Deel 5 Flashcards
Drie
grondbeginselen
MG
- De stijl van de coach moet aansluiten bij de veranderingsbereidheid van de coachee (match coach – coachee. In welk veranderstadium zit de coachee? Zie stadia transtheoretisch veranderingsmodel Prochaska en Diclemente).
- De motivatie om te veranderen en hoe dit ontwikkelt; de coachee moet klaar zijn, bereid zijn en in staat zijn om te veranderen.
- De coachee moet zelf-effectief zijn, d.w.z. kunnen vertrouwen op het vermogen om verandering tot stand te brengen. Zonder dit zelfvertrouwen kan er geen verandering plaats vinden.
Twee aspecten MG
en humanistische
benadering
Twee aspecten die duidelijk naar voren komen in de benadering van MG zijn (1) het aangeboren vermogen tot groei en (2) de veronderstelling dat mensen hun eigen creativiteit en inzichten kunnen inzetten om tot de voor hen beste oplossing te komen. Hierin is de door Maslow benoemde ‘groei-behoefte’ zelfactualisatie te herkennen, evenals de rol van creatieve vermogens die volgens de humanistische benadering naast biologie en omgeving, medebepalend zijn voor de ontwikkeling van de persoonlijkheid.
Coach-coachee
relatie MG en
persoonsgerichte
benadering
Zowel in de MG als in de persoonsgerichte benadering wordt uitgegaan van een empathische, warme en oprechte houding van de coach, waarbij de relatie tussen de coach en coachee als een vorm van partnerschap wordt vormgegeven. Hierin is de coachee uiteindelijk zelf verantwoordelijk voor zijn/haar groei of verandering. Het fundamentele verschil tussen beide benaderingen zit in de meer directieve houding van de coach in motiverende gespreksvoering, waarmee hij/zij de coachee probeert te bewegen in de richting van een verandering. In de Rogeriaanse persoonsgerichte benadering wordt gestreefd naar een non-directieve verkenning van zichzelf door de cliënt.
Sleutelkenmerken
van MG
- Empathisch luisteren zodat de coachee weet dat je begrijpt wat hij vertelt en er echt contact is.
- De coachee laten focussen op verandering door op verandertaal te reflecteren.
- Monitoren van veranderbereidheid.
- Bevestigen en versterken van de door de coachee bedachte methodes om tot verandering te komen.
Twee fasen van MG
- De berg beklimmen. Intrinsieke motivatie en zelf-efficacy opbouwen voor verandering. In reflectie onderscheid in toon aan einde van vraag om hoog en toon omlaag (reflective statement). Een schaalvraag kan helpen; bv hoe hoog is je zelfvertrouwen, wat is nodig om tot hoger getal te komen? Ook bevestiging geven en reframing (erkenning geven en uitspraak positief verwoorden) belangrijke rol.
- Naar de andere kant van de berg reizen. Commitment vergroten. Veranderplan maken met realistische doelen. Vervolgens onderzoeken hoe doel te bereiken.
existentialistische
benadering
De mens is/bestaat inde eerste plaats en geeft hier vervolgens op een bepaalde manier invulling aan. Anders gezegd veronderstelt de existentialistische benadering dat de mens zelf kan kiezen wie hij is en wat hij doet. En idealiter gebeurt dit vanuit de eigen persoonlijke waarden (authenticiteit) en niet op basis van waarden van anderen of bepaalde externe omstandigheden of factoren. Door te leven in overeenstemming met de eigen waarden en idealen en met een realistische kijk op de eigen mogelijkheden en beperkingen, kan een bewust en authentiek ‘zijn’ of bestaan worden gerealiseerd. Sartre noemt het absurdisme; de zoektocht naar antwoorden in een wereld zonder antwoorden. Het existentialisme legt dus een grote nadruk op de vrijheid van de mens, ontkent een gegeven betekenis van ons bestaan en veronderstelt dat alleen wanneer mensen hun eigen verantwoordelijkheid nemen, zij zelf een bevredigende invulling kunnen geven aan hun leven.
Beangstigend vrij
Een term van Sartre volgens de existentialistische benadering. Wat Sartre hiermee probeert uit te leggen, is dat er in beginsel geen betekenis bestaat. En hiermee dus ook geen houvast of structuur waar mensen betekenis aan kunnen ontlenen. Mensen zijn geheel vrij in het betekenis geven aan zichzelf, hun omgeving en de wereld in het algemeen. Het beangstigende zit hem dan in het ontbreken van houvast of sturing en het in beginsel zinloze van ons bestaan. Dit zal pas veranderen als we er zelf op authentieke wijze betekenis aan geven. Voor een coachee die zich probeert te conformeren aan de eisen die vanuit zijn/haar omgeving worden gesteld, kan het loslaten hiervan ook ruimte geven voor nieuwe/eigen inzichten en keuzes op basis van eigen (authentieke) waarden. Toch zal dit proces ook moeilijk kunnen zijn, omdat bepaalde opgelegde structuren vaak ook een veilige en bekende basis vormen.
De zelfdeterminatie
theorie (ZDT)
Een macrotheorie over de menselijke motivatie en persoonlijkheidsontwikkeling. De kern van de theorie bestaat uit de gedachte dat mensen een aantal universele, fundamentele psychologische behoeftes hebben. Het voldoen/tegemoetkomen aan deze behoeftes is essentieel voor een gezonde ontwikkeling, vitale betrokkenheid, effectief gedrag en psychologische gezondheid → de theorie beschrijft dat hoe een persoon functioneert en zich voelt, afhankelijk is van het voldoen aan de drie basis psychologische behoeften; autonomie, competentie, verbondenheid. Verwacht wordt dat mensen het beste presteren en zich het best voelen als voldaan wordt aan deze behoeften; en deze dus ondersteund worden door de sociaal-culturele condities
existentialistische
benadering en ZDT
Een centraal element in de ZDT is de achterliggende motivatie om bepaalde acties uit te voeren of keuzes te maken. Hierin onderscheidt de ZDT enerzijds gecontroleerde en anderzijds autonome motivatie. De ZDT beargumenteert dat naarmate de achterliggende motivatie voor bepaald gedrag autonomer is, de persoon hier meer voldoening uithaalt dan wanneer gedrag vanuit een gecontroleerde (‘opgelegde’) motivatie voortkomt. In de existentialistische benadering wordt ervan uitgegaan dat authenticiteit en autonomie betekenis geven aan iemands bestaan. Anders gezegd, een individu geeft zelf betekenis aan zijn/haar leven. Door dit op authentieke wijze te doen en niet op basis van (door andere of omstandigheden) opgelegde acties/meningen/ideeën, kan iemand zijn ware zelf worden. Dit is dus terug te zien in de autonome (intrinsieke) motivatie, zoals beschreven door de ZDT.
Mindfulness
Mindfulness is geen op zichzelf staande benadering binnen coaching. Het beschrijft een specifieke kwaliteit van bewustzijn (een bepaalde mate van onthechte, psychologische vrijheid) waarbij ervaringen van dát moment (gedachten, emoties, gedrag) worden geregistreerd in het bewustzijn en met nieuwsgierigheid en openheid tegemoet worden getreden en onderzocht. Mindfulness weerspiegelt de kwaliteit van het bewustzijn; relaxed, niet-oordelend, een ervaring van het moment-naar-moment → deze ‘reflectieve ruimte’ leidt tot meer sensitiviteit voor het zelf (waarden, interesses, intuïtie etc) waardoor meer wordt gecontempleerd over de relatie met actie/gedrag. Mindfulness lijkt een rol te spelen in het internaliseren van extrinsieke motivatie.
4 Typen
extrinsieke
motivatie
Er zijn 4 typen van extrinsieke motivatie die variëren in de mate van internalisatie en de mate van autonomie van gedrag dat er op volgt. Internaliseren = het proces waarbij mensen een externe waarde aannemen, maar niet per se aannemen als hun eigen waarde; Het proces van integratie; het fundament van het proces, betreft het volledig internaliseren van de waarde van een extrinsiek gemotiveerd gedrag en integreert het met het eigen zelf.
* Externe integratie (gecontroleerd). Ernaar streven omdat iemand anders dat wil en je krijgt er een vorm van beloning voor of problemen als je het niet doet.
* Geintrojecteerde integratie (gecontroleerd). Ernaar streven omdat je je anders schaamt, of schuldig of ongerust voelt als je het niet doet. Of het héél goed vindt van jezelf als je het doet. Je doet iets omdat je denkt dat dit hoort en gebruikt interne sancties om je jezelf motiveren.
* Geïdentificeerde integratie (autonoom). Je doet iets omdat je het gedrag persoonlijk accepteert. Hoewel het doel of gedrag gevraagd kan worden door anderen, onderschrijf je nu het belang voor jezelf.
* Geïntegreerde integratie (autonoom). Je doet iets omdat je het belang van het gedrag als een geïntegreerd aspect van jezelf beschouwt. Deze motivatie is niet omdat de activiteit je interesse heeft, maar meer omdat het hebben van het gedrag onderdeel is van hetgeen je diep van binnen belangrijk vindt.
Rol mindfulness bij
autonome
motivatie
Autonome motivatie vraagt om een helder beeld van iemands waarden, wat iemand belangrijk vindt in het leven. Mindfulness kan helpen om hiervoor open te staan. Mindfulness is immers ‘een bepaalde kwaliteit van bewustzijn, waarin sprake is van een bepaalde mate van onthechte, psychologische vrijheid’. Het betreft een toestand waarin iemand geen of minder ‘last’ heeft van allerlei verwachtingen en oordelen over wat iemand ziet of ervaart. Dit kan de coachee helpen om meer open te gaan staan voor eigen (authentieke) waarden en ideeën. Een coach kan met een mindful houding tegenover de coachee ruimte geven voor zijn/haar ‘zijn’ en ‘waarden’ zonder verwachtingen of oordeel. In zo’n mindful coach-coachee-relatie, waarin de coach zonder oordeel, met volle aandacht en nieuwsgierigheid (mindful) met de coachee communiceert, wordt ruimte gecreëerd voor de coachee om zijn/haar perspectief te verkennen. Tevens kan het een meer mindful houding van de coachee ontlokken.
Compassion
Focused Coaching
(CFC)
Een geïntegreerde benadering tot coachen die gebaseerd is op verschillende takken van de wetenschap; evolutionaire psychologie, neurowetenschap, hechtingstheorie, ontwikkelingspsychologie en sociale psychologie. Geprobeerd wordt om individuen, groepen en organisaties meer bewust te maken van en meer bekwaam te maken bij moeilijkheden, noodgevallen en lijden en om manieren te vinden dit te verlichten en groei te promoten. De coachee wordt geholpen om een soort rustgevende emotie te ontwikkelen die hen kan helpen moeilijkheden beter baas te worden.
Existentialisme vs
CFC
Het existentialisme legt een grote nadruk op de vrijheid van de mens, ontkent een gegeven betekenis van ons bestaan en veronderstelt dat alleen wanneer mensen hun eigen verantwoordelijkheid nemen, zij in staat zijn zelf een bevredigende invulling te geven aan hun leven. Twee overenkomsten met CFC:
1. Mensen hebben de vrije keuze en verantwoordelijkheid om eigen betekenis te geven aan hun bestaan: compassiegerichte coaching helpt om ondanks de gebeurtenissen en omstandigheden waar zij zelf geen controle op hebben, eigen doelen te bereiken en te handelen in overeenstemming met de eigen waarden.
2. Keuzes op basis van eigen authentieke waarden zijn juiste keuzes: compassiegerichte coaching streeft naar het wegnemen van blokkades en creëren van ruimte die nodig is om de ‘true self’ te vinden, zodat authentieke keuzes kunnen worden gemaakt.
Toegevoegde
waarde CFC
Een CF-coach kan helpen inzicht te geven in keuzes en in hoeverre deze eventueel op basis van andere dan de eigen authentieke waarden zijn gemaakt. CFC helpt mensen herkennen dat zij sociaal gevormd zijn door gebeurtenissen die buiten hun controle hebben plaatsgevonden en helpt de coachee om ondanks deze gebeurtenissen en omstandigheden toch hun eigen gekozen doelen te bereiken en te handelen in overeenstemming met de eigen authentieke waarden.
