College 2 Immunotherapie – biologicals Flashcards
Welke drie soorten medicijnen zijn er?
- traditionele medicijnen: small molecules
Bvb aspirine, ibuprofen, atorvastatine - biologics: large molecular weight molecules
bvb. insuline, infliximab, filgrastim - plasma derived products (uit plasma van mensen): large molecular weight molecules
bvb Ig, albumine, stollingsfactoren, C1-esterase inhibitor, alfa-1-antitrypsine
Hoe kwam men vroeger aan insuline en wat is hier nadelig aan?
Uit dieren (bvb runderen)
- reactie door vorming Ab dat insuline neutraliseert
–> patienten moesten heel veel spuiten
- duur
- tijdrovend
- kwaliteit is erg variabel
- geen constante werking waardoor lastig inschatten hoeveel iemand moet hebben
wat is een analoog?
een medicijn waarbij er iets in de AZ volgorde verandert
wat is een biosimilar?
Een medicijn bestaande uit dezelfde AZ, maar dat net op een andere manier geglycosyleerd is
–> kan gemaakt worden als patent verlopen is op original
Hoe kwam men vroeger aan groeihormoon en wat was hier het gevolg van?
Uit overleden mensen
–> ziekte van creutzfeldt Jakob door pionen (verkeerd gevouwen eiwitten)
hoe kwam met een GH toen ze dit niet meer uit overledenen haalden?
Recombinant DNA-technolgoie
Gen in plasmide –> in bacterie stoppen –> groeien –> GH isoleren
Hierna zijn allemaal biosimilars gemaakt op originele GH
Noem enkele voorbeelden van biologicals?
- EPO
- IFN
- MAB
- eiwitten
- vaccinaties
wat zijn biologicals?
Therapeutische producten die gemaakt zijn dmv genetische manipulatie van LEVENDE cellen
Hoe werkt de productie van een biologic?
- DNA wordt in bacterie gebracht
- in een vat gestopt
- cel expansie
- cel productie in bioreactors
- filtratie en centrifugeren
- zuivering door chromatografie: binding en wegwassen ongebruikte/ongewenste dingen
- karakteristiek en stabiliteit
- gezuiverd bulk medicijn
wat is nodig om biologicals op grote schaal te kunnen produceren?
Genoeg cellen
Meer cellen = meer product
≥ 15 000 L cellen in een vat
Hoe loopt de groeicurve van cellen?
- lag time
- exponentiële toename
- stationair
- afsterving
waar kan allemaal variatie zitten bij biosimilars?
- andere cellijn
- andere groeimedium
- andere methode van expansie
- andere bioreactie condities
- verschillende operationele omstandigheden
- verschillende bindings en wegwas manieren
- verschillenden methoden van karakterisatie en stabiliteit
- verschillende reagents
- verschillende standaards
Wat zijn criteria voor de cellen om biologicals mee te produceren?
- vrij van virussen
- DNA, Vrije AZ, onnodige eiwitten eruit –> ZUIVER proteine wat je nodig wil over houden
wat is het verschil tussen chemische geproduceerde moleculen (a) en biologicals (b) op het gebied van:
- grootte
- productieproces
- product
- duidelijkheid proces
- product verlies
- contaminatie risico
- analytische technieken
- proces beheersing
- grootte
a) klein
b) groot - productieproces
a) simpel
b) complex - product
a) robuust –> tablet
b) kwetsbaar (zijn eiwitten die door humane gastro-intestinale systeem kunnen worden opgenomen/afgebroken) –> injectie - duidelijkheid proces
a) duidelijk en goed beschreven
b) variabel - product verlies
a) laag
b) kan hoog zijn (> 30%) - contaminatie risico
a) laag
b) hoog - analytische technieken
a) simpele technieken
b) complexe technieken - proces beheersing
a) beheersbaar
b) minder beheersbaar
wat is de definitie van biologicals volgens de FDA? en de EMA?
FDA:
- eiwit van > 40 AZ
- geproduceerd in levens systemen (meestal met recombinante DNA-technieken)
- waarbij productieproces variabel is –> subject variatie
–> identieke kopieën kunnen NIET gemaakt worden
EMA:
- medicijn waarvan de actieve substantie gemaakt is door een levens organisme
Welke Ab wordt vaak gebruikt als biological en waarom? wat voor mix van moleculen is dit? waardoor komt dat?
IgG: lange T1/2
heterogene mix van structureel gerelateerde isovormen
Door mutaties, RNA splicing, post-translationele modificaties (glycosylaties) en proces effecten
wat is glycosylatie?
Versuikering van eiwitten (vaak glycoproteinen)
waarom is de glycosylering bij biosimilars anders?
- er is geen DNA template for glycanen –> kan erg verschillend zijn per dier bvb –> hier kunnen we soms wel en soms geen invloed op hebben
- de structuur hiervan hangt af van meerdere factoren
- de regulatie is slecht begrepen (uitgebreid proces met enzymen)
- verschilt per mens heel erf afhankelijke van allerlei factoren
wat kan er fout gaan bij biologicals en hoe noemen we dit?
Misfolding ziekte
doordat er veel moet gebeuren waarbij fouten gemaakt kunnen worden
- DNA transcriptie
- RNA productie
- translatie in ribosomen
- post-translationele modificaties: fosfaten, lippiden, koolhydraten gekoppeld
- proteolytisch knippen: verändernden in chemische natuur of AZ (formatie)
- glycosylatie
- behoud tijdens transport: opslagcondities kunnen tolerant zijn voor bepaalde degradatie pathways zoals oxidatie, deaminatie en aggregatie
–> bij fouten kunnen er verkeerd gevouwen eiwitten ontstaan = misfolding protein
waarom zijn biologicals minder voorspelbaar?
omdat gemaakt wordt door levende cellen kunnen er in die cellen veranderingen optreden en daardoor ook in het product
Welke soorten MABs zijn er?
- Ab
- Fusie eiwit: receptor verbinden met Fc-deel van Ab –> iets wegvangen wat in het bloed zit (bvb TNF)
Oha werken Ab wel beter dan receptoren
Hoe kunnen we MABs herkennen aan de naamgeving?
Volledig humaan = -umab
gehumaniseerd (5-10% muis)= -zumab
chimeer (25% muis) = -ximab
Volledig muis = -omab
Wat zijn de effector mechanismen van TNF-a?
- induceert chemokines, cytokines, adhesie moleculen, MMPs (matrix metalloproteases), angiogenese en acute fase eiwitten
- verhoogt inflammatie cell recruitment naar inflammatoir weefsel
- draagt bij aan: anemie, leukocytosis en trombocytosis
- inflammatie en weefsel schade
wat kan je krijgen als TNF-a afwezig is?
TBC
