EPOS - Inleiding Flashcards
Hoe heeft de culturele uitwisseling tussen Griekenland en Rome in de 3e en 4e eeuw v.Chr. de Latijnse literatuur en kunst beïnvloed?
(“Graecia capta ferum victorem cepit et artes intulit agresti Latio” )
- samengevat in Horatius’ uitspraak: “Graecia capta ferum victorem cepit et artes intulit agresti Latio”
(Het veroverde Griekenland heeft zijn barbaarse overwinnaar veroverd en de kunsten naar het boerse Latium gebracht).”
WACHTWOORD MONDELING EXAMEN
- “Ó Tite túte Tatí, tibi, tánta, tyránne tulísti”
(O Titus Tatius, te veel, tiran, heeft uw trots willen tarten) - “Át tuba térribilí sonitú ‘tarántara’ díxit”
(Maar de krijgsklaroen schreeuwde met een angstaanjagend geluid ‘tarantara’)
Een scène waarin een personage afdaalt naar de onderwereld, vaak om raad te vragen of kennis te vergaren. Dit is een veelvoorkomend motief in zowel het Griekse als het Latijnse epos. Bekende voorbeelden zijn Odysseus’ afdaling in de Odyssee en Aeneas’ afdaling in de Aeneis.
Katabasis-scène
Waarover gaan de verhalen van de Ilias en de Odyssee?
heldendaden van Griekse krijgers tijdens de Trojaanse Oorlog:
- Illias: gebeurtenissen rond het einde van de oorlog
- Odyssee: omzwervingen van Odysseus na de val van Troje
Wat zijn de Duistere Eeuwen?
= de periode van 1200 v.C. tot 800 v.C.
- in deze periode was er geen Grieks schrift
Wat gebeurde er in de bibliotheek van Alexandrië?
- Ptolemaeën ondersteunden actief wetenschappers, dichters en filosofen, wat leidde tot rijke literaire productie
- bibliotheek was opslagplaats voor boeken + plaats waar teksten werden geclassificeerd en onderzocht
Wat weten we over het leven van Vergilius en de betrouwbaarheid van de bronnen die over hem geschreven hebben?
- Vergilius’ werken geven inzicht in zijn leven, van zijn landelijke wortels tot zijn bewondering voor de Romeinse helden
- hoewel Suetonius, een Romeinse biograaf, later over Vergilius schreef, wordt zijn beschrijving soms als onbetrouwbaar beschouwd
- in de middeleeuwen werd Vergilius zelfs opgevat als een magiër, wat bijdroeg aan de mythische dimensie rond zijn figuur
Wat studeert Vergilius?
- filosofie
- dichtkunst
Hoe werkt het Lineair B?
= syllabisch syteem (tekens voor lettergrepen)
bv. Knossos = Ko - no - so
Wat is een kunstepos?
- creatie door schrijver
- bv. Vergilius (Aeneis)
Welke drie culturen ontstonden in het zuiden van de Balkan rond het derde millennium voor Christus?
- Cycladische cultuur
- Peladische cultuur
- Minoïsche cultuur
Wat gebeurt er in het Romeinse rijk van 49 v. Chr. tot 42 v. Chr?
- 49 v.C.: Julius Caesar steekt de Rubicon over, wat leidt tot de burgeroorlog tussen hem en Pompeius. Deze daad markeert het begin van de oorlog.
- 48 v.Chr.: Caesar verslaat Pompeius in de Slag bij Pharsalus. Pompeius vlucht naar Egypte, waar hij wordt vermoord.
- Caesar keert terug naar Rome en wordt dictator. Hij voert verschillende hervormingen door en wint de steun van het volk.
- 44 v.Chr.: Caesar wordt op 15 maart vermoord in de Iden van maart door een groep senatoren, wat leidt tot verdere chaos en een nieuwe golf van burgeroorlogen.
- Na Caesars dood ontstaat er een machtsvacuüm. Marcus Antonius, Octavianus (de latere Augustus) en Lepidus vormen een triumviraat, wat leidt tot een nieuwe fase van politieke onrust.
- 42 v.Chr.: De Slag bij Philippi, waar de troepen van Antonius en Octavianus de moordenaars van Caesar, Brutus en Cassius, verslaan. Dit markeert het einde van de Republikeinse oppositie tegen Caesar’s erfgenamen.
Wanneer sterft Vergilius en hoe?
- Vergilius wil veldwerk doen in Griekenland
- gaat naar Brundisium
- sterft daar (19 v. Chr.)
- laatste wens was om de Aeneïs te verbranden
Met welke filosofische stromingen krijgt Vergilius te maken?
- epicurisme
- stoïcisme
Wat was de Ptolemaeïsche dynastie?
Grieks-Macedonische koninklijke familie die over Egypte regeerde tijdens het hellenisme:
- gesticht door een generaal v. Alexander de Grote
- hoofdstad was Alexandrië
- beëindigd door nederlaag van Cleopatra tegen Octavianus
Waar is Vergilius geboren?
- klein dorp Andes (in buurt v. Mantua), Noord-Italië
- vroege leven en opvoeding speelden zich af in landelijke setting, wat zijn latere werken over landbouw en natuur zou beïnvloeden
Wat is een volksepos?
- improvisatie door zanger
- “heroic poetry”
- bv. Homerus (Ilias en Oddysee)
Hoe kennen we het exacte jaartal van de vulkaanuitbarsting op Santorini?
Wetenschappelijke methoden:
- dendrochronologie (boomringen)
- ijsboringen
Wie zijn αοιδοι?
rondtrekkende improviserende zangers, bv. Homerus
Wat was het thema in het Latijnse epos?
historisch en mythologisch, vaak met politieke lading
Wanneer is Vergilius geboren?
op 5 oktober (Iden van oktober), 70 v. Chr.
Hoe werd het epische genre geproduceerd?
mondeling, gedicteerd aan slaven
De bewering dat Vergilius zijn toga virilis kreeg op het moment dat de dichter Lucretius stierf, wordt vaak gezien als een literaire constructie en waarschijnlijk verzonnen. Waarom?
omdat het symbool staat voor de opvolging van Vergilius op Lucretius, als dichter
Wie was Quintus van Smyrna?
- 3/4de eeuw n. C.
- schreef de Posthomerica, waarin hij verhaal van de Trojaanse oorlog voortzette vanaf punt waar Ilias eindigde
- dit werk laat zien hoe epische traditie voortleefde en zich ontwikkelde, zelfs in Romeinse tijd
Wie ontcijferde het Lineair B?
Michael Ventris
Een gedetailleerde en levendige beschrijving van een kunstwerk binnen een literair werk. Deze techniek wordt vaak gebruikt om een verhaal-in-een-verhaal te vertellen of om symboliek toe te voegen. In epische literatuur kan het verwijzen naar de beschrijving van bijvoorbeeld een schild of tempel.
Ekphrasis
Wie was Apollonios van Rhodos?
- 3de eeuw v. C.
- schreef belangrijk Hellenistisch epos, de Argonautica, waarin hij klassieke model van lange heldenepos herleefde
- hoewel hij tijdgenoot was van Kallimachos, koos Apollonios ervoor om zich aan te sluiten bij epische traditie, maar met verfijnde en psychologisch diepere benadering dan bv. Homerus
Geef drie Latijnse kunsteposdichters
- Livius Andronicus
- Gnaeus Naevius
- Quintus Ennius