Athena Slides 2 Flashcards
Wat zijn 4 functies van de nieren?
Filtratie bloed
Productie EPO
Regulatie vocht- en ionenbalans
Regulatie zuur-base evenwicht
Wat gebeurt er met de regulatie van vitamine D bij chronische nierinsufficiëntie?
- Cellen kapot die voor omzetting van inactief naar actief vit. D zorgen
- Tekort aan actief vitamine D
- Verminderde opname calcium uit darmen
- Verhoging PTH –> verhoogde calcium- en fosfaatreabsorptie uit bot
- Hyperfosfatemie en hypocalciëmie
Hoe maken de nieren EPO aan?
- Aanmaak gestimuleerd bij zuurstofgebrek
- EPO komt via bloed in beenmerg terecht –> stimuleert volwassen worden van rode bloedcellen
- Rode bloedcellen bevatten hemoglobine, dat zuurstof transporteert
- Geen EPO = anemie (normocytair)
Hoe wordt de pH in het lichaam gehandhaafd?
Chemische buffering
Uitscheiden CO2 door long
Uitscheiden niet-vluchtig zuur of base door nier
H+ excretie en HCO3- reabsorptie
Op welke manieren kan de nier H+ uitscheiden?
Als vrij ion
Gebonden aan HCO3-
Gebonden aan HPO4(2-)
Gebonden aan ammoniak in vorm NH4+
Wat geeft een verlaagde base excess aan?
Metabole acidose
Wat zie je aan de waarden van pH en HCO3- bij een metabole alkalose, en hoe wordt dit gecompenseerd?
pH > 7,45
Verhoogde HCO3-
Respiratoir gecompenseerd: pCO2 verhoogd
Wat zie je aan de waarden van pH en HCO3- bij een metabole acidose, en hoe wordt dit gecompenseerd?
pH < 7,35
Verlaagde HCO3-
Respiratoir gecompenseerd: pCO2 verlaagd
Wat zie je aan de waarden van pH en HCO3- bij een respiratoire alkalose, en hoe wordt dit gecompenseerd?
pH > 7,45
Verlaagde pCO2
Metabool gecompenseerd: HCO3- verlaagd
Wat zie je aan de waarden van pH en HCO3- bij een respiratoire acidose, en hoe wordt dit gecompenseerd?
pH < 7,35
Verhoogde pCO2
Metabool gecompenseerd: HCO3- verhoogd
Wat is de formule van de aniongap?
Aniongap = Na - (Cl + HCO3)
Normaalwaarde: 8-12 mmol/L
Waarvoor wordt het berekenen van de aniongap gebruikt?
Om de oorzaak van een metabole acidose te identificeren
Wat voor type aniongap kan je hebben bij een metabole acidose?
Een normale (diarree/RTA) of verhoogde aniongap (GOLDMARK)
Wat zijn oorzaken van metabole acidose met een normale aniongap?
Diarree (verlies HCO3- via darmen, retentie Cl-)
Renale tubulaire acidose (problemen met HCO3- productie/H+ secretie in nieren)
Toediening infuus NaCl
Renaal verlies van onbekend ion
Wat zie je aan de waarden HCO3- en Cl- bij een metabole acidose met een normale aniongap?
Metabole acidose –> verlaagde HCO3-
Als HCO3- verlaagd –> verhoogd Cl- om aniongap gelijk te houden
Hoe wordt er onderscheid gemaakt tussen de oorzaken diarree en RTA voor de normale aniongap?
Urine aniongap (UAG) = geeft een schatting van hoeveelheid ammonium in urine
Negatieve UAG (< 0): hoge NH4+ excretie, diarree
Positieve UAG (> 0): lage NH4+ excretie, RTA
Wat is de formule voor de urine anion gap?
UAG = Na + K - Cl
Wat is de oorzaak van een hoge aniongap?
Aanwezigheid van onbekende anionen in het bloed
Mogelijke oorzaken:
- Ketoacidose
- Lactaatacidose
- Uremie
- Vergiftiging
Wat zijn de onbekend anionen die kunnen zorgen voor een hoge aniongap?
GOLDMARK
Glycolen
5-oxoproline
L-lactaat
D-lactaat
Methanol
Aspirine
Renaal falen
Ketoacidose
Wat zijn de 3 oorzaken van acute nierinsufficiëntie?
Pre-renaal: verminderde nierperfusie (daling GFR)
Renaal: parenchymale aandoeningen
Post-renaal: obstructie waarbij hoge druk nierfunctie aantast
Waar wijst een lage natriumconcentratie en hoge ureumconcentratie in urine op?
Pre-renale oorzaak
Wat zijn oorzaken van pre-renale nierinsufficiëntie?
Braken/diarree/bloeding
Sepsis, ascites
Shock
Wat zijn oorzaken van renale nierinsufficiëntie?
Acute tubulus necrose (ATN): aminoglycosiden, jodiumhoudend contrastmiddel, cisplatin
Acute interstitiële nefritis (TIN): amoxi, cotrimoxazol, PPI, NSAID’s
Renale vasoconstrictie: NSAID, cocaïne
Acute glomerulonefritis: auto-immuun (ANCA-vasculitis, Goodpasture)
Waar duiden dysmorfe ery’s, proteïnurie en cilinders in urine sediment op?
Renale nierinsufficiëntie: glomerulonefritis
Wat zijn kenmerken van het nefrotisch syndroom?
Proteïnurie (> 3,5 g)
Hypoalbuminia
Dyslipidemie (hoog LDL)
Oedeem
Wat is de behandeling van nefrotisch syndroom?
Thiazidediuretica en zoutrestrictie
Wat zijn de mogelijke oorzaken van een post-renale nierinsufficiëntie?
Nierstenen
Prostaat-/blaascarcinoom of benigne prostaathypertrofie
Retroperitoneale carcinoommeta’s
Blaasretentie –> anticholinergica: morfinomimetica, MS, DM (neuropathie)
Wat zijn metabole complicaties van acute nierinsufficiëntie?
Hyperkaliemie
Uremie
Ondervulling
Metabole acidose
Wat zijn oorzaken van chronische nierinsufficiëntie?
Aangeboren en erfelijke aandoeningen
Glomerulaire aandoeningen (SLE, polyangiitis)
Vasculaire aandoeningen (vasculitis)
Tubulo-interstitiële aandoening (TBC)
Urinewegobstructie (nierstenen, tumoren)
Bij welke 3 ziektebeelden moet je bedacht zijn op chronische nierinsufficiëntie?
Hypertensie
Diabetes mellitus
Gebruik van NSAID’s