ch. 9: over taalverwerving en meertaligheid

Question 1

chomsky’s theorie

Answer 1

de mens heeft een aangeboren taalverwervingsvermogen + een universele grammatica: iedereen leert een taal op dezelfde manier. (NATURE)
- Bewijs: apen kunnen geen taal leren (uniek aan de mens)
- Eerste woorden en zinnen zijn geen imitaties maar kunnen ook nieuwe combinaties zijn.

Question 2

Piagets theorie

Answer 2

de mogelijkheid om te leren praten moet door de omgeving geactiveerd + gestimuleerd worden (NURTURE)
- Bewijs: wolfskinderen hoorden nooit taal en konden deze nooit spreken (geen imitatie)

Question 3

wat zijn de basisprincipes van menselijke taal?

Answer 3

• Woorden zijn arbitrair: worden willekeurig aan elkaar gekoppeld om zinnen te maken.
• Met een eindig aantal woorden kan je oneindig veel zinnen maken.

Question 4

bickertons theorie

Answer 4

bewijs voor aangeboren taalvermogen -> Pidgin wordt snel complexer als ze een moedertaal wordt -> grammaticale complexiteit neemt spontaan toe (kinderen hebben nood aan grammaticale complexiteit)

Question 5

welke fasen doorloopt een kind om taal te leren?

Answer 5

• prelinguale fase
• vroeglinguale fase
• differentiefase
• voltooiingsfase

Question 6

prelinguale fase

Answer 6

voortalige fase: 0-1 jaar: eenvoudige woorden en zinnen begrijpen
1. Huilen
2. Vocaliseren: klanken uitstoten (vanaf 4-6 weken)
3. Brabbelen: zinloze geluiden uitstoten (universeel -> taalspecifiek) (vanaf 6-8 maanden)

Question 7

vroeglinguale fase

Answer 7

1-2,5 jaar: losse woorden en vaste uitdrukkingen
1. Eenwoordfase (holofrasen) (1-2 jaar)
2. Tweewoordfase
3. Meerwoordfase (telegramstijl)

Question 8

differentiefase

Answer 8

(2,5-5 jaar) -> korte woorden samenvoegen
- Gigantische uitbreiding woordenschat, grammatica, werkwoordtijden en vervoeging, langere en samengestelde zinnen.
- Overgeneralisatie = teken van morfologisch inzicht.

Question 9

voltooiingsfase

Answer 9

5+ : langere zinnen
- Kinderen verbeteren volwassenen
- Kindertaalcultuur
- Grammaticale fouten blijven mogelijk.

Question 10

waarom is mama vaak het eerste woord van een kind?

Answer 10

makkelijk + veel gezegd rond het kind

Question 11

wat is de meerwaarde van meertaligheid?

Answer 11

• positieve invloed op het metalinguïstisch bewustzijn
• leren makkelijker een nieuwe taal aan
• vroeger vermogen om abstract te denken
• kan aanvang van dementie vertragen
• minder hersenactiviteit nodig
• trainen delen van de hersenen van aandacht

Question 12

waarom scoren meertalige kinderen lager op intelligentietests?

Answer 12

• minder ontwikkelde taalvaardigheid in Nederlands
• minder vertrouwd met culturele context

Question 13

simultane taalverwerving

Answer 13

talen worden gelijktijdig aangeleerd
- Doorlopen dezelfde fasen als eentalige leeftijdsgenoten.
- Metalinguïstisch bewustzijn ontwikkelt zich vlugger.

Question 14

successieve taalverwerving

Answer 14

taal 2 wordt na taal 1 aangeleerd
- Dezelfde fasen als bij eerste taalverwerving: enkele stappen worden overgeslagen (baseert zich op kennis van de eerste taal)

Question 15

duur van verwerving van 2de taal

Answer 15

• 2 jaar om een 2de taal mondeling in dagdagelijkse situaties te beheersen. (dagdagelijkse taal)
• 5 à 7 jaar om een schooltaal onder de knie te krijgen (abstracte taal)

Question 16

problematische taalverwerving

Answer 16

elementen die problematisch lijken bij meertalige taalverwerving (eigenlijk normaal lol)

Question 17

‘problematische’ taalverwerving

Answer 17

• Tempo van spraakontwikkeling ligt lager: simultane taalverwerving: kinderen kennen minder woorden per taal dan eentalige kinderen: elk begrip heeft minstens 2 woorden.
• Stille periode: in de tweede taal wordt lang niets gezegd: eerst begrijpen -> produceren.
• Vreemde accenten in de 2de talen zijn normaal.
• Taal onbewust door elkaar gebruiken
• taal bewust door elkaar gebruiken

Question 18

taal onbewust door elkaar gebruiken

Answer 18

• Negatieve transfer/interferentie (foute constructies): qua uitspraak fouten maken of grammatica van de moedertaal in de tweede taal toepassen.
• Positieve transfer: wanneer het leidt tot een correcte constructie (enkel wanneer beide talen dezelfde vorm gebruiken.

Question 19

taal bewust door elkaar gebruiken

Answer 19

codewisseling
- Opnemen van woorden uit taal 1 in taal 2.
- Als het woord in taal 2 niet gekend is, en het woord uit taal 1 toegepast wordt.
- Geen uiting van problematische taalverwerving: vraagt een goede beheersing van talen.

Question 20

jongerentaal

Answer 20

grammaticaal incorrecte constructies, expres foutief gebruikt
= taalmanipulatie: goede taalbeheersing

Question 21

ijsbergmodel

Answer 21

Het ijsbergmodel: toppen tonen de talen waarmee een kind is opgegroeid: hoe hoger de top, hoe beter de kennis van de taal. Het deel dat onderwater ligt is de onderliggende kennis en het centrale kennisreservoir

Question 22

centrale kennisreservoir

Answer 22

= kennisreservoir voor alle talen: kennis van taal 2 bouwt verder op de kennis van taal 1- (ouders spreken best de taal die ze het best beheersen met hun kind)

Het gemeenschappelijke kennisreservoir vormt de basis van andere cognitieve vaardigheden die we uitvoeren in taal.