D. Antidiabetica Flashcards
normaal bloed glucose gehalte
tussen 4-8 mmol/l
Diabetes mellitus type 1
absoluut insuline tekort door aut-immuun destructie van de B cellen in de pancreas
Behandeling diabets mellitus type 1
insuline
diabetes mellitus type 2
relatief te kort aan insuline door toegenomen insuline resistentie in de lever, spier en vetweefsel. Hierbij ook een disfunctie van de beta cellen van de eilandjes van langerhans. Geassocieerd met overgewicht
Niet medicamenteuze adviezen bij diabetes mellitus type 2
niet roken, niet drinken, gezonde voeding, afvallen bij BMI > 25 en voldoende lichaamsbeweging.
Orale bloedglucose verlagende middelen
methformine, SU-derivaten, SLGT2-remmers
Voorbeelden van SLGT2 remmers
dapagliflozine
voorbeelden van SU derivaten
Tolbutamide, glimepiride, gliclazide
Methformine
remt glucoseproductie in de lever en verhoogt de perifere insuline gevoeligheid
Als een patiënt een nierinsufficiëntie heeft en metformine gebruikt. Wat gebeurd er dan met de bloedconcentratie en halfwaardetijd?
Bloedconcentratie verhoogd en halfwaardetijd verlengd.
Metformine wordt renaal geklaard, zal dus langer duren voordat dit geklaard wordt ivm afname van nierfunctie en hierdoor zal de bloedconcentratie dus hoger zijn.
bij welke eGFR dient metformine gestopt te worden?
lager dan 10
bijwerkingen van metformine
maagdarmstoornissen met name dunne ontlasting of lactaatacidose in zeldzame gevallen
Contra-inticaties van metformine
nierinsufficientie en leverinsufficientie, hartfalen, chronische hypoxemie zoals COPD en sepsis
Bij operaties moet metformine dan gestopt worden?
ja bij algehele anesthesie en 48 uur na onderzoek opnieuw te starten ivm patient nuchter moet zijn en hierdoor meer kans op een hypoglycemie kan uitlokken
SU-derivaten werking
stimuleren onafhankelijk van glucose concentratie de afgifte van insuline uit de béta cellen.k
Kortwerkende SU-derivaten
tolbutamide, glicazide
Langwerkende SU-derivaten
glibenclamide, glimepiride
Eerste keus SU derivaat
gliclazide ivm kans op hypo kleinst is
Stap 1 is metformine, wat komt hierna bij onvoldoende werking?
Toevoegen van een SU-derrivaat Gliclazide
waardoor wordt het risico op hypogylcemie verhoogd?
slechte voedsel intake, inspanning en nierinsufficientie
Wat is de bestrijding van een hypoglycemie?
Eten koolhydraten, toedienen van glucose of glucagon
Welke medicatie kan begin symptomen van een hypoglycemie maskeren?
niet-selectieve betablokkers
bijwerking van SLGT2-remmers
EDKA, euglycemische diabetische ketoacidose mn bij patienten die koolhydraat arm dieet volgen
behandeling van EDKA
toedienen van glucose en insuline
toediening van insuline is erop gebaseerd om de normale insuline productie zo goed mogelijk na te bootsen.
vooral bij maaltijden, hierna schiet insuline in normale omstandigheden hierna omhoog
Kortwerkend insuline, voorbeelen
Humanline regular en insuman rapid
Wanneer spuit je humaline regular? wanneer is de piekwerking en hoelang werkt het door?
30 min voor de maaltijd, 2-3 uur piek werking en dan 6-8 uur is de werkingsduur.
Snelwerkende insuline-analoog voorbeelden
aspart (novorapid)
Wanneer spuit je novorapid?
direct voor/na de maaltijd ingespoten subcutaan
Wat is de piekwerking van novorapid en werkingsduur?
45-90 min is piekwerking en duur 4-5 uur
voorbeeld van langwerkende insuline
glargine (lantus)
Wanneer spuit je langwerkende insuline?
voor het slapen gaan of na het avond eten.
Werkingsduur van langwerkende insuline? en voorbeeld
24 uur of langer. bij lantus
Wanneer ontstaat er meestal bij gebruik van insuline hypoglycemie?
iemand die insuline gebruikt en maaltijd heeft overgeslagen of uitzonderlijke inspanning heeft geleverd.
wat is hypoglycaemia unawareness
het geen de patient de hypo niet goed voelt aankomen
propanolol en gebruik van diabetica. Wat is het effect?
verlagen van begin symptomen van hypoglycemie en ook de behandeling hierna vertragen.
Insuline wordt gestart naast metformine en SU-derivaten, indien er onvoldoende glykemische controle wordt bereikt. Er bestaan verschillende vormen van insuline, elk met een uniek farmacokinetisch profiel en dus hun unieke toepassing. Welke vorm van insuline heeft de langste halfwaardetijd en wordt dus gebruikt als onderhoudsbehandeling?
Lantus werkt ten minste 24 uur. Humuline werkt circa 8 uur, Novorapid werkt circa 4 uur.
Lantus heeft een totale werkingsduur van zo’n 24 uur. Bij het middel Humuline is dat zo’n 8 uur, Novorapid werkt circa 4 uur. Welke van deze middelen geeft het snelst effect?
De werking van novorapid piekt binnen circa 1 uur. Humuline regular piekt binnen 2-3 uur. Lantus heeft niet echt een piek, maar meer een langdurig plateau in werking.
Afhankelijk van het soort insuline, kies je een bepaald moment op de dag uit voor toediening. Wat is het toedieningsmoment bij voorkeur voor het middel Novorapid?
Rondom de maaltijd (direct voor, tijdens, of direct na)
werkingsmechanisme van biguanides
verhogen van perifere insulinegevoeligheid en remmen gluconeogenese in de lever
werkingsmechanisme van SU-derivaten
induceren van insuline afgifte uit de pancreas
Belangrijke bijwerking van sommige antidiabetica zijn gewichtstoename en hypoglycemie (door en te sterk effect). Bij welke groep verwacht je deze bijwerkingen niet?
Insuline heeft een glucose verlagend effect.
SU-derivaten en exogeen insuline veroorzaken dit.
Biguanides niet, die verhogen enkel de gevoeligheid
Metformine heeft een relatief gunstig bijwerkingen profiel. Wat is de meest bekende?
maagdarmklachten
Metformine is beducht om een relatief zeldzame maar heftige bijwerking. Welke?
lactaat acidose. Alles wat door lever of nier gaat heeft invloed op ontstaan van deze bijwerking
Omdat de kans op een lactaat acidose door metformine groter wordt bij toediening van jodumhoudend contrast bij patienten met ernstige nierfunctiestoornissen (klaring van <30 ml/min) of operaties onder algehele anesthesie geeft het fk advies. Welk advies wordt er gegeven?
metformine herstarten 48 uur na operatie
metformine moet 48 uur voor operatie worden gestaakt
Bij het gebruik van een SU-derivaat gliclazide is bij ernstige nierfunctiestoornissen met een creatinine klaring < 10 ml/min geen dosis aanpassing nodig. Dat is opmerkelijk omdat gliclazide wel renaal geklaard wordt. Wat is de reden dat ondanks de nierfunctie stoornis geen dosisaapassing nodig is?
de metabolieten van gliclazide zijn niet actief
worden omgezet in de lever en vervolgend renaal geklaard
Hypoglycemie
stimuleren van sympatische zenuwstelsel dus:
tachycardie, tremor, transpireren en geprikkeldheid
glucagon
tegenhanger van insuline, alfa cellen
Omdat de symptomen van een hypoglycemie sympatisch van aard zijn, kan het gebruik van een sympatolyticum zoals een betablokker de klahcten van een hypoglyemie maskeren. Bij welke beta blokker acht je de kans op maskering het grootst?
A. Atenolol
B. Bisoprolol
C. Metoprolol
D. Propranolol
niet-selectieve beta blokkers zijn hierin meer werkzaam als maskers
vb hiervan: carvedilol, labetalol, propranolol
Welk insuline preparaat is het meest geschikt om gedurende de dag, rondom de maaltijden, de glucose spiegels te reguleren?
kortwerkende insuline
Welk van onderstaande preparaten heeft de langste werkingsduur?
A. insuline aspart (novorapid)
B. Insuline glargine (lantus)
C. Insuline regular (humuline)
insuline glargine lantus
Welke groep antidiabetica kan een DKA, diabetische ketoacidose veroorzaken?
SLGT2 remmers
