CS Flashcards
Factoren die het proces van waarnemen & interpreteren beïnvloeden
1) Contextuele factoren (plaats, aanwezigheid anderen, tijdsdruk)
2) Factoren aan kant vd zender (wil info achterhouden, weet niet wat hij moet zeggen, met zichzelf bezig, taalbarrière).
3) Factoren aan de kant vd ontvanger (kennis/ervaring, gevoelens, aandacht, opvattingen, motivatie, humeur)
Pregnantie (contextuele factor)
= aspecten vd situatie die zo sterk de aandacht trekken dat zij een speciale betekenis geven aan afzonderlijke elementen vd situatie
Interpretatiefouten
- acceptatie van selectie info
- te snel begrijpen en reageren
- generaliseren
- vooroordelen
- Halo-effect: vaak misleid door uitstralingseffect van 1 of enkele eigenschappen
belang actief luisteren
Geef je gesprekspartner de gelegenheid en stimuleer je om te vertellen. Stimuleert tot verder vertellen.
Principes goed luisteren
Non-verbale elementen: lichaamshouding, gezichtsuitdrukking en kijkrichting.
Verbale elementen: vragen stellen, samenvatten, stimulerende opmerkingen.
Veelgemaakte luisterfouten
- impulsief reageren
- te snel adviseren
- waarderend reageren
- veronderstelling uiten
4 vormen van samenvatten
1) herhalen
2) samenvatten
3) parafraseren
4) Gevoelsreflectie
Parafraseren
= omschrijving die verduidelijkt
Geef je kernachtig in eigen woorden weer en laat je doorklinken wat de verteller blijkbaar heeft bedoeld
Gevoelsreflectie
doorklinken wat je denkt wat de gevoelens vd ander zijn
Feedback
laat je ander weten hoe je zijn gedrag ervaart,
welk effect het op jou heeft en welk gedrag je liever zou zien.
Feedback -> nodig om te kunnen reflecteren
Effectiviteit ervan hangt af vd wijze waarop het gegeven wordt, maar ook vd mate waarin ontvanger ervoor openstaat en bereid is er iets mee te doen.
Regels voor geven van feedback
- beschrijf concreet gedrag (ga uit van feiten)
- vertel erbij wat het je doet (ik-boodschap)
- wacht niet te lang
- wees niet uitsluitend negatief
- doe suggesties voor verbetering
- wees uitnodigend
Regels voor ontvangen van feedback
- openstellen en bereid zijn om je gedrag bij te sturen
Ga na of je de ander goed begrijpt, vraag door, vraag na.
Feedback in hulpverleningssituatie
Feedback - nodig om goed te kunnen samenwerken.
Hulpmiddel = Joharivenster: blinde vlek bespreekbaar maken (gedrag wat je zelf niet doorhebt, anderen wel)
Non-verbale gedrag
= kracht vd lichaamstaal
In non-verbale gedrag ben je meestal eerlijker dan in je verbale gedrag
Belang van non-verbaal gedrag
Grootste deel vd boodschap -> overgebracht met non-verbale middelen. Wanneer verbaal & non-verbaal gedrag met elkaar in tegenspraak zijn -> wint het non-verbale en wordt het verbale grotendeels genegeerd.
Functies van non-verbaal gedrag
- aanwijzingen geven over eigenschappen, attitudes en identiteit
- ondersteunen & reguleren vd verbale communicatie
- vervangen van verbale communicatie
- reguleren van onderlinge verhoudingen
In relatie met verbale communicatie kan non-verbale gedrag in gesprekken op 3 manieren een rol spelen:
1) non-verbale gedrag is op zichzelf duidelijk (woorden niet altijd nodig: hoofd schudden, duim opsteken)
2) non-verbale ondersteunt het verbale (=meest voorkomende situatie)
3) non-verbale in tegenspraak met verbale