Antibiotica Flashcards
Groepen AB
Betalactam:
- Penicillinen (benzylpenicilline, amoxicilline(/clavulaanzuur)
- Cefalosporinen (ceftriaxon)
- Carbapenems
Tetracyclinen (doxycyline)
Aminoglycosiden (gentamicine)
Macroliden (azitromycine)
Sulfonamiden/trimethoprim (co-trimoxazol)
Chinolonen (ciprofloxacine)
Middelen bij UWI (nitrofurantoine, fosfomycine)
Middellen bij anaerobe infecties (metronidazol)
Gram-positieve bacteriën
Dikke celwand bestaande uit pepitodglycanen
Coccen: staphylococcus, streptococcus
Staven: corynebacterium, clostridium
Gram-negatieve bacteriën
Dunne celwand
Extra buitenmembraan van lipopolysaccharides
Coccen: neisseria, moraxella
Staven: Escherichia, proteus, pseudomonas, haemophilus
Werking beta-lactam AB
Aangrijpingspunt op synthese bacteriële celwand
Werkt vnl goed bij snelgroeiende bacteriën
Gering effect op verwekkers van chronische processen
Bacteriostatische antimicrobiële middelen kunnen werking van betalactam teniet doen
Indeling penicillinen
Smalspectrum: benzylpenicilline, flucloxacilline
Breedspectrum: amoxicilline
Indicaties penicillinen
Vnl tegen Gram-positieven (staphylococcen –> veel resistentie, streptococcen, corynebacterium, clostridium)
Amoxicilline ook gramnegatief
Werking amoxicilline/clavulaanzuur
Clavulaanzuur = betalactamaseremmer –> combi zorgt ervoor dat betalactamasevorming resistente bacteriën weer behandelbaar zijn
Bijwerkingen penicillinen
Diarree
Overgevoeligheidsreactie: huidreacties (vaker bij amoxicilline), anafylactische shock
Veel huideruptie bij mononucleosis infectiosa en lymfatische leukemie
Kruisovergevoeligheid (5%) met cefalosporines
Generaties + indicaties cefalosporinen
1e generatie (cefazoline): smalspectrum, Gram-positieve bacteriën (betalactamase negatief) 2e generatie (cefuroxim): effectief tegen betalactamase, meer effect op Gram-negatief dan 1e 3e generatie (ceftazidim, ceftriaxon): breedspectrum, vaak parenteraal, vnl Gram-negatieve bacteriën
Carbapenems
Breed: bijna alle soorten grampositieve, gramnegatieve en anaerobe bacteriën
‘Reserve’ middelen bij zeer resistente micro-organismen (bv ESBL)
Werking tetracyclinen
Remming eiwitsynthese –> bacteriostase
Kunnen bactericide werking van penicillinen en cefalosporinen belemmeren
Bijwerkingen tetracyclinen
Verkleuring en hypoplasie gebit
Groeiremming
Fotosensibiliteit
–> niet voorschrijven bij kinderen < 8 jr en zwangerschap
Interacties tetracyclinen
Aluminium, calcium, ijzer en magnesium verminderen de absorptie van tetracyclinen door vorming van onoplosbare complexen –> tetracycline min 3u voor of 2u na preparaat innemen (ferrofumaraat sws stop) of ander AB kiezen
Aminoglycosiden
Blokkeren interactie tussen mRNA en ribsomen –> interferentie eiwitsynthese –> bactericide
Alleen parenteraal
Vnl tegen gram-negatieve staven
Smalle therapeutische breedte, mn ototoxisch (irreversibel) en nefrotoxisch –> spiegelbepaling
Macroliden
Remming eiwitsynthese –> bacteriostatisch
Vnl tegen Gram-positieve bacteriën en atypische verwekkers
Erytromycine en claritromycine remmen via CYP3A4 de afbraak van veel andere geneesmiddelen (statines!)
Kunnen QTc-interval verlengen –> icm andere verlengers risico op torsade de pointes
