMF öyküsü
*erizipel benzeri döküntü
KESİN TANI için: 2 major ya da 1 major+2 minör olmalı.
OLASI TANI için: 1 major+1 minör (genetik test yapılır.)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

FMF te atakların özellikleri?

A

*12-72 saat sürer. (6 saatten kısa sürmez, 6 günden uzun sürmez!!!)
*genelde hastalarda atağı tetikleyen bir neden olur.( menstruasyon, stres, soğuk, açlık, ayakta kalmak.)
*tipik atak: en az 3 kere tekrarlaması, 12-72 saat sürmesi, ateşin 38 derecenin üstünde olması, plöritin tek taraflı olması.
(çift taraflı plörit bize genelde pnömoni düşündürür.)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

FMF’te peritonitin özellikleri?

A

*şiddetli, kıvrandıran karın ağrısı yapar.
*genelde yatak istirahati gerektirir, yattığı yerde kıvranmaya devam eder.
*gereksiz laparotomi, appendektomi sıktır.
*tanıda en sensitif olan semptomdur.
*en sık 2. semptomdur.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

FMF’te plöritin özellikleri?

A

*göğüs ağrısı yapar, solunumu güçleştirir.
*tek taraflı olur.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

FMF’te ateş nasıl olur?

A

*tipiktir, en sık bulgudur.
*genellikle 38 derecenin üzerindedir.
*en fazla 4 gün devam eder.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

FMF’te artritin özellikleri?

A

*hastaların yaklaşık yüzde 50 sinde görülür.
*akut monoartrit şeklinde, alt ekstremitede olur, 1 haftada geçer. en sık diz eklemi ve ayak bileği tutulur.
*non eroziv artrittir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

FMF artriti ile septik artriti nasıl ayırt edebiliriz?

A

*tutulum bölgesi ve görünüm olarak ayırt edemeyiz. hastaya daha önce buna benzer artrit atağı yaşayıp yaşamadığı sorulur.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

FMF’te erizipel benzeri döküntü nasıldır?

A

*FMF in karakteristik bulgusudur.
*kızarık, şiş, sıcak, ağrılı deri enfeksiyonudur. çok ağrılı olduğu için hasta dokundurmak istemez.
*genelde ayak bileğinde ve tibianın ön yüzünde görüür.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

FMF düşündürmeyen bulgular nelerdir?

A

*ataklar sırasında akut faz reaktanlarının yükselmemesi.
*kolşisine yanıt olmaması.
*atakların 6 saatten kısa veya 6 günden uzun sürmesi.
*endemik bölgeden gelmeme.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

FMF’te sıklığı artan vaskülitler?

A

*HSP
*PAN

17
Q

FMF lab bulguları?

A

*ataklar sırasında ESH, CRP, lökosit, fibrinojen artışı olur. yani nonspesifik akut faz yanıtı.

18
Q

FMF tedavisi?

A

*tanıdan itibaren ömür boyu KOLŞİSİN. atakların süresini, ağırlığını azaltır. düzenli kullanım neredeyse hastaların tümünde amiloidozu önler.
*günlük 1-1,5 mg önerilir. günlük 2,5 mg ve üstü toksiktir. günlük 7 mg ın üstü ölümcül!!!
*atak dönemlerinde, gebelikte, laktasyonda, perioperatif dönemde doz arttırılmaz. aynı doz devam.

19
Q

FMF tedavisinde kolşisine yanıtsız hastalarda ne kullanılabilir?

A

*IL-1 antagonistleri kullanılabilir. (anakinra, canakinumab.)

20
Q

Kolşisinin yan etkileri nelerdir?

A

*en sık: diyare
*lökopeni
*transaminazlarda artış (3 kata kadar idare ederiz mecburen)
*b12 eksikliği
*ki supresyonu
*saç dökülmesi
*nöropati myopati

21
Q

Kolşisinin etkileştiği ilaçlar?

A

*makrolidler: klaritromisin, eritromisin.
*statinler
*siklosporin
*greyfurt suyu

22
Q

Türkiye’de sekonder amiloidozun en sık nedeni nedir?

A

FMF

23
Q

FMF komplikasyonları?

A

*AMİLOİDOZ
*ankilozan spondilit
*hsp
*pan
*crohn hastalığı
*behçet hastalığı
*glomerülonefrit

24
Q

FMF hastasına tanısını koydun, takibini nasıl yaparsın?

A

*ilaca başladıktan 15 gün sonra daha sonra 3 ayda 1: hemogram, tit, kreatinin, kcft bakılmalı.
*b12 yi en az 2 yılda bir kontrol et.