ECONOMISCHE ANALYSE VAN HET AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT Flashcards

1
Q

Wat is het doel van het aansprakelijkheidsrecht?

A

Het doel is om mensen te responsabiliseren en aan te zetten tot voorzichtig gedrag, met als doel het aantal slachtoffers te reduceren.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hoe kan het aansprakelijkheidsrecht bijdragen aan het minimaliseren van de kosten van ongevallen?

A

Door de dader aan te moedigen om rekening te houden met de externe kosten van zijn onvoorzichtig gedrag, via het concept van kosteninternalisatie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Welke invloed kan het aansprakelijkheidsrecht hebben op gedrag, volgens empirische gegevens?

A

In Canada leidde het vervangen van het schuldbegrip door een schuldloze aansprakelijkheid tot meer ongevallen, omdat mensen geen rekening hielden met de prikkel om voorzichtig te zijn.
In Duitsland leidde het veranderen van een vast bedrag naar een variabele bijdrage voor ongevallenverzekering in bedrijven tot minder ongevallen.
In de VS leidde een strenger oordeel van rechters over medische aansprakelijkheid tot hogere vergoedingen voor slachtoffers, wat leidde tot minder medische praktijken en meer defensieve medische behandelingsmethode.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hoe kan het aansprakelijkheidsrecht bedrijven responsabiliseren?

A

Bedrijven kunnen verantwoordelijk worden gehouden voor hun acties en beslissingen door middel van het aansprakelijkheidsrecht. Dit is vooral effectief bij grote bedrijven die juridische afdelingen hebben en waarbij bewijsmateriaal verzameld kan worden om meer te weten te komen over het bedrijf.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat is de Ford Pinto-zaak en hoe heeft deze zaak bedrijven beïnvloed?

A

e Ford Pinto-zaak was een zaak waarbij auto’s van Ford ontzettend ontvlambaar bleken te zijn en bij een aanrijding gemakkelijk konden ontploffen. Ford was zich bewust van deze constructiefout en had zelfs berekend hoeveel ongevallen er zouden plaatsvinden. De kosten van het terugroepen van de wagens waren echter hoger dan simpelweg de ongevallen te laten plaatsvinden. Dit kwam aan het licht tijdens de rechtszaak en Ford moest een hoge aansprakelijkheidsprijs betalen, wat een grote verandering teweegbracht bij bedrijven.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Waarom kunnen individuen niet altijd rationeel beslissen als het gaat om risico’s inschatten?

A

Individuen maken vaak beslissingen zonder volledige informatie te hebben en baseren hun inschatting op een aantal kleine, gemakkelijke aanknooppunten. Dit kan leiden tot het overschatten of onderschatten van risico’s. Er zijn verschillende factoren die hierbij een rol spelen, zoals de beschikbaarheid heuristiek en de zelfcontrole bias.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wat is de beschikbaarheidsheuristiek en hoe kan deze heuristiek risico-inschattingen beïnvloeden?

A

De beschikbaarheuristiek is wanneer mensen disproportioneel veel waarde hechten aan de informatie die het snelst in hun hoofd zit en het meest leidend is in hun gedachtegang. Dit kan leiden tot een vertekend beeld van de werkelijkheid omdat het snelste en meest leidende niet noodzakelijkerwijs representatief is. Mensen kunnen daardoor bepaalde risico’s onderschatten of overschatten.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hoe kan beleid worden aangepast om te compenseren voor het feit dat individuen niet altijd rationeel beslissen bij risico-inschattingen?

A

Nultolerantiebeleid kan worden gebruikt om ongevalskosten te verlagen en te voorkomen dat mensen de verkeerde beslissingen nemen vanwege gebrekkige risico-inschatting. Soms is het beter om de beslissingsmogelijkheid van individuen te ontnemen en het beleid aan te passen op basis van waargenomen gedrag.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat is de beschikbaarheidsheuristiek en hoe kan dit een rol spelen bij het beoordelen van risico’s?

A

De beschikbaarheidsheuristiek is een mentale shortcut waarbij mensen zich laten leiden door de informatie die het gemakkelijkst toegankelijk is in hun geheugen. Dit kan leiden tot het overschatten of onderschatten van risico’s, omdat de beschikbare informatie niet noodzakelijkerwijs representatief is voor de werkelijke risico’s. Bijvoorbeeld, mensen kunnen het risico op een haaienbeet hoog inschatten omdat dit een bekende gebeurtenis is, maar het risico op een fietsongeval onderschatten omdat het minder spectaculair is en minder vaak in de media verschijnt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat is productaansprakelijkheid en waarom kan het een nuttige maatregel zijn om consumenten te beschermen?

A

Productaansprakelijkheid is een wettelijke verplichting voor producenten om alle schade veroorzaakt door hun producten te vergoeden, zelfs als de consument zelf het product verkeerd heeft gebruikt. Dit is een nuttige maatregel om consumenten te beschermen omdat producenten vaak betere informatie hebben over de risico’s van hun producten dan consumenten, die de neiging hebben om risico’s te onderschatten of te overschatten. Door producenten verantwoordelijk te stellen voor eventuele schade, worden zij aangemoedigd om veiligere producten te maken en consumenten indirect bewust te maken van de risico’s.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

: Wat is het belang van het type schadegeval voor de keuze van aansprakelijkheidsregels?

A

Het type schadegeval beïnvloedt de keuze van aansprakelijkheidsregels omdat het bepaalt wie verantwoordelijk is voor het ongeval en wie moet betalen voor de schade.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat is het verschil tussen optimale preventie en maximale preventie?

A

Optimale preventie is extra preventie zolang de marginale baten groter zijn dan de marginale kosten, terwijl maximale preventie alle mogelijke preventie omvat zonder rekening te houden met de kosten.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wat is het doel van het aansprakelijkheidsrecht in termen van preventie?

A

Het doel van het aansprakelijkheidsrecht is om potentiële daders aan te zetten tot het nemen van optimale preventie/voorzorg door de totale kosten in rekening te brengen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat is het verschil tussen foutaansprakelijkheid en risicoaansprakelijkheid?

A

Bij foutaansprakelijkheid moet de dader een minder dan optimale hoeveelheid zorg hebben betracht om aansprakelijk te zijn. Bij risicoaansprakelijkheid moet de dader altijd betalen, ongeacht of deze voorzichtig is of niet.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Welke aansprakelijkheid is beter om het economisch gewenste effect te realiseren?

A

Beide aansprakelijkheden bereiken hetzelfde doel, namelijk optimale voorzorg. Foutaansprakelijkheid legt de last bij de rechter om de voorzorgsmaatregel te leggen bij gemiddeld, terwijl bij risicoaansprakelijkheid de last bij de potentiële dader ligt om zelf te beslissen welk niveau van preventie aangewezen is.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wat is het verschil in informatie kosten tussen foutaansprakelijkheid en risicoaansprakelijkheid?

A

Bij foutaansprakelijkheid ligt de last bij de rechter om alle informatie te verzamelen om de voorzorgsmaatregel te leggen bij gemiddeld. Bij risicoaansprakelijkheid is de informatie die nodig is om het systeem te doen werken minder.

17
Q

Wat is het verschil in invloed op activiteitenniveau tussen foutaansprakelijkheid en risicoaansprakelijkheid?

A

Bij activiteiten die gevaarlijk zijn, zoals bijvoorbeeld winkelen met de auto of fiets, wordt er rekening gehouden met het activiteitenniveau. Foutaansprakelijkheid is in dat opzicht een slechte regel, omdat het activiteitenniveau niet wordt meegenomen. Bij risicoaansprakelijkheid wordt hier wel rekening mee gehouden en kan dit een betere regel zijn.

18
Q

Wat is het verschil tussen het activiteitenniveau en het preventieniveau?

A

Het activiteitenniveau verwijst naar de hoeveelheid van een bepaalde activiteit, terwijl het preventieniveau de mate van voorzichtigheid of veiligheidsmaatregelen aangeeft.

19
Q

Wat is het belang van het activiteitenniveau bij aansprakelijkheid?

A

Objectieve aansprakelijkheid is beter geschikt voor situaties waarin het activiteitenniveau van belang is, omdat de dader nog steeds aansprakelijk kan worden gesteld zelfs als deze voorzichtig is geweest.

20
Q

Wat is het verschil tussen foutaansprakelijkheid en objectieve aansprakelijkheid wat betreft het activiteitenniveau?

A

Bij foutaansprakelijkheid heeft het activiteitenniveau geen invloed op de aansprakelijkheid, terwijl bij objectieve aansprakelijkheid de dader rekening moet houden met de hoeveelheid van de activiteit vanwege de mogelijke kosten.

21
Q

Wat zijn de verschillen tussen foutaansprakelijkheid en objectieve aansprakelijkheid wat betreft de kosten?

A

Foutaansprakelijkheid kan administratief duurder zijn omdat een oorzakelijk verband tussen de schade en het gedrag van de dader moet worden aangetoond, terwijl objectieve aansprakelijkheid vaak minder administratieve kosten met zich meebrengt.

22
Q

Wat zijn bilaterale schadegevallen in het aansprakelijkheidsrecht?

A

Bilaterale schadegevallen zijn situaties waarin zowel de potentiële dader als het slachtoffer preventie kunnen uitoefenen om schade te voorkomen.

23
Q

Welke rol speelt het activiteitenniveau bij bilaterale schadegevallen?

A

Het activiteitenniveau kan een belangrijke rol spelen bij bilaterale schadegevallen, omdat zowel de dader als het slachtoffer invloed hebben op het voorkomen van schade en kunnen beslissen welke activiteiten ze uitvoeren.

24
Q

Wat is het verschil tussen foutaansprakelijkheid en objectieve aansprakelijkheid bij bilaterale schadegevallen?

A

Foutaansprakelijkheid kan beter zijn als men het slachtoffer wil aanzetten tot voorzichtigheid en rekening wil houden met het activiteitenniveau, terwijl objectieve aansprakelijkheid beter kan zijn als men zich wil concentreren op de responsabilisering van de dader.

25
Q

Waarom kan objectieve aansprakelijkheid minder effectief zijn bij bilaterale schadegevallen?

A

Objectieve aansprakelijkheid kan minder effectief zijn bij bilaterale schadegevallen, omdat het slachtoffer altijd vergoed zal worden, waardoor het minder geneigd is om preventieve maatregelen te nemen.

26
Q

: Wat is het verschil tussen schuldaansprakelijkheid en risicoaansprakelijkheid bij bilaterale schadegevallen?

A

Schuldaansprakelijkheid richt zich op het gedrag van het slachtoffer, terwijl risicoaansprakelijkheid zich richt op het gedrag van de dader.

27
Q

Wat is het verschil tussen artikel 1382 en artikel 544 BW bij burenhinder?

A

Artikel 1382 BW is van toepassing als de schade lager is dan een bepaald niveau, terwijl artikel 544 BW van toepassing is als de schade hoger is dan dat niveau en de dader wordt aangemoedigd om het activiteitenniveau te overwegen.

28
Q

Hoe vullen rechters het begrip ‘fout’ in bij bilaterale schadegevallen?

A

Rechters kunnen het begrip ‘fout’ invullen door te kijken naar de standaard van de goede huisvader of de redelijk zorgvuldige persoon, zoals bepaald in de bekende ‘Learned Hand-formule’ uit 1942.

29
Q

Wat is de Hand-formule en wanneer wordt deze toegepast?

A

De Hand-formule is een formule die bepaalt of iemand aansprakelijk is voor schade: PK < P x S. Deze formule wordt toegepast wanneer er sprake is van schade veroorzaakt door een bepaalde handeling of activiteit.

30
Q

Wordt de Hand-formule systematisch toegepast door rechters en hoe gebeurt dit?

A

: Rechters passen de Hand-formule niet altijd systematisch toe. Ze beoordelen iedere zaak individueel en kijken naar de omstandigheden van het geval. Ze wegen bijvoorbeeld af of de kans op schade groot was, of de schade voorspelbaar was, en of de dader voorzorgsmaatregelen had kunnen nemen om de schade te voorkomen.

31
Q

Wat is het judgement proofness-probleem en hoe kan dit de aansprakelijkheid beïnvloeden?

A

Het judgement proofness-probleem ontstaat wanneer de middelen van de schadeveroorzaker niet volstaan om de schade te vergoeden. Hierdoor is de schadeveroorzaker immuun voor de volledige gevolgen en zal deze minder voorzichtig zijn. Dit kan de aansprakelijkheid beïnvloeden omdat de schadeveroorzaker minder gemotiveerd zal zijn om voorzorgsmaatregelen te nemen.

32
Q

Wat zijn mogelijke oplossingen voor het judgement proofness-probleem?

A

Mogelijke oplossingen voor het judgement proofness-probleem zijn onder andere het invoeren van verplichte verzekeringen, waarborgen en ex-ante regulering in plaats van ex-post aansprakelijkheidsrecht. Ook kan foutaansprakelijkheid effectiever zijn dan schuldaansprakelijkheid.

33
Q

Wat is het effect van een lagere pakkans op voorzorgsmaatregelen en aansprakelijkheid?

A

Bij een lagere pakkans zullen mensen minder voorzichtig zijn omdat de kans op veroordeling lager is. Dit kan de aansprakelijkheid beïnvloeden omdat mensen minder gemotiveerd zijn om voorzorgsmaatregelen te nemen. Het systeem van punitive damages in de VS kan deze lagere pakkans compenseren door een bijkomende schadevergoeding op te leggen.

34
Q

Wat is het effect van irrationeel gedrag op aansprakelijkheid?

A

Irrationeel gedrag kan leiden tot fouten, ondanks goede bedoelingen en voornemens. Dit kan de aansprakelijkheid beïnvloeden omdat er in dit geval geen sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid. Toch kan een dader nog steeds aansprakelijk zijn als er sprake is van nalatigheid of gebrek aan voorzorgsmaatregelen.