cor 003 Flashcards
“Ang wika ay isang masistemang balangkas ng
sinasalitang tunong na pinili at isinaayos sa
paraang arbitraryo upang magamit ng mga
tao sa pakikipagtalastasan na nabibilang sa
isang kultura”.
LINGGWISTIKA
Naninindigan ang teoryang
ito na ang wika ay
nagsimula sa pamamagitan
ng panggagaya ng tao sa
tunog ng kalikasan.
TEORYANG BOW-WOW
Nakakalikha ng tunog na may
kahulugan ang tao upang
maipahayag ang damdamin.
TEORYANG POOH-POOH
Ang tao ay nakalilikha ng
tunog kapag siya ay gumagamit
ng pwersang pisikal.
TEORYANG YO-HE-HO
Nag-ugat ang wika sa mga
bulong mula sa mga sinaunang
tao kapag siya ay nagsasagawa
ng ritwal.
TEORYANG TARARA-BOOM-DE-AY
Ang wika ay nag-ugat sa
paggaya ng dila sa iba’t ibang
galaw ng kamay.
TEORYANG TATA
May kaugnay sa teoryang
bow-wow subalit it ay hindi
limitado sa tunog ng kalikasan,
maging ang mga bagay na
likha ng tao.
TEORYANG DING-DONG
hango sa bibliya mula sa
Genesis 11:1-9
Teorya ng Tore ng
Babel
MGA SALITANG ISTANDARD
DAHIL GINAGAMIT, TINATANGGAP,
AT KINIKILALA NG PAARALAN, NG
PAMAYANAN, AT NG BANSA.
PORMAL
SA PAGDARAOS NG MGA
PALATUNTUNAN SA PAARALAN, KADALASANG
GINAGAMIT ANG PORMAL NA MGA SALITA O
WIKA.GAYUNDIN SA PAGTUTURO NG MGA GURO SA PAARALAN.
HALIMBAWA NG PORMAL
OPISYAL NA WIKA NG BANSA;
ITO RIN ANG MGA SALITANG
KARANIWANG GINAGAMIT SA MGA
AKLAT PAMBALARILA/PANGWIKA SA
LAHAT NG MGA PAARALAN.
PAMBANSA
3 halimbawa ng pambansa
- pulis
2.kaibigan - silid aralan
KARANIWANG MATATAGPUAN SA
MGA AKDANG PAMPANITIKAN NA
MAY MATAYOG, MALALIM, AT
MASINING NA URI NG MGA
SALITANG GINAMIT.
PAMPANITIKAN
3 halimbawa ng pampanitikan
- haligi ng tahanan
- alagad ng batas
- tumatandang paurong
MGA KARANIWAN O SIMPLENG
SALITA, PALASAK, AT
GINAGAMIT NG MGA TAO SA
PANG-ARAW-ARAW NA
KOMUNIKASYON, PAKIKIPAG-USAP,
AT PAKIKIPAGTALASTASAN.
IMPORMAL
DIYALEKTAL ANG KARANIWANG
TAWAG SA SALITANG ITO. PALASAK
AT NATURAL SA PARTIKULAR NA
LUGAR NGUNIT MAAARING HINDI
MAINTINDIHAN O IBA ANG IBIG
SABIHIN SA ISANG LUGAR.
LALAWIGANIN
halimbawa ng lalawiganin
INDAY (BISAYA)-MAGANDANG DALAGA
INDAY (TAGALOG)-KASAMBAHAY, KATULONG
SA MGA LINGGUWISTA ITO AY
NATURAL NA PENOMENON NG
PAGPAPAIKLI NG MGA SALITA
UPANG MAPABILIS ANG DALOY NG
KOMUNIKASYON.
KOLOKYAL
halimbaa ng kolokyal
- TOL –MULA SA SALITANG KAPUTOL
NA ANG IBIG SABIHIN AY KAPATID. - MERON – MULA SA MAYROON.
- YOSI – MULA SA SIGARILYO
- KELAN – MULA SA KAILAN
- KAMO – MULA SA WIKA MO
- DAKS – MULA SA SALITANG DAKILA
PINAKAMABABANG ANTAS;
TINATAWAG DIN ITONG SALITANG
KANTO O KALYE. ITO AY MGA
SALITANG NABUO SA MGA
PINAGSASAMA O PINAGDUDUGTONG
NA SALITA.
BALBAL
pagbabaliktad
METATESIS
GINAGAMIT ANG MGA LETRA NA NAGREREPRESENTA
SA ISANG SALITA O TUMATAYO BILANG KAPALIT NG
SALITA.
AKRONIM
PAGSASAMA NG INGLES AT TAGALOG SA
LOOB NG PARIRALA O PANGUNGUSAP.
CODE MIXING
ANG PAGGAMIT NG MGA BILANG SA PASALITA AT PASULAT NA PAGPAPAHAYAG AY MAY MGA
IBIG SABIHIN O IPAKAHULUGAN.
PAGGAMIT NG NUMERO
paggamit ng bekimon
GAY LANGUAGE
ANG TAWAG SA PAGPAPATUPAD NG ISANG
WIKANG GAGAMITIN SA ISANG BANSA.
MONOLONGGUWALISMO
ang paggamit ng dalawang wika sa isang bansa
BILINGGUWALISMO
ang paggamit ng dalawa o higit pang wika sa isang bansa
MULTILINGGUWISTIKA
tawag sa taong iisa lamang ang ginagamit na wika
MONOLINGGWAL
tawag sa taong gumagamit ng dalawang wika
BILINGGWAL
tawag sa taong tatlo o higgit pa ang ginagamit na wika
MULTILINGGWAL
si Dr. Jose Rizal na mahigit limang wika ang kaniyang alam at ginagamit sa kaniyang pakikipag-usap
MULTILINGGWAL
Ang bansang Korea ay gumagamit lamang ng iisang wika. gayundin ang bansang France na may wikang prances, at sa bansang tsina na gumagamit ngwikang chinese
MONOLINGGWAL
Ang ginagamit moong wika sa bahay ay ilokano, at pagdating naman sa paaralan ay tagalog
BILINGGWAL
ang salitang ito ay simpleng pagkakahulugan at pagtutukoy sa pagkakaroon ng pagkakaiba
BARAYTI NG WIKA
Ito ay tumutukoy sa pekulyaridad ng isang tai sa paggamit ng kaniyag wikang sinasalita
IDYOLEK
” handa na ba kayo?”
IDYOLEK
tinatawag dn itong panrehiyonal na wika, ito rin ang nagdedebelop mula sa rehiyong kinabibilangan ng isang tao.
DAYALEK
ito ay nadedebelop sa pamamagitan ng malayang interaksyon at sosyoisasyon natin sa isang partikular na grupo ng mga tao, io rin ay pansamantalang barayti
SOSYOLEK
barayti ito ng wika na nadedebbelop sa mga salita ng mga etnoliinggwistikong grupo
ETNOLEK
tumutukoy itto sa mga salita na kadalasangg nagmumula o sinasalita sa loob ng bahay
EKOLEK
Ito ay nabuo mula sa dalawang taong magkaibang wiika upang magkaintindihan at napagsama-sama ang ibang salita. (ako kita ganda babae)
PIDGIN
barati ng wia na nadedebelop dahil sa mga pinaghalo-halong salita ng indibidwal, mula sa magkaibang lugar hanggang sa ito ay naging pangunahing wika sa isang partikular na lugar. (chavacano)
CREOLE
ito ay barayti ng wikang espisiyalasidong ginagamit ngisang partikular na domeyn.
REGISTER
tatlog uri ng register
field o diagram
mode o modo
tenor
ang layunin at paksa nito ay naayon sa laranggan n mga taong gumagamit nito.
FIELD O DIAGRAM
paraan kung paano isinasagawa ang uri ng komunikasyon
MODE O MODO
ito ay naayon sa relasyon ng mga nag-uusap
TENOR
balbal
GEDLI (GILID)
pampanitikan
KAUTUTANG-DILA
ta-ta
PAGKAWAY SA KAIBIGAN
lalawiganin
ADLAW (CEBUANO)
pag-aaral sa wika
LINGGWISTIKA
siya ang tinaguriang “ama ng balarilang tagalog sa Pilipinas at isang Linggwistika.
LOPE K. SANTOS
isang taong maraming nalalaman na wika
POLYGOT
tawag sa mga dalubhasa na nag-aaral ng wika
LINGGWISTA
inilalarawan nito ang aktwal na gamit at balangkas ng wika sa isang tiyak na panahon.
SINKRONIKONG LINGGWISTIKA (synchronized linguistic)
ditto gumagawa ng pag-aaral sa mga pagbabago ng wika. Kilala rin ito sa tawag na historical na linggwistiks dahil pinag-aaralan dito ang pinagmulan at ebolusyon ng wika.
DAYAKRONIKONG LINGGWISTIKA (diachronic linguistic)
ito rin ay sangay ng linggwistiks na nag-aaral sa sosyal na aspeto ng wika. Inaalam dito at sinusuri ang ugnayan ng tao, wika at lipunan.
SOSYO LINGGWISTIKA (socio-linguistic)
pag-aaral ng tunog ng ponema
PONOLOHIYA
pag-aaral ng wika
MORPOLOHIYA
masistemang pagkaka-ayos ng tao sa lugar na kinabibilangan
LINGGWISTIKA
masistemang pagkaka-ayos ng mga salita sa pagbuo ng mga parirala at pangungusap
SINTAKS
bahagi ng pakikipagtalastasan
WIKA
pinakamaliit na yunit ng salita
DIYALEK
ayon sakaniya, ang bawat tao ay may kulturang kinalakihan at kinabibilangan. higit sa lahat, ang kulturang ito ang sandigan at gabay sa kanyang paglalakbay tungo sa makabuluhang buhay.
RUBRIC
ayon sakaniya, 70% ng gising na oras ng tao ang tungkol ang inuukol niya sa mga kasanayang pangkomunikatibo. dahil dito hindi natin mapapasubalian ang kahalagahan ng wika sa tao.
RANKIN
ano ang kumpletong ngalan ni M.A.K HALLDIDAY?
MICHAEL ALEXANDER KIRKWOOD HALLIDAY (april 13, 1925 - april 15, 2018)
ang wika ay ginagamit upang makipag-ugnayan at bumuo ng relasyon sa iba
INTERAKSIYONAL
ang wika ay nagsisilbing kasangkapan upang matagpuan ang mga pangangailangan
INSTRUMENTAL
ang wika ay ginagamit upang kontrolin o gabayan ang kilos at asal ng ibang tao
REGULATORI
ang wika ay isang paraan upang maipahayag ang sariling opinyon, damdamin, at saloobin
PERSONAL
ang wika ay ginagamit upang lumikha ng mga kuwento, tula at iba pang anyo ng sining
IMAHINATIBO
ang wika ay ginagamit upang magtanong at maghanap ng impormasyon
HEURISTIK
ang wika ay ginagamit upang magbigay at magpalaganap ng impormasyon
IMPORMATIBO
artikulo???//??//??
ARTICLE 14, SECTION 6, (1997) PHILIPPINE CONSTITUTION
ito naman ay ang lenggwahe na ginagamit ng mga Pilipino. Ito ang pangunahing lenggwahe sa bansa.
TAGALOG
ito ang tawag sa mga tao sa Pilipinas
PILIPINO
ito ay ginagamit bilang isang asignatura ditto sa bansa. Ito’y itinuturo lahat ng tungkol sa ating mga Pilipino. Halimbawa ay ang ating wika
FILIPINO
siya ang nagsabing mas tama ang aklat kaysa sa libro
PROF. LEOPOLDO YABES
Ito ang nagging dahilan ng pagpalit sa wikang Pambansa mula Pilipino (Tagalog) tingo sa Filipino sa konstitusyon ng 1973 at 1987
TAGALOG IMPERIALISM
ang wika sa Bilacan, Batangas, Rizal, Laguna, Quezon, Cavite, Mindoro, Marinduque, at ilang bahagi ng Nuev Ecija, Puerto Princesa at maging sa Metro Manila. ay isang wikang natural at may mga katutubo itong pagsasalita.
TAGALOG
siya ang “ama ng wikang pambansa”
MANUEL LUIS QUEZON
ang balangkas ng wika ay pinag-aaralan sa anong sangay linggwistika?
SINKRONIKONG LINGGWISTIKA
anong batas ang nagsasaad ng tatawaging Filipino ang pambansang wika ng pilipinas?
SALIGANG BATAS NG 1987 ARTICLE XIV SEKSYON 6
anong taon tinawag ang filipino na wikang pambansa?
1897
sa taong ito, Pilipino ang pambansang wika
1959
pinakamaliit na yunit ng salita sa wika na nagtataglay ng kahulugan
MAPRONEMA
anong wika ang binagbabatayan ng pambansang wikang filipino?
LAHAT NG NABUBUHAY AT UMIIRAL NA WIKA SA BANSA
dito inaalam, sinusuri ang ugnayan ng tao, wika at lipunan
SOSYOLINGGWISTIKA
Si rico ay nangalap ng mga impormasyon sa pamamagitan ng talatanungan at pakikipanayam sa ibang tao. Anong uri ng tungkulin ng wika ang ipinahahayag?
HEURISTIKO
Ito ay kilala sa tawag na historikal na linggwistika dahil pinag-aaralan dito ang pinagmulan at ebolusyon ng wika
DAYAKRONIKONG LINGGWISTIKA
Anong wika ang pinagbatayan ng pambansang wikang Pilipino
TAGALOG
Ang tawag sa mga dalubhasa na nag-aaral ng wika
LINGGWISTA
“Babe, mahal na mahal kita. Hindi kita iiwan”. Ang pahayag ay halimbawa ng
PERSONAL
Nagkuwento si rico ng mga bagay na kanyang gagawing kung siya ay magigigng super hero at mayroon siyang kapangyarihang apoy. Ang pahayag ay
IMAHINATIBO
Siya ang nagsasabi na Tagalog lamang ang tama o tinatawag niya itong tagalog imperialism
PROF. LEOPOLDO YABES
“Uyy bes! Kamusta ang unang araw mo bilang isang senior high school? Ang pahayag ay halimabawa ng anong tungkulin ng wika?
INTERAKSIYONAL
Ito ay isang masistemang balangkas na sinasalitang tunog na pinili at isinaayos sa paraang arbitaryo
WIKA
Ang impormatibo ay tumutukoy sa pagkuha o paghahanap ng impormasyon na may kinalaman sa paksang pinag-aaralan
TAMA
Ang ponolohiya ang pag-aaral ng mga salita sa isang wika
MALI
Sa pamamagitan ng wika ay naisasangkot ang sarili sa iba’t ibang gawaing pangkomunikatibo gaya ng pakikinig, pagsasalita, pagbabasa, at pagsulat
MALI
Linggwista ang tawag sa mga dalubhasa na nag-aaral ng wika
TAMA
Ayon kay Rubrico (2022), ang bawat tao ay may kulturang kanyang kinalakihan at kinabibilangan
TAMA
