Deel 8 Flashcards
PERMA (Seligman)
Welzijn kan worden versterkt als mensen positieve activiteiten plannen binnen elk van de vijf domeinen van welbevinden:
* Positieve emotie. Een hedonische en waarschijnlijk de meest voor de hand liggende component. Dit kunnen gevoelens van geluk, dankbaarheid, hoop, trots, inspiratie, verbazing of liefde zijn. Een coach zou een coachee kunnen helpen bewust stil te staan bij positieve emoties in het dagelijkse leven.
* Engagement (betrokkenheid) - Dit is een eudemonische component en beschrijft in hoeverre we toewijding of betrokkenheid ervaren in taken en activiteiten in ons leven. In deze samenhang wordt ook vaak het concept ‘flow’ genoemd, dat een toestand van volledige toewijding en passie aan een intrinsiek motiverende taak beschrijft. Voor dit domein zou een coach een interventie toe kunnen passen die gebaseerd is op de sterkekantenbenadering.
* Relaties - het ontwikkelen en in stand houden van waardevolle relaties met andere mensen. Deze positieve relaties met anderen, waarin mensen elkaar kunnen vertrouwen en zich open kunnen opstellen, zijn van essentieel belang voor het ervaren van welbevinden. In een coachtraject zou bv bestaande relaties nader onderzocht kunnen worden.
* Meaning (betekenis) - een ander eudemonische component en beschrijft in hoeverre iemand het gevoel heeft een waardevolle en betekenisvolle bijdrage te kunnen leveren met zijn acties. De inspanning voor dit doel zorgt niet altijd direct en op korte termijn voor positieve emoties. Maar aanhoudende inzet kunnen op lange termijn voldoening geven en zorgen voor het ervaren van positieve gevoelens. Coach: kijk naar kernwaarden en sterke kanten.
* Accomplishment (Prestatie) – Voor het ervaren van welbevinden is het van belang het gevoel te hebben eigen krachten en vaardigheden te kunnen benutten om betekenisvolle doelen te bereiken. Hiervoor kunnen zowel intrinsieke motivatie als doorzettingsvermogen van belang zijn om tegenslagen en uitdagingen te overwinnen.
PERMA profiler
Een multidimensioneel meetinstrument om welbevinden volgens vijf domeinen van PERMA in kaart te brengen. 23 items die worden gescoord op 11 punts likertschaal.
Dimensies van
coachings
benaderingen (Ives)
Ives heeft de verschillende coachingsbenaderingen tegen elkaar afgezet en een systematische klassering/ indeling geponeert. Volgens hem kunnen de benaderingen volgens drie dimensies worden gecategoriseerd:
1) Directief vs Non-directief;
2) Ontwikkelingsgericht vs Oplossingsgericht
3) Therapeutisch vs Prestatiegericht
Over het algemeen is coaching non-directief van aard. De coachee zelf is creatief en deskundig en neemt een leidende rol in in het coachingsproces. De coach heeft als functie om dit proces te faciliteren. Ives tracht door de ontwikkeling van de drie dimensies – directief versus non-directief, ontwikkelingsgericht versus oplossingsgericht en therapeutisch versus prestatiegericht – handvatten te bieden om verschillende coachingsbenaderingen met elkaar te vergelijken en tegen elkaar af te zetten.
Directief vs non-
directief
o Bij een directieve benadering van coaching staat de transfer van kennis centraal. Er wordt van uitgegaan dat de coach een expertise en ervaring heeft die hij met de coachee gaat delen en bespreken.
o Bij de non-directieve benadering wordt de coachee als actieve deelnemer van het coachingstraject gezien en neemt hier een centrale rol in. De coach stelt op een bedreven en ervaren manier vragen en zet de coachee op die manier aan om doelen en acties te formuleren.
Ontwikkelings-
gericht versus
oplossingsgericht
o Coaching vanuit een ontwikkelingsgerichte benadering kijkt naar de coachee en de coachingsvraag vanuit een breed perspectief. Hierbij wordt getracht aandacht te hebben voor verschillende kenmerken van een persoon om op die manier een langdurige verandering te bewerkstelligen. Coaching vanuit deze benadering zet een voortdurend zelfregulerend proces in gang en integreert zo het veranderingsproces in het dagelijkse leven (in plaats van te streven naar een resultaat of ijk- of keerpunt).
o Bij de oplossingsgerichte benadering concentreren zich coach en coachee op concrete doelstellingen van het coachingtraject.
Deze twee benaderingen verschillen dus in de mate waarin een bepaalde uitkomst centraal wordt gesteld.
Therapeutisch
versus
prestatiegericht
o Bij therapeutische benaderingen staat de affectieve belevingswereld, persoonlijke groei en het bevorderen van psychologische veranderingen centraal. Therapeutische benaderingen leggen een sterke nadruk op de werkrelatie tussen coachee en coach. Hieronder valt o.a. een hoge graad aan empathie en onvoorwaardelijke acceptatie van de coachee. Dit op zijn beurt is weer gerelateerd aan een groter doel. Volgens Ives tracht de coach bij een therapeutische benadering een coachee die zich in een toestand van chaos bevindt terug in een staat van stabiliteit te brengen om hieruit ruimte te creëren voor persoonlijke groei en psychologische verandering.
o Bij prestatiegerichte benaderingen is met name het opstarten en bevorderen van effectieve stappen van belang, affect en innerlijke gedachten krijgen hierbij minder aandacht. De coach ondersteunt de coachee erin om duidelijke doelen te identificeren en te formuleren; en om een daaraan gerelateerd actieplan op te stellen. Er wordt minder aandacht geschonken aan relatie. Coach maakt gebruik van gecontroleerde instabiliteit. Menselijke groei is het beste mogelijk in een toestand van instabiliteit en chaos; een idee dat grondt in de Complex Adaptive
Systems Theory.
Humanistische
benadering volgens
Ives
o Non-directief. De coachee neemt een actieve rol in in het coachingsproces, de coach faciliteert hierbij het proces maar geeft geen adviezen.
o De groei en de ontwikkeling van de coachee centraal en niet zozeer een concreet te bereiken einddoel.
o Meer therapeutisch dan prestatiegericht.
Behavioristische
benadering volgens
Ives
o Directief. De coach gebruikt zijn kennis en expertise om vorm en structuur aan het coachingsproces te geven. Dit doet hij door bv gericht vragen te stellen en samenhangen voor de coachee te verduidelijken.
o Oplossingsgericht; coach en coachee hebben een concreet einddoel voor ogen.
o Eerder prestatiegericht dan therapeutisch.
Cognitieve
benadering volgens
Ives
o Directief. Ook bij deze benadering gebruikt de coach zijn kennis om het coachingsproces vorm te geven.
o Eerder ontwikkelingsgericht dan oplossingsgericht; en stelt de groei en de verandering van de coachee centraal.
o Eerder therapeutisch dan prestatiegericht. De relatie tussen coach en coachee speelt een belangrijke rol en krijgt bijzondere aandacht binnen deze benadering.
Positief-
psychologische
benadering volgens
Ives
o Meer directief dan non-directief. De coach structureert het coachingsproces en er vindt een transfer van kennis en expertise plaats van de coach naar de coachee.
o Ontwikkelingsgericht. De groei en de persoonlijke ontplooiing van de coachee staan centraal binnen het coachingstraject.
o Meer therapeutisch van aard. De relatie tussen coach en coachee zijn van essentieel belang binnen deze benadering.
