chp4 suppository Flashcards
define Υπόθετα
= φαρμακοτεχνικά σκευάσματα εφάπαξ δόσεως, στερεής ή μαλακής συστάσεως, μεγέθους και μορφής κατάλληλης για την εισαγωγή τους στο απευθυσμένο, στον κόλπο ή στην ουρήθρα
what are suppositories made of?
Αποτελούνται από:
- μια ή περισσότερες δραστικές ουσίες
- είναι αναμεμιγμένες με αδρανή υλικά (βάσεις/έκδοχα-φορείς) τα οποία τήκονται
How do the αδρανή υλικά τήκονται
Στη θερμοκρασία του σώματος ή να διαλύονται/διασπείρονται κατόπιν επαφής με βλεννώδεις εκκρίσεις.
Describe the physical form of the suppository (shape, size, weight…)
Η μορφή —> κωνοειδής, κυλινδρική ή τορπιλοειδής
Η διάμετρός —> 6 - 10mm
Το μήκος —> 25 - 35mm
Το βάρος —> 1 - 3g
What s the main reason suppository are used nowadays?
Σαν μέσο χορήγησης δραστικών ουσιών γενικής δράσεως
(συστηματικής)
—> εκμεταλλευόμενοι τη δυνατότητα εντερικής απορρόφησης πολλών δραστικών ουσιών σαν εναλλακτική οδό χορήγησης, ως προς τις άλλες (την από του στόματος ή της παρεντερικής).
—> Μπορούν να χορηγηθούν δραστικές ουσίες οι οποίες χορηγούμενες per os ερεθίζουν τη γαστρική βλεννογόνο ή καθίστανται ανενεργές λόγω των γαστρικών υγρών ή επηρεάζουν τις πεπτικές λειτουργίες
—> Εναλλακτικά, τα φάρμακα ή οι βάσεις (από μόνες τους) μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τοπική δράση
List all the advantages of using suppository
(+) Χρησιμοποιούνται για τοπική δράση στον βλεννογόνο του
πρωκτού
(+) Χρησιμοποιούνται για την «κένωση» του εντερικού περιεχομένου (καθαρτικά)
(+) Αποφεύγονται οι γαστρεντερικές ενοχλήσεις, σε περίπτωση που το φάρμακο τις προκαλεί – αν χορηγηθεί per os
(+) Μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ασθενείς που δεν έχουν τιςαισθήσεις τους
(+) Χρησιμοποιούνται για συστημική απορρόφηση των φαρμάκων και αποφεύγεται ο μεταβολισμός πρώτης διόδου
list the disadvantages of suppositories
(-) Δεν είναι αποδεκτή ως φαρμακομορφή από όλους τους ασθενείς
(-) Μπορεί να είναι δύσκολη η αυτό-χορήγηση σε ασθενείς που δεν είναι αρτιμελείς ή που πάσχουν από αρθρίτιδα
(-) Δεν είναι προβλέψιμη (και άρα υπάρχει μεγάλη διακύμανση)
στην απορρόφηση in vivo
what makes suppositories better than per os in certain scenarios?
Η ταχεία, έντονη και άμεση απορρόφηση που παρουσιάζουν
ορισμένες δραστικές ουσίες χορηγούμενες από το απευθυσμένο, καθιστούν τα υπόθετα μια πολύ σημαντική εναλλακτική χορήγηση σε σχέση με την από του στόματος
what do φορείς for suppositories need to be able to do? why is the choice very important?
- πρέπει να είναι τέτοιοι ώστε να εξασφαλίζουν στη μάζα
μια στερεή συνοχή στη θερμοκρασία του χώρου. - Πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να αποδίδουν τη δραστική ουσία όταν βρεθούν σε επαφή με τη βλεννογόνο —> να τήκονται στη θερμοκρασία του σώματος.
—> Η επιλογή ενός φορέα είναι καθοριστικής σημασίας για τον τρόπο αποδόσεως της δραστικής ουσίας
Based on solubility, what different “combos” of substances can be made for suppositories
- Same solubility:
- Υδρόφιλα φάρμακα + Υδρόφιλη βάση
- Λιπόφιλα φάρμακα + Λιπόφιλη βάση - Different solubility:
- Υδρόφιλα φάρμακα + Λιπόφιλη βάση
- Λιπόφιλα φάρμακα + Υδρόφιλη βάση
Explain what happens in each combo of solubility (effect)
Same solubility:
- Αργή αποδέσμευση του φαρμάκου από τον φορέα (λόγω χημικής συγγένειας) —> ΤΟΠΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
Different solubility:
- Ταχεία αποδέσμευση του φαρμάκου από τον φορέα
- ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
- Εξαίρεση —> αυξάνοντας το ιξώδες του φορέα, πετυχαίνουμε
παρατεταμένη αποδέσμευση από τον φορέα —> ΤΟΠΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
explain how the type of carriers solubility affect the action
Ο φορέας στον οποίο είναι ενσωματωμένες οι δραστικές ουσίες είναι εκείνος που προσδίδει και τις χαρακτηριστικές ιδιότητες στο υπόθετο
—> ο φορέας είναι που κανονίζει τη βιοδιαθεσιμότητα του φαρμάκου σε σχέση με τον τύπο της θεραπευτικής δράσης για την οποία προορίζεται, τοπικής ή γενικής.
explain the rate at which the drug needs to work depending on where it’s going to work
- Για μια τοπική δράση:
- απαιτείται η απόδοση της δραστικής να είναι συνεχής και διαρκής - Γενικής μορφής δράση ικανοποιητικής εντάσεως:
- απαιτείται η απελευθέρωση της δραστικής να είναι ταχεία και άμεση
what criteria do φορείς all need to have for suppositories
- Να παραμένουν στερεοί μέσα στα όρια στα οποία κυμαίνεται η θερμοκρασία του γύρω χώρου
- Να τήκονται στη θερμοκρασία του σώματος ή λίγο πιο κάτω από τη θερμοκρασία του σώματος ή να διαλύονται στα σωματικά υγρά
- Να στερεοποιούνται γρήγορα μετά την τήξη τους (ανάλογα με τη σύνθεση)
- Να μπορούν να τοποθετηθούν μέσα σε καλούπια και να εξαχθούν εύκολα από αυτά
- Να διαθέτουν ικανοποιητική χημική σταθερότητα, ακόμη και σε κατάσταση τήξης
- Να αποδεσμεύουν εύκολα την δραστική ουσία (ανάλογα με τη σύνθεση)
- Να είναι εύκολοι στον χειρισμό τους
- Να μην ερεθίζουν τη βλεννογόνο και να μην είναι τοξικοί
- Να είναι όσο το δυνατόν αδρανείς, σε σχέση με τις δραστικές που έχουν ενσωματωμένες
- Να μην προκαλούν αλλεργίες
do any φορέας-βάση follow all the criteria? what’s done if they don’t?
Δεν υπάρχει φορέας-βάση που να πληροί όλα τα ανωτέρω, οπότε συνήθως γίνεται κάποιος συμβιβασμός.
what are the 2 categories of φορείς- βασικές ύλες
- Οι λιπόφιλες βάσεις
- Οι υδρόφιλες βάσεις
what do all λιπόφιλες βασικές ύλες contain? give examples of those bases
Σχεδόν όλες αποτελούνται από τριγλυκερίδια, αρκετές δε φορές σε μίγμα με άλλες λιπόφιλες ουσίες (κηροί, υδρογονάνθρακες, ανώτερες αλκοόλες, κ.λπ.).
—> Εδώ ανήκει η φυσικής προέλευσης βάση βούτυρο κακάο και συνθετικές λιπόφιλες βάσεις
describe the solubility of lipophilic bases
Όλες είναι μάζες αδιάλυτες στο νερό.
—> μερικές όμως έχουν τη δυνατότητα να γαλακτωματοποιούν μικρές ποσότητες νερού ή υδρόφιλων υγρών λόγω της παρουσίας σ’ αυτές γαλακτωματοποιητών χαμηλού HLB.
what is a mandatory criteria that lipophilic bases need to have and why
Πρέπει όλες να τήκονται στο μέγιστο όριο των 38οC, συνθήκη απαραίτητη ώστε η δραστική ουσία να μπορέσει να αποδεσμευθεί.
—> Εάν η μάζα του υποθέτου παρέμενε στερεή, η δραστική δεν θα μπορούσε να αποδοθεί και λόγω της μη ικανοποιητικής απορρόφησης δεν θα υπήρχε καμία θεραπευτική δράση.
what is the πιο γνωστή βασική ύλη για υπόθετα? describe what it’s made of and its physical properties
βούτυρο κακάο ή κακαόλιπος (butyrum cacao):
- Αποτελεί τον πιο κλασσικό φορέα υποθέτων
- Πρόκειται για το λίπος που παραλαμβάνεται διά θερμής εκπιέσεως των σπερμάτων της Teobroma cacao
- λίπος = μίγμα γλυκεριδίων, κατά το μεγαλύτερο ποσοστό παλμιτικού, στεατικού και ολεϊκού
- Παρουσιάζεται σαν κηρώδης μάζα, που εύκολα τρίβεται, χρώματος άσπρου-κιτρινωπού, οσμής και γεύσης χαρακτηριστικής που θυμίζει εκείνες του καβουρδισμένου κακάο
Describe the changes in physical properties that occur for cocoa butter and at what temperature they occur
- Παραμένει στερεό μέχρι τη θερμοκρασία των 25οC
- τήκεται δε υπό μορφή διαυγούς ελαίου στους 30-36οC
—> λιώνει σε θερμοκρασία σώματος - στερεοποιείται ταχύτατα όταν ψύχεται σταδιακά
- δεν προκαλεί ερεθισμούς
List some disadvantages for cocoa butter
- Σχηματίζει ευκολο πολυμορφικών κρυσταλλικών μορφών με χαμηλότερο σημείο τήξεως:
- Η σταθερή β-μορφή έχει σημείο τήξεως στους 34.5οC και σχηματίζεται κατόπιν τήξεως στους 36οC και σταδιακή/ήπια ψύξη στη συνέχεια
- αν το κακαόλιπος κατά την παρασκευή τακεί στο υδατόλουτρο πάνω από τους 38οC, τότε σχηματίζεται η ασταθής α-μορφή (σ.τ. 23οC) και η ασταθής γ-μορφή (σ.τ. 19οC)
—> Αυτές οι 2 ασταθείς μορφές, μετασχηματίζονται στην σταθερή μετά από αρκετές μέρες - Το σημείο τήξεως αποτελεί πρόβλημα σε χώρες με θερμό κλίμα και επίσης όταν το σ.τ. μειώνεται από την προσθήκη ενός διαλυτού φαρμάκου —> Το τελευταίο μπορεί να διορθωθεί με την προσθήκη κηρού μέλισσας (μέχρι 10%) αλλά πρέπει να γίνεται προσεκτικά, ώστε να μην αυξηθεί πολύ το σ.τ. με αποτέλεσμα τα σχηματισμένα υπόθετα να μην τήκονται εντός της πρωκτικής κοιλότητας
- στην περιορισμένη σταθερότητά του:
- ταγγίζει —> οξειδώνεται, αλλοιώνεται το χρώμα, η οσμή και η γεύση του - Διακύμανση της ποιότητάς του από παρτίδα σε παρτίδα (όπως συμβαίνει με όλα τα φυσικά προϊόντα)
- Συστέλλεται λίγο κατά την ψύξη του και άρα έχει την τάση να κολλάει στα τοιχώματα των καλουπιών —> τα καλούπια πρέπει να λιπαίνονται πριν από τη χρήση τους
For lipophilic bases, list the βιομηχανικής παραγωγής βασικές ύλες (συνθετικές) που χρησιμοποιούνται
- Suppostal (Medifarma):
- είναι ένα μίγμα υδρογονωμένου φυτικού ελαίου, λιπαρών οξέων και κετυλικής αλκοόλης.
- Προσφέρεται στους τύπους Ν (για γενική χρήση), S (υψηλού σημείου τήξεως) και Ο (κατάλληλο για υγρά λιπόφιλα δραστικά συστατικά) - Masse Witepsol (Witten):
- είναι μίγμα φυσικών τριγλυκεριδίων στα οποία έχουν προστεθεί μονογλυκερίδια σαν γαλακτωματοποιητές Υ/Ε.
- Προσφέρεται στους τύπους H, W και E - Masse Estarinum (Edelfettwerke):
- αποτελείται από κορεσμένα τριγλυκερίδια στα οποία έχουν προστεθεί μονογλυκερίδια σαν γαλακτωματοποιητές Υ/Ε
- Προσφέρεται στους τύπους Α (χαμηλού σημείου τήξεως), B και D (υψηλού σημείου τήξεως). - Suppocire (Gattefosse):
- στους τύπους Α, B, C και D (διαφορετικού σημείου τήξεως).
How can certain suppositories with fatty base allow for emulsification?
Φορείς για υπόθετα που συνίστανται από μια λιπαρή βάση στην οποία έχουν προστεθεί κατάλληλες ουσίες με χαρακτηριστικά υδρο-λιπόφιλα, τέτοια ώστε να μπορούν να γαλακτωματοποιούν ποσότητες νερού και υδρόφιλων υγρών
How are the συνθετικές λιπόφιλες βάσεις made
παρασκευάζονται με υδρογόνωση φυτικών ελαίων
What problems can be faced with synthetic lipophilic bases
- Το ιξώδες των τηγμένων βάσεων είναι μικρότερο από αυτό του βούτυρου κακάο
—> υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος καθίζησης των στερεών τεμαχιδίων του φαρμάκου κατά την παρασκευή (σε περίπτωση που έχουμε αιώρημα)
—> που οδηγεί σε ανομοιόμορφη κατανομή του φαρμάκου στο υπόθετο και συνεπώς να προκαλέσει τοπικούς ερεθισμούς.
—> Το πρόβλημα αυτό ισοσκελίζεται από το γεγονός ότι αυτές οι βάσεις στερεοποιούνται πολύ γρήγορα. - Αυτές οι βάσεις γίνονται πολύ εύθρυπτες αν ψυχθούν πολύ
γρήγορα, οπότε δεν πρέπει να μπαίνουν στο ψυγείο κατά την παρασκευή.
what different properties can synthetic lipophilic bases have + how it affects the drug
- διαφορετική σκληρότητα
- διαφορετικό εύρος σημείων τήξεως
—> μπορούν να ισοσκελίσουν τη μείωση του σημείου τήξεως.
Ωστόσο, η αποδέσμευση και η απορρόφηση του φαρμάκου από το σώμα ποικίλει, ανάλογα με τη βάση που χρησιμοποιείται.
Name the 3 subtypes of hydrophilic bases for suppositories
- Πηκτή γλυκερίνης ζελατίνης
- Πολυαιθυλενογλυκόλες (PEGs ή Macrogols)
- Bιομηχανικής παραγωγής φορείς (συνθετικές)
Describe the effect of body temperature on hydrophilic bases
Οι περισσότεροι από τους φορείς αυτής της κατηγορίας τήκονται σε θερμοκρασίες υψηλότερες από εκείνη του σώματος.
—> Η δραστική ουσία που είναι ενσωματωμένη μπορεί όμως να αποδεσμευθεί από τη μάζα, στον ίδιο βαθμό όπως στην προηγούμενη κατηγορία, γιατί είναι δυνατό να λιώσει ή να υγροποιηθεί με την παρουσία του υδατικού εκκρίματος που υπάρχει στο απευθυσμένο (mix with the rectal fluids, allowing for absorption by the body)
what are most hydrophilic bases made of
Συνίστανται από μίγματα πολυαιθυλενογλυκολών
How does the fact that most water soluble bases are made of μίγματα πολυαιθυλενογλυκολών affect it?
Πρόκειται για φορείς που εμφανίζουν κάποια υγροσκοπικότητα και γι’ αυτό τα υπόθετα χορηγούνται σε συσκευασίες ερμητικά κλειστές
what negative side effect can be caused by hydrophilic bases
Επειδή είναι ουσίες πολύ υδρόφιλες, προκαλούν την παρουσία ύδατος στο απευθυσμένο από τους ιστούς διά της ωσμώσεως και μπορούν με αυτό τον τρόπο να προκαλέσουν σε μερικές περιπτώσεις ερεθισμό ή την κένωση.
Describe the components of Πηκτή γλυκερίνης ζελατίνης
Μίγμα γλυκερόλης και νερού, στο οποίο έχει προστεθεί ζελατίνη (ως σκληρυντικός παράγοντας).
Η πιο συχνή αναλογία των υλικών βρίσκεται στη μονογραφία Glycerol Suppositories Base BP—> 14% w/w ζελατίνη
και 70% w/w γλυκερίνη
Describe the gelatine used in Πηκτή γλυκερίνης ζελατίνης + what needs to be done for it to be safe to use in drugs
= είναι κεκαθαρμένη πρωτεΐνη που παραλαμβάνεται με
υδρόλυση των ιστών των ζώων που περιέχουν κολλαγόνο (όπως το δέρμα και τα οστά).
—> Η ζελατίνη που χρησιμοποιείται για φαρμακευτικές χρήσεις, πρέπει να επεξεργαστεί κατάλληλα (θερμικά) πριν χρησιμοποιηθεί, για να διασφαλιστεί η απουσία παθογόνων
Name the 2 τύποι ζελατίνης για φαρμακευτική χρήση
- Η τύπου Α:
- παράγεται με όξινη υδρόλυση
- είναι κατιονική
- συμβατή με ουσίες όπως το βορικό οξύ και το γαλακτικό οξύ - τύπου Β:
- παράγεται με αλκαλική υδρόλυση
- είναι ανιονική
- συμβατή με ουσίες όπως η ιχθυόλη και το οξείδιο του ψευδαργύρου.
Describe the properties of Πηκτή γλυκερίνης ζελατίνης
Οι βάσεις αυτού του τύπου:
- έχουν μια φυσιολογική δράση, που μπορεί να οδηγήσει σε ερεθισμό του πρωκτού, λόγω της χαμηλής ποσότητας υγρών τοπικά.
- Καθώς διαλύονται στις βλεννώδεις πρωκτικές εκκρίσεις, αναπτύσσονται ωσμωτικά φαινόμενα που οδηγούν σε καθαρτική δράση
- είναι υγροσκοπικές, οπότε πρέπει να φυλάσσονται κατάλληλα