Cefndir Aneirin

Question 0

Pa fath o fardd oedd Aneirin?

Answer 0

Bardd llwyth oedd Aneirin( llwyth y Gododdin)

Question 1

Bardd o bryd oedd Aneirin?

Answer 1

Bardd o ail hanner y chweched ganrif oedd Aneirin

Question 2

Pryd mae’n bosib dyddio Aneirin?

Answer 2

Gellir o bisib dyddio Aneirin yhydig ar ôl Taliesin oherwydd y cyfeiriad at ardal Catraeth. Mewn cerdd gan Tal, cyfeirir at Catraeth fel rhan o dirogaeth h Brythoniaid. Ma catraeth yn nwylo’r eingl erbyn cyfnod Aneirin.

Question 3

Sut gwyddwn am y frwydr yng nghatraeth?

Answer 3

Does dim cofnod hanesyddol yn sôn am y frwydr hon yn unrhyw le heblaw am y gerdd hon.

Question 4

Lle geir cyfeiriad at Aneirin?

Answer 4

Ceir cyfeiriad at Aneirin yn Historia Brittonum gan y mynach Nennius sy’n ei restru fel un o feirdd enwog y chweched ganrif

Question 5

Sut oedd barddoniaeth yn cael ei trosglwyddo ar hyd y canrifoedd hyd y 13G?

Answer 5

Hyd y gwyddom traddodiad llafar fu’n gyfrifol am drosglwyddo’r farddoniaeth ar hyd y canrifoedd hyd y 13G

Question 6

Lle mae canu Aneirin yn cael ei gadw?

Answer 6

Mae canu Aneirin wedi ei gadw hn Llyfr Aneirin sef llawysgrif fechan 38 tudalen o ail hanner y 13G.

Question 7

Lle mae’r llawysgrif yn cael ei gadw?

Answer 7

Yn llyfrgell Caerdydd

Question 8

Yn wahanol i Daliesin, pa fath o fardd oedd Aneirin?

Answer 8

Nid bardd brenin neu dywysog oedd Aneirin ond bardd teulu (byddin a llwyth) y brenin Mynyddog Mwynfawr

Question 9

Pa cerdd sydd wedi cael ei gadw o waith Aneirin?

Answer 9

Un gerdd a gadwyd i ni o waith Aneirin sef Y Gododdin - cerdd hir o tua 1200 o linellau, gyda thua chant o awdlau. Dyma a geir yn llyfr Aneirin. Enwir yr enw Gododdin 29 gwaith yn y gerdd.

Question 10

Lle’r oedd Llwyth y Gododdin yn byw?

Answer 10

Ym Manaw Gododdin yn yr Hen Ogledd, sef Caeredin heddiw.

Question 11

Pwy oedd arweinydd y llwyth?

Answer 11

Dyn o’r enw Mynyddog Mwynfawr. Ni wyddwn ddim amdano. Does dim sôn amdano mewn unrhyw achau.

Question 12

Pa fath o farddoniaeth oedd barddoniaeth Gymraeg am ganrifoedd?

Answer 12

Barddoniaeth gymdeithasol

Question 13

Beth oedd swyddogaeth bardd?

Answer 13

Clodfori dewrder ac ysbrydoli arweinydd a’i filwyr.

Question 14

Pa traddodiad gwelwn yn cychwyn yn barddoniaeth Taliesin adlc Aneirin?

Answer 14

Gwelwn cychwyn y traddodiad barddol Cymraeg sef Canu Moliant a barhaodd yn ddi-dor hyd y 18G

Question 15

Be welwn yn nifer o Awdlau y Gododdin?

Answer 15

Gweld delwedd y milwr perffaith sef rhywun sy’n dewr a ffyrnig yn erbyn y gelyn ond yn hael gyda’i phobl ei hun. Hefyn i farw’n ifanc.

Question 16

Beth sy’n hollbwysig yn amryw o’r cerddi?

Answer 16

Llinach milwr er enghraifft Owain fab Marro yn Awdl 1

Question 17

Beth oedd pobl yng nghyfnod Taliesin ac Aneirin yn dibynnu’n llwyr ar?

Answer 17

Roedden nhw’n dibynnu’n llwyr ar eu harweinydd am eu cynhaliaeth. Roedden nhw’n byw mewn cyfnod ansefydlog lle’r oedd brwydro parhaus rhwng y Brythoniaid a’r Eingl yn ffordd i fyw.

Question 18

Ond er yr holl frwydro a lladd, nid beth yw ei barddoniaeth?

Answer 18

Er yr holl frwydro a lladd, nid canu trost yw ei barddoniaeth, barddoniaeth arwrol a chanu mawreddog ac urddasol ydyw.

Question 19

Beth yr ydym yn gweld yng ngherddi aneirin?

Answer 19

Gweld sut yr oedd milwr yn buw yn y 6ed ganrif a bod marw’n ifanc yn rhan o dunged arwr.