Athena slides 1 Flashcards
Wat is multimorbiditeit?
2 of meer chronische aandoeningen
Wat zijn kenmerken van frailty bij ouderen?
Korte levensverwachting
Korte tijd-tot-baat
Verhoogde co-morbiditeit
Verhoogde competing risk
Atypische ziektepresentatie (verward, hypothermie, vallen, syncope)
Wat is een geriatrisch syndroom?
Symptomen die een uiting zijn van meerdere aandoeningen tegelijkertijd
Wat zijn de 5 geriatrische reuzen?
Immobiliteit
Instabiliteit
Incontinentie
Intellectuele achteruitgang
Iatrogeen
Wat is causale multimorbiditeit?
1 gezamenlijke risicofactor voor 2 ziektes
Wat is complicerende multimorbiditeit?
Ziekte als gevolg van een andere ziekte
Wat is cluster morbiditeit?
Combinatie van aandoeningen die vaker voorkomen dan verwacht
Wat is de definitie van kwetsbaarheid?
Toestand waarin ouderen een afname ervaren van dynamiek en weerstand, waardoor er verhoogd risico is op achteruitgang, ziekte en sterven
Hoe kan je kwetsbaarheid meten?
Frailty index
Cognitive geriatric assessment (CGA)
Wat zijn factoren van kwetsbaarheid volgens LASA?
Laag lichaamsgewicht
Verminderde longfunctie
Lichamelijke inactiviteit
Verminderd cognitief geheugen
Slechtziendheid
Hoe kan je screenen op valrisico?
Eerdere val
Moeite met balans en lopen
Wat zijn val risicofactoren?
Valangst
Artrose, alcohol
Loop-/balansstoornis
Omgevingsfactoren/orthostase
Medicatie
Zintuigen
Incontinentie
Cognitie, co-morbiditeit
Hart- en vaatziekten
Welk lichamelijk onderzoek kan je doen bij vallen?
Neurologisch
Visus
Gehoor
Cardiovasculair
Longen
Welke gerichte onderzoeken kan je doen om mobiliteit te testen?
Get up and Go test
Trendelenburg
Romberg
Wat is sarcopenie?
Progressief verlies van spiermassa en kracht
Hoe diagnostiseer en behandel je sarcopenie?
Diagnose: handknijpkracht, BIA-meting, CT/MRI, DEXA
Behandeling: eiwitrijk dieet en fysiotherapie
Wat is de definitie van ondervoeding?
> 5% gewichtsverlies in laatste maand
10% gewichtsverlies in afgelopen half jaar
BMI < 18,5 (<20 bij ouderen)
Hoe diagnostiseer je ondervoeding?
Lichaamsgewicht
SNAQ, MNA, MUST
Hoe behandel je ondervoeding?
Frequentere maaltijden
Kleinere hoeveelheden
Hoge nutriëntdichtheid
Minimaal 1500 kcal
Wat zijn redenen om NIET te starten met sondevoeding?
Geen levensverlenging
Geen verbetering in kwaliteit van leven
Vaak bijwerkingen (misselijkheid, diarree, aspiratie)
Wat is stress incontinentie?
Kleine beetjes urine verlies bij rennen, hoesten, lachen
RF: zwangerschap, overgewicht, operaties
Wat is urge (aandrang) incontinentie?
Detrusorinstabiliteit door verstoring reflexmechanisme
RF: aandoeningen blaas, prostaathypertrofie
Wat is functionele incontinentie?
Onvermogen om tijdig het toilet te bereiken
Geen stoornis van blaas of bekkenbodem
Wat is overloop incontinentie?
Continu verlies van urine door atonie van detrusor
RF: morfine, prostaathypertrofie
Wat is de behandeling voor incontinentie?
Leefstijladviezen
Functioneel: obstakels weghalen, medicatie stoppen
Blaastraining
Bekkenbodem oefeningen
Parasympatolytica
Wat zijn symptomen/kenmerken van een retentieblaas?
Pijn in onderbuik
Voortdurend aflopen van beetje urine
Gevoel niet te kunnen plassen
Acute verwardheid
Tumor
Wat is BPPD?
Plotseling verandering staand hoofd
Aanvalsgewijze draaiduizeligheid
Duurt seconden-minuten
Wat is neuritis vestibularis?
Acute draaiduizeligheid
Vegetatieve verschijnselen
Wat is de ziekte van Meniere?
Aanvallen van draaiduizeligheid
Eenzijdig gehoorverlies
Tinitus
Oorsuizen
Wat is terminale dehydratie?
Dehydratie bij patiënten met levensverwachting van max 1-2 weken
Wat zijn voordelen van het niet toedienen van vocht?
Minder incontinentie
Minder reutelen/benauwdheid
Minder braken en diarree
Bewustzijnsdaling
Wat zijn nadelen van het niet toedienen van vocht?
Verhoogde kans op urineweginfectie
Droge slijmvliezen en mond
Obstipatie
Dorst
Verwardheid, onrust, delier
Ondervulling
Welke medicamenteuze behandeling bij dyspneu in palliatieve fase?
Morfine
Bij angst: toevoegen benzo
Waaruit blijkt een slechte prognose bij COPD?
Frequente bezoek aan ziekenhuis door exacerbaties
Geen/weinig effect van therapie
Ernstige dyspneu
Nee op surprise question
Slechte kwaliteit van leven
Waaruit blijkt een slechte prognose voor hartfalen?
NYHA 4
Extreme vermoeidheid en orthopneu
EF < 20%
Hypotensie
Frequente ziekenhuisopname
Wat zijn kenmerken van de stervensfase?
Niet/nauwelijks eten of drinken
Ernstige vermoeidheid
Verminderde urineproductie
Snelle en zwakke pols
Koude extremiteiten
Spitse neus
Verminderd bewustzijn
Reutelen
Cheyne-Stokes ademhaling
Wat doe je om reutelen te verhelpen?
Zijligging
Scopolamine
Vermijd uitzuigen in terminale fase
Wat zijn kenmerken van terminale onrust?
Tremoren
Plukken
In luchtledige grijpen
Kreunen, schreeuwen
Bewegingsdrang
Wat zijn de eisen voor palliatieve sedatie?
Minstens 1 refractair symptoom
Minder dan 2 weken te leven
Toestemming patiënt
Wat zijn de zorgvuldigheidseisen voor euthanasie?
- Vrijwillig en weloverwogen keuze
- Geïnformeerd over gevolgen
- Ondragelijk on uitzichtloos lijden
- Raadpleging onafhankelijke arts
- Geen redelijke andere alternatieven
- Zorgvuldig medisch handelen
Wat zijn kenmerken van een geriatrische patiënt?
Atypische ziektepresentatie
Polyfarmacie
Multimorbiditeit
Snelle achteruitgang
Traag herstel
