ch 3 Operante technieken en mediatietheraie bij ouders en leerkrachten Flashcards
3 principes operante leermodel
- alle gedrag is voorspelbaar
- instrumenteel gedrag kan worden bestudeerd door situaties zodanig in te richten en te veranderen
- in de klinische praktijk is er altijd sprake van een wisselwerking tussen het probleemkind en zijn directe omgeving.
modifying behavoir
term bedacht door Thorndike 1911.
idee om aangepaste gedragingen via bekrachtiging te laten toenemen en onaangepaste gedragingen via straf maatregelingen te laten afnemen.
shaping/ succesieve approximatie van doelgedrag.
bedacht door Skinner:
shaping is een techniek om geleidelijk nieuw gedrag aan te leren. Systematisch wordt het gedrag bekrachtigd dat het doelgedrag benaderd (approximatie). tegelijkertijd wordt het afwijkende gedrag genegeerd.
selective mi
klassieke leerparadigma
gedrag wordt ontlokt door antecedente stimuli
operate leerparadigma/ operant gedrag/ intrumenteel gedrag
gedrag heeft invloed op de consequenties van het gedrag.
gedragsanalyse voorafgaand aan operante technieken
obv observaties, analysen en interpretaties van gedragspatronen gaan vooraf aan het inzetten van ooperante technieken op het doelgedrag.
ABC schema:
a= beoogde gedrag voor (antecendenten).
b= hoe manifiteerd het gedrag zich?(behaviors)
c= wat volgt er op het gedrag (consequenties)
gedragsmodificatie
gedrag aanpassen door de omgeving te veranderen. denk aan een stimulscontroletechniek waarbij een kind met ADHD in een stimuls arme omgeving werkt en daardoor niet wordt afgeleid.
Chaining
het gedrag wirdt opgesplitst in kleine stukjes en = gedragsschakels. het einddoel is het vertonen van het doelgedrag. Bij chaining wordt begonnnen met het uitvoeren van de laatste gedragsschakel.
de bekrachtiging (reinforcement)
positief gedrag (gedrag met prettige conseuqenties) wordt beloond. middels bijvoorbeeld complimenten op het RESULTAAT!!! geen persoonsgerichte complimenten geven want dit kan faalangst tot gevolg hebben.
fixed mindset
prijzen persoonskenmerken zoals intelligentie of een eigenschap die je al heb.
growth mindset
prijzen proces/ gedrag.
negatieve bekrachtiging
is een aangename consequentie als een taak wordt weggenomen. Bijvoorbeeld je hoeft die avond niet af te wassen.
extrinsieke bekrachtiging (materialistische bekrachtigers)
voorbeeld het puntensysteem of de token economy procedure:
- duidelijk uitleggen wat het inhoud, hoe een kind punten kan verdienen.
- toegekende punten (secundaire bekrachtigers) worden ingeruild voor materiële bekrachtigers.
- voor het jonge kind tastbare punten (fiches)
- voor het oudere kind tokens/checkmarks.
- dagelijksinwisselen van punten.
differentiele bekrachtiging:
middels chaping, chaining, bekrachtigen van onverenigbaargedrag en discriminatie leren onderscheiden welk gedrag wel/niet bekrachtigd moet worden.
bekrachtiging onverenigbaar gedrag
bekrachtigen van gedrag dat niet gelijktijdig met het probleemgedrag kan optreden. Deze methode is niet handig bij kinderen die zichzelf verwonden.
discriminatieleren
sommig gedrag mag in een situatie wel voorkomen en in de andere situatie niet. Het gedrag bekrachtig je als het wel mag voorkomen. Je negeert het gedrag in een andere situatie. In de andere situatie bekrachtig je het gedrag dat wel gestimuleerd moet worden.
positieve straf
Is iets negatiefs laten toenemen. dus een extra huishoudelijke taak met als doel negatief gedrag te laten afnemen.
uitdoven/negeren
de uitdovingstechniek doet de frequentie van ongewenst gedrag afnemen door het achterwege laten van bekrachtiging.
overcorrectie
opvoeders kunnen ongewenst gedrag ook verzwakken door van het kind onmiddellijk gewenst gedrag te verlangen op het moment dat het ongewenste gedrag zich voordoet.
response cost
RC is ed techniek om ongewenst gedrag te verzwakken door het kind als vorm van straf beloningen of privileges te onthouden. Deze techniek wordt ook wel boete genoemd.
time-out afzondering
de meest aversieve vorm van straf wordt Time Out genoemd. Deze techniek wordt alleen ingezet als er min of meer sprake is van een positieve opvoedrelatie. De techniek moet voorafgaand goed uitgelegd worden aan het kind. De effectiviteit schuilt in het bekrachtigingsprincipe.
Contingency contracting
CC is een gedragsmanagementtechniek waarin via onderhandeling contractuele afspraken tussen opvoeder en kind kunnen worden vastgelegd. Wordt ingezet bij oudere kinderen/adolescenten. in het contract staan:
- gespecificeerde doelen.
- bereidheid van beide kanten voor compromissen.
- positief reageren op gewenst gedrag.
- genuanceerd feedback geven wanneer het doel niet meteen is behaald.
het mediatiemodel
het inschakelen van opvoeders bij de gedragstherapeutische behandeling van kinderen.
primaire preventie
universele preventieprogramma’s : nog geen sprake van ernstige problematiek.