Deel 2: les 12 - vrije wil

Question 1

2 soorten gedrag?

Answer 1

• reflexen: onvrijwillige reactie op stimuli
• handelen: vrijwillig gedrag, uitgevoerd met intentie

als vrije wil niet bestaat, bestaat handelen niet.

Question 2

vrije wil en twee principes

Answer 2

als vrije wil bestaat moeten volgende principes ook waar zijn:
- principe van alternatieve mogelijkheden
- het ultieme oorzaak-principe

dus vrije wil is het vermogen om bewust een keuze te maken wanneer er verschillende opties mogelijk zijn

Question 3

determinisme?

Answer 3

• ons universum is opgeboud uit materiële deeltjes
• die interacteren met elkaar via natuurwetten
  Dit samengenomen geeft aan dat die exact 1 toekomst mogelijk maken.
  maar als dat zo is bestaat vrije wil niet.

Dualisme als uitweg?
- als we niet enkel materieel zijn is de ziel niet onderhevig aan natuurwetten
- maar onwetenschappelijk

Question 4

Bewijs dat aangeeft dat gedrag beïnvloedt wordt door fysieke bouw?

Answer 4

• Phineas Gage: minder wilscontrole na schade aan linker frontaal kwab
• ook schade aan premotor cortex leidt tot automatische handelen
• schade aan corpus callosum kan zorgen voor anarchistische hand.

Question 5

verschillende posities over vrije wil en determinisme

Answer 5

• hard determinisme
• liberatisme
• compatibilisme

Question 6

Hard determinisme

Answer 6

• determinisme is correct
• incompatibilistisch
• dus: vrije wil bestaat niet

Question 7

Liberatisme

Answer 7

• vrije wil bestaat
• incompatibilisme
• dus: determinisme is incorrect

Question 8

Compatibilisme

Answer 8

• determinisme is correct
• vrije wil bestaat
• determinisme is compitabel met het bestaan van vrije wil

Question 9

Experiment van Benjamin Libet?

Answer 9

hand sluit experiment. ontdekte volgorde
- readiness potential
- wil om actie uit te voeren
- start beweging

Question 10

kritiek en praktische problemen Libet

Answer 10

• het meten van wil is moeilijk (hij deed dit met rode stip op klok)
• de banaliteit van de handeling

praktische problemen werden deels opgelost in replicaties die hetzelfde resultaat kregen.

Question 11

welke conclusies kunnen getrokken worden van Libets experiment?

materialisten

Answer 11

• voor materialisten niks nieuws
• als de bewuste beslissing eerst kwam waar kwam die dan vandaan als het geen breinproces was.

Question 12

welke conclusie trok Libet zelf?

Answer 12

als het breinproces en niet onze wil de bewuste actie in gang zet, waarom hebben we dan bewuste wil nodig?
hij ging op zoek naar een andere rol voor bewustzijn
- free won’t (wel kunnen stopzetten)
- we zijn niet verantwoordelijk voor onze impuls
- wel verantwoordelijk als we handelen op de impuls

Question 13

dus conclusies die getrokken kunnen worden op basis van Libets experiment

Answer 13

• het experiment toont aan dat vrije wil niet bestaat: de bewuste rol speelt geen rol in ons gedrag
• het experiment toont aan hoe vrije wil werkt: als veto-mechanisme
• het experiment toont niets aan, want de actie is banaal en de meetmethode onnauwkeurig
• het experiment bevestigt wat we al wisten: vrije wil is een onzinnige notie

mensen interpreteren dus het experiment vanuit de positie die ze al willen innemen.

Question 14

argumenten tegen compatibilisme

Answer 14

determinisme zegt dat we maar 1 toekomst is
- geen alternatieve mogelijkheden
- de wil is nooit de ultieme oorzaak

dus vrije wil en determinisme zijn onverzoenbaar

Question 15

argumenten tegen libertarisme?

Answer 15

het is onwetenschappelijk. wat zou de ultieme oorzaak van ins handelen kunnen zijn als het geen fysieke gebeurtenis is die de volgende determineert.

Question 16

argumenten tegen hard determinisme

Answer 16

1. kwantumfysica toont aan dat het universum niet echt gedetermineerd is.
2. waarom voelt het dan alsof we wel vrije wil hebben

Question 17

1.kwantumfysica toont aan dat het universum niet echt gedetermineerd is

Answer 17

op subatomisch niveau is de wereld propabilistisch, we kunnen niet met zekerheid zeggen hoe de deeltjes interacteren.
maar dit argument helpt ons niet, want msischien zijn ze nog steeds gedetermineerd, maar weten wij het gewoon niet.

Question 18

2.Waarom voelt het dan alsof we vrije wil hebben?

Answer 18

intuïties zijn simpelweg vaak fout. ons gevoel van is geen bewijs voor.
- Er zijn situaties waarin mensen denken zich onvrijwillig te gedragen, maar eigenlijk hun wil uitoefenen
- er zijn situaties waarin mensen denken vrijwillig te handelen, maar eigenlijk hun wil uitvoeren.

Question 19

denken onvrijwillig te handelen, maar eigenlijk wil uitvoeren

Answer 19

• mensen die geloven in geesten; test van Faraday
• Jay Olsen experiment mind-reading machine
• Schizofrenie

Question 20

denken vrijwillig te handelen, maar dat niet doen

Answer 20

• goochelaar die vraagt kaart te kiezen, priming/mentalisme
• support voor de TV

Sam Harris: deze situaties zijn niet uitzonderlijk, we zijn altijd verkeerd wanneer we vrije wil of agentschap aan onszelf toeschrijven.

Question 21

Wegner en Wheatley (1999) stappenplan vrije wil

Answer 21

1. ons brein start het proces voor bewuste actie
2. we kennen dit breinproces niet, maar worden ons bewust van de geplande actie en noemen dit “intentie”
3. de actie gebeurt na ons bewustwording van de intentie, dus denken we fout dat de intentie de actie veroorzaakt

Question 22

conclusie kritieken?

Answer 22

hard determinisme is de enige die de kritieken overleefd, dus vrije wil bestaat niet. handelingen bestaan niet.

Question 23

morele implicaties van vrije wil

Answer 23

ongeloof in vrije wil is gevaarlijk, want er zou dan geen moraliteit bestaan.

Question 24

2 onderzoeken doe aangeven dat ongeloof in vrije wil gevaarlijk is

Answer 24

• Frans Crick: the astonishing hypothesis
• Vos en Schooler

Hier kwam uit dat mensen vaker vals spelen nadat ze net over het niet bestaan van vrije wil hebben gehoord.
maar er is niks hierover gevonden op lange termijn

Question 25

Hoe moeten we omgaan met de kennis over gevaren van vrije wil

Answer 25

• kennis verspreiden (2 opties)
• ophouden straffen immoreel gedrag
• 3 mogelijkheden om er zelf mee om te gaan

Question 26

Kennis verspreiden?

Answer 26

• ja; kan positieve gevolgen hebben zoals het aanmoedingen mededogen en wraakacties ontmoedigen
• nee; vrije wil illusionisme, mensen moeten een reden hebben tot moreel handelen.

Question 27

ophouden straffen immoreel gedrag?

Answer 27

• lijkt oneerlijk mensen te straffen voor onvrijwillig gedrag
• straffen is wel nuttig om anderen te beschermen, maar wraak is niet nuttig

Question 28

Hoe zelf met de wetenschap omgaan?

volgens Blackmore

Answer 28

• dit proberen te vergeten
• leven alsof vrije wil wel bestaat
• accepteert dat vrije wil niet bestaat en het gevoel dat we hebben slechts een illusie is.