Choroby trzustki Flashcards
Rak trzustki - zapadalność, lokalizacja
najwyższa zapadalność w 6 dekadzie życia, ale coraz częściej u młodszych
najczęściej w głowie trzustki
FAŁSZ: zapadalność 8-12/10 000 osób/rok i trochę spada
Insulinoma zwykle ma charakter złośliwy
Fałsz
Torbiele trzustki
2-3x częściej rzekome po PZT u mężczyzn
80% są rzekome
40% jest diagnozowane jako łagodna torbiel mimo, że mają utkanie raka
zarówno rzekome jak i prawdziwe ujawniają się 5-6 dekadzie życia
leczymy zachowawczo bo sama się wchłania w większości wypadków (10% tylko daje objawy)
FAŁSZ: rzadziej u kobiet torbiele prawdziwe
Lipaza trzustkowa:
jest bardziej specyficzna niż amylaza (bo amylaza też np. w niedokrwieniu jelit)
Objawy raka głowy trzustki:
żółtaczka, bez bólu brzucha ze spadkiem masy ciała
Częsty objaw raka trzustki
Spadek masy ciała
Co dyskwalifikuje z resekcji raka trzustki
naciek na tętnicę wątrobową
-> żyłę wrotną może naciekać!
Typowe objawy: żółtaczka, ciemny mocz, jasny stolec, amylaza, lipaza tysiące. Co robisz?
ERCP (żółciopochodne OZT?)
Ryzyko powikłań po ERCP to:
5-10%
Trzustka dwudzielna
zawiązek brzuszny i grzbietowy nie łączą się
-> niescalenie zawiązków. Powoduje odprowadzanie większości soku trzustkowego przez mniejszy przewód trzustkowy dodatkowy i predysponuje do OZT
Jaki % OZT to pourazowe OZT
1%? 5%?
-> najczęstsza przyczyna u dzieci!
Objaw Troussea
wędrujące zakrzepowe zapalenie żył w raku trzustki wszystkie gruczołowe mogą dać objaw Trosseau
rak żołądka, rak jelita grubego
nadkrzepliwość
68-letni chory, dotychczas niechorujący, zgłosił się do ambolatorium chirurgicznego z powodu występującego od 5 dni zażółcenia skóry i ciemnego moczu. W badaniu fizykalnym stwierdzono powiększony, niebolesny pęcherzyk żółciowy (= objaw Courvouisera). Obraz taki może wskazywać na:
guz głowy trzustki
reguła Courvoisiera - żółtaczka + powiększony, wyczuwalny palpacyjnie, niebolesny pęcherzyk → małe prawdopodobieństwo kamicy, możliwy rak pęcherzyka
Wskazania do operacji w OZT
Martwica zakażona
ropień trzustki
krwawienie do jamy otrzewnej
perforacja przewodu pokarmowego
FAŁSZ: Martwica jałowa
Leczenie paliatywne raka trzustki
zespolenia omijające protezowanie dróg żółciowych chemioterapia zapewnienie drożności dróg żółciowych zwalczanie bólu
FAŁSZ: operacja Whipple’a
Pankreatoduodenektomia = zabieg
Whipple’a
- możliwy do wykonania tylko w ograniczonym guzie głowy trzustki lub przy niewielkim zajęciu tkanki tłuszczowej
- usunięcie głowy trzustki, obwodowej połowy żołądka, dwunastnicy, pęcherzyka, PŻW
- zespolenie kikuta trzustki z jelitem czczym
- zespolenie dróg żółciowych z jelitem czczym
- zespolenie żołądka z jelitem czczym
Operacja radykalna w raku głowy trzustki nosi nazwę operacji
Whipple
Traverso
Zabieg Traverso
różni się od Whipple’a zaoszczędzeniem odźwiernika
Co jest w skali Glasgow (OZT)
PaO2 albumina w surowicy krwi wapń liczba leukocytów AspAT LDH glikemia mocznik
Przeciwwskazania do Whipple’a
przerzuty w wątrobie
OZT leczenie żywieniowe
Poczałkowo dieta ścisła
48-72h powoli włączamy żywienie doustne
Żywienie dojelitowe w porównaniu z parenteralnym zmniejsza ryzyko powikłań infekcyjnych
W razie konieczności żywienie parenteralne
- u osób z łagodnym OZT należy jak najszybciej (w ciągu 24h) wprowadzić żywienie doustne (dieta ubogotłuszczowa), a jeśli utrzymują się bóle brzuch lub wymioty żywienie dojelitowe
- u osób z postacią umiarkowaną lub ciężką należy włączyć żywienie dojelitowe lub pozajelitowe (tylko gdy dojelitowe jest niemożliwe) w ciągu 24-48h.
Masy guzowate w zachyłku odbytniczo-pęcherzowym (u M) oraz odbytniczo pochwowywm (u K) występujące w rozrostach nowotworowych, wyczuwalne podczas per rectum to:
Próg Blumera (-> najczęściej rak trzonu i ogona trzustki)
W OZT o etiologii żółciowej z żółtaczką z objawami ostrego zapalenia dróg żółciowych:
robimy ERCP i sfinkterotomię, planujemy cholecystektomię
Do czego się używa skali Ransona:
OZT
Skala Ransona: Przy przyjęciu: wiek > 55 lat leukocyty >16 tys. glukoza > 200mg% ↑↑↑ LDH ↑↑↑ AspAT
Po 48 h: ↓Htc >10% ↑mocznika wapń <2 mmol/l pO2 < 60 mmHg BE >4 sekwestracja płynów >6l
Kobieta 2 tygodnie od epizodu OZT ma gorączkę, w posiewie z biopsji tkanki stwierdzono Klebsiella pneumoniae jakie postępowanie?
operacja z nekrektomią
Prawdziwe stwierdzenie na temat leczenia OZT
IPP w celu zapobieżenia wrzodowi stresowemu żołądka
Leczenie ostrego zapalenia trzustki:
a. należy rozpocząć od resuscytacji płynowo-elektrolitowej i leczenia przeciwbólowego (tramadol, petydyna), a następnie ocenić nasilenie choroby
b. w przypadku łagodnego OZT należy rozpocząć leczenie żywieniowe, a po ustąpieniu objawów należy leczyć przyczynę OZT
c. w przypadku umiarkowanego lub ciężkiego OZT należy monitorować pacjenta, rozpocząć żywienie dojelitowe oraz monitorować i leczyć powikłania
Antybiotykoterapia jest wskazana tylko w przypadku podejrzenia zakażenia martwicy
Rak trzustki leczenie
jeśli w ogonie - usuwamy śledzionę
operacja trudna w tej okolicy można klasycznie, też laparoskopowo
po whipple’u terapia uzupełniająca - radiochemioterapię (z 5-FU i gemcytabiną)
najczęściej rozpoznaje się w stadium nieresekcyjnym (80%?)
najczęstsza operacja przy raku głowy trzustki to pankreatoduodektomia
FAŁSZ: żołtaczka wskazuje na naciek PŻW i stanowi o nieresekcyjności
Pacjent z zażółcenie powłok, po ERCP z powodu kamicy, nie boli go brzuch, objaw Courvuasiera +, w badaniu przewód żółciowy wspólny poszerzony -12mm, wodniak pęcherzyka w USG, co mu jest?
Rak głowy trzustki
Co NIE jest czynnikiem rokowniczym w OZT według skali np. Glasgow, Ransona:
hiperamylazemia >1000
Kiedy operujemy w OZT?
zapalenie bakteryjne martwicy potwierdzone w biopsji i bakteriologii
Do zaplanowania leczenia raka trzustki należy wykonać:
TK z kontrastem jamy brzusznej
Najważniejszym czynnikiem ryzyka w OZT jest
wiek > 55 lat
Chirurgiczne leczenie OZT zazwyczaj wskazaniem jest
zakażona martwica
jakie naczynie przylega do wyrostka haczykowatego trzustki
Żyła i tętnica krezkowa górna
Rozwój embriologiczny trzustki
1 brzuszny i 1 grzbietowy
Trzustka rozwija się z 2 zawiązków - brzusznego i grzbietowego. Zawiązek brzuszny rozwija się razem z drogami żółciowymi i brodawką Vatera, a zawiązek grzbietowy dzieli się na długi przewód (Wirsunga) z tylnej części trzustki łączący się z głównym przewodem trzustkowym i krótki przewód (Santoriniego) uchodzący na brodawce mniejszej.
Jakie raki wchodzą w skład pola trzustkowo-dwunastniczego
Rak głowy trzustki, brodawki Vatera, dystalny odcinek PŻ
Uszeregować od najlepszego rokowania w polu trzustkowo-dwinastniczym: raka głowy trzustki, brodawki Vatera i dystalnego odcinka PŻW
vatera, pżw, głowy
Objaw Courvouisiera
powiększenie pęcherzyka bezbolesne z żółtaczką mechaniczną
