Data-analyse in kwalitatief onderzoek

Question 1

Kwalitatief: Waarom en Hoe

Answer 1

Exploreren: ontdekken nieuwe kennis of ontdekken van nieuwe
onderzoeksgroep in een bekend domein
• Verklarend kwalitatief: oorzaken in betekenisgeving (beperkte omvang
populatie is kan een zwakke plek zijn)
• Beschrijvend: aanleveren van gedetailleerde informatie van een
bepaalde case
• Emancipatoir: theoretische kennis opdoen en veranderen; vergroten
van de handelingsruimte

Question 2

Essentieel in data-analyse in

kwalitatief onderzoek

Answer 2

Afwisseling dataverzameling en data analyse draagt bij aan exploratieve
vermogen van onderzoek.
1. Cyclisch proces
2. Iteratief proces (hermeneutisch)

Question 3

Uitdagingen in een analyse

Answer 3

Er zijn geen gouden regels om te analyseren. Bij het beschrijven van de kwaliteitseisen maak je duidelijk hoe je de kwaliteit waarborgt.
• Enorme hoeveelheid werk. Transcriberen (1 uur interview = 8 uur uittypen)
• De uitdaging om beknopt weer te geven MET behoud van de waarde en bedoeling van de data

Question 4

Vormen van dataverzameling in kwalitatief onderzoek

Answer 4

• (Participerende) observaties
• Interviews (open/ semigestructureerd)
• Documentanalyse2

Question 5

inductief en deductief redeneren

Answer 5

Bij inductief redeneren komt men tot 
een algemene regel, generalisatie
geheten, op grond van een aantal 
specifieke waarnemingen 
(hypothese vorming)
• Bij deductief redeneren gaat men 
van het algemene naar het 
bijzondere om een theorie verifiëren 
(hypothese toetsing)

Question 6

Wat is inductief redeneren?

Answer 6

Inductief redeneren is een bottom-up
methode van onderzoek.
Hierbij kijk je vanuit een specifieke
observatie of je een generalisatie kan vaststellen.

Question 7

Wat is deductief redeneren?

Answer 7

Deductief redeneren is een top-down methode. Je gaat vanuit een generalisatie zoeken naar specifieke waardes.
Met behulp van deductief onderzoek test je theorieën en hypotheses

Question 8

1e Analyse methode:

de zeven stappen Colaizzi bij fenomenologisch onderzoek

Answer 8

1. Uitschrijven en aandachtig doorlezen
2. Selecteren zinnen die van belang zijn
3. Betekening geven aan geselecteerde zinnen
4. Betekenissen clusteren in thema’s
5. Thema’s beschrijven met letterlijke zinnen
6. Beschrijving vertalen naar fundamentele thema’s
7. Een eerste tentatieve beschrijving van deze ‘betekenis’
   voorgelegd als membercheck

Question 9

2e Analyse methode:

Onderzoeksslang van Boeije (2004) Open Coderen

Answer 9

1. Print de interview(s) met brede kantlijn
2. Regel voor regel begin en einde fragment vaststellen
3. Bepaal waarom een fragment betekenisvol is.
4. Bepaal of fragment relevant is voor je onderzoek
5. Geef het fragment een naam (code)
6. Zet code in kantlijn
7. Benoem zo alle relevante tekstfragmenten
8. Controleer fragmenten- fragmenten die over hetzelfde gaan krijgen
   dezelfde code.

Question 10

Axiaal coderen1

De betekenis achterhalen

Answer 10

Dekken de codes de data? Creëer evt. nieuwe codes. Blijf steeds
nadenken over de gegevens en de codering.
• Ga na of je de codes nog steeds passend zijn
• Wanneer er synoniemen gebruikt zijn- bepaal welke code het meest passend is.
• Maak clusters van codes door hoofdcodes en subcodes te onderscheiden
• Ga na of een code voldoende gedetailleerd is beschreven op basis van fragmenten
• Splits codes of voeg ze samen indien nodig.
Doel: datareductie en belangrijke/ minder belangrijke elementen
onderscheiden.

Question 11

Selectief coderen1

Answer 11

Verder structuur aanbrengen in hoofd- en subcodes.
• Veronderstellingen beschrijven
• Theoretische sensitiviteit - koppelen bevindingen aan literatuur.
• Codeboom
- Kernbegrippen
- Overige begrippen
- Verbanden
• Member check. Kloppen de resultaten en conclusies volgens jouw
participanten?
• Memo’s raadplegen vanuit logboek.
Relaties aanbrengen tussen categorieën, zoeken naar verklaringen en verifiëren op hun juistheid.
Hulpmiddelen: afbeeldingen en schema’s maken
Let op dat je je vraagstelling goed voor ogen houdt.
• Zoeken naar de ‘core category’ of ook wel ‘verklarende principe’
• In elkaar schuiven gegevens en aanbrengen van een structuur:
verbanden leggen
• Toetsen op juistheid in de data

Question 12

3e Analyse methode:

Thematische analyse

Answer 12

Fase 1 Ontdekken Fase 2 Reduceren Fase 3 Reflecteren
Drie fasen en zes stappen (verkennen, coderen, thematiseren, reviseren/verfijnen, vaststellen/structureren en presenteren) van een thematische analyse
• Braun and Clarke (2006)
• Verhoeven (2020)

Question 13

Fase 1 Ontdekken (thematische analyse) stap 1

Answer 13

Stap 1: Fragmenteren
Hier selecteer je een relevant deel dat je zoveel mogelijk met één begrip kunt samenvatten. Hierbij is het van belang dat je kunt beredeneren waarom je dit deel selecteert.
• Helpt je de tekst te leren kennen en structuur in te ontdekken
• Die fragmenten selecteren die een toegevoegde waarde hebben.

Question 14

Fase 1 Ontdekken (thematische analyse) stap 2

Answer 14

Stap 2: Coderen
Dit is de omschrijving van een fragment in één specifiek idee,
kernwoord of begrip. Tegelijkertijd met het selecteren van
fragmenten.
• Generiek coderen om te exploreren, inductief en zonder richting.
• Selectief coderen vanuit een theoretische aanpak, deductief,
waardoor je analyse krijgt.
1. Exploratief coderen. Jouw eigen kernwoord
2. Relevant coderen. Kijken of codes relevant zijn
3. Uniek coderen. Overlap verwijderen
4. Voorlopig groeperen. Thema’s proberen te ontdekken.
26

Question 15

Fase 2 Reduceren stap 3

Answer 15

Stap 3: Thematiseren
Het groeperen en samenvoegen 
van codes uit fragmenten in één 
onderwerp (thema). Dit vormt een 
kenmerkende samenvatting van 
het materiaal. 
Een thema is: 
• Onderscheidend
• Samenvattend
• Gerelateerd aan je probleemstelling

Question 16

Fase 2 Reduceren stap 4

Answer 16

Stap 4: Reviseren en verfijnen
Kwaliteitscontrole. 
• Kijken naar patronen en relaties. Codes 
checken met een holistische blik. 
• Herken je het thema in de fragmenten? 
• Breng thema’s in relatie met 
probleemstelling

Question 17

Wat is een goed thema?

Answer 17

Drie eigenschappen van een thema:
• Geeft een opzichzelfstaand en typisch beeld van je gegevens en is
onderscheidend
• Heeft een zichtbare relatie met de andere thema’s en de thema’s bieden
een samenvattend overzicht van het materiaal
• Het heeft een relatie met je probleemstelling of de deelvragen. Thema’s
helpen je in de richting van een antwoord.

Question 18

Fase 3 Reflecteren stap 5

Answer 18

Stap 5: 
Vaststellen en structureren
• Alle definitieve thema’s 
vaststellen
• Thema’s beschrijven in het licht 
van de probleemstelling
• De definitieve structuur van, en 
verbanden tussen thema’s 
bepalen. Link leggen met de 
probleemstelling
• Resultaten in een kaart, tekst of 
tabel samenvatten.

Question 19

Fase 3 Reflecteren stap 6

Answer 19

Stap 6. Resultaten verklaren en beschrijven.
Schrijf je een wetenschappelijk artikel?
Of beantwoord je een vraag uit de praktijk?
Afhankelijk van het doel van je onderzoek schrijf je je rapport/verslag of
artikel.
> Check goed de beoordelingscriteria van de opleiding.

Question 20

Checklist thematische samenvatting stap 1-5

Answer 20

• Het materiaal heb je grondig geanalyseerd
• Het proces was iteratief en uitgebreid
• Alle relevante tekstdelen zijn meegenomen, elk relevant tekstdeel heeft
evenveel aandacht gekregen.
• De thema’s zijn betrouwbaar, consistent en onderscheidend
• De thema’s zijn terug te voeren op het materiaal en op de
onderzoeksvragen
• Het thematische diagram, kaart of samenvatting verteld het complete
verhaal van het onderzoek
• Met de resultaten kun je de probleemstelling beantwoorden.