Alle eindtermen H-L Flashcards
Biologische beschikbaarheid
Fractie van de toegediende dosis die onveranderd de algemene circulatie bereikt
First-pass effect
Na orale toediening kan een deel van de geabsorbeerde stof worden gemetaboliseerd door enzymen in darmen of lever
Hoeveel is de biologische beschikbaarheid bij IV toediening?
100%
Verdelingsvolume betekenis
Verhouding tussen de hoeveelheid opgenomen geneesmiddel in het lichaam en de plasmaconcentratie
Wat bepaalt het verdelingsvolume?
De hoogte van een oplaaddosering
Klaring betekenis
Hoeveelheid plasma die per tijdseenheid van stof wordt ontdaan
Waarvoor is de klaring een maat?
Eliminatiecapaciteit door lever en nier
Wat bepaalt de klaring?
De onderhoudsdosis in steady state
Enzyminhibitors
Zorgen voor hogere bloedspiegels, waarvan het effect direct optreedt
Azolen, grapfruitsap, claritromycine, erythromycine, verapamil
Enzyminducers
Medicijnen worden sneller afgebroken waarvan het effect pas na dagen of weken optreedt
Rifampicine, carbamazepine, St Janskruid
Halfwaardetijd
Tijdsduur waarin de plasmaconcentratie in waarde halveert
Wat zegt de halfwaardetijd?
De tijd tot het ontwikkelen van steady state en bepaalt de noodzaak van een oplaaddosering
Waardoor kan een lange halfwaardetijd ontstaan?
Geringe klaring
Groot verdelingsvolume
Bij welke geneesmiddelreacties moet acuut gestopt worden met het geneesmiddel?
Anafylactische/ anafylactoïde reactie
Trombocytopenie/ hemolytische anemie
Ernstige huidreacties: Stevens Johnson Syndroom, Toxisch Epidermale Necrolyse
Belangrijkste geneesmiddelen die anafylactische/ anafylactoide reacties uitlokken?
Betalactam AB
NSAID’s
Spierverslappers
Belangrijkste geneesmiddelen die trombocytopenie/ hemolytische anemie uitlokken?
Heparines
Betalactam AB
Belangrijkste geneesmiddelen die ernstige huidreacties uitlokken?
Verschillende AB
Carbamazepine
Allopurinol
Risicopatiënten van geneesmiddelenreacties?
Frequente blootstelling
Immuun activatie (chronische virale infecties)
Astma/ atopie
Behandeling anafylactische/ anafylactoïde reactie?
Adrenaline 0.5 im
Clemastine 2mg iv
Dexamtheason 8mg iv
Bij bronchospasmen salbutamol 5mg vernevelen
Behandeling trombocytopenie/ hemolytische anemie
(trombocyten) transfusie
Behandeling ernstige huidreacties
Pijnbestrijding
Infectiebestrijding
Indien > 30% lichaamsoppervlak aangedaan –> brandwondencentrum
Hoe geneesmiddelenreacties te voorkomen?
Rationeel voorschrijven
Controleren op aanwezigheid van allergie voor het voorschrijven
Welke informatie dient elk recept te bevatten?
Naam + geboortedatum patiënt Naam arts Naam/sterkte/hoeveel/ gebruik van geneesmiddel Paraaf Datum Afwijkende nierfunctie
Bij welke medicijnen moet de reden van voorschrijven worden vermeld?
Carbamazepine
Fluconazol
Methotrexaat
Rifampicine
Recept volgens Opiumwet
Handtekening Sterkte en hoeveelheid volledig uitgeschreven Volledig adres arts inclusief telefoonnummer Datum 1 geneesmiddel per recept Alle gegevens patiënt Herhalingen volledig uitgeschreven Onuitwisbare inkt
Categorieën rijgevaarlijke geneesmiddelen
Categorie 1: veilig
Categorie 2: Licht tot matige negatieve invloed, waar gebruikers over het algemeen aan kunnen wennen
Categorie 3: ernstig, potentieel gevaarlijke invloed
Risicomedicatie rijden
Benzodiazepines Opiaten TCA's Bepaalde anti-epileptica Bepaalde antipsychotica Bepaalde antihistaminica (clemastine)
Wanneer is een bestuurder strafbaar?
Als deze rijdt onder invloed van een middel waarvan hij weet of redelijkerwijs moet weten dat zijn rijvaardigheid erdoor verminderd kan worden
Temazepam en oxazepam rijvaardigheid
Beide categorie 1
Bij temazepam tot 20mg tot 8u na inname niet rijden
Bij oxazepam tot 50mg tot 16u na inname niet rijden
Bij hogere doseringen niet toegestaan om te rijden (categorie 3)
Morfine en tramadol rijvaardigheid
Beide categorie 3
Morfine in lage dosering en tramadol mag na 2 weken gebruik zonder bijwerkingen autorijden
Clemastine rijvaardigheid
Categorie 3
Niet toegestaan om te rijden
WHO 6-stappenplan
Probleemstelling Behandeldoel Behandelopties Keuze geschikt voor specifieke patiënt Recept en patiënten informatie Follow-up
Wat is een belangrijke factor die het succes van de behandeling bepaalt en hoe kan dit worden bevordert?
Therapietrouw
Heldere instructies geven mbt inname en gebruik medicatie
De te verwachten effecten en bijwerkingen uitleggen
Op basis van welke factoren dient de keuze van een geneesmiddel plaats te vinden?
Effectiviteit
Veiligheid
Kosten
Doelmatigheid
Generieke substitutie
Het onderling vervangen van geneesmiddelen met dezelfde werkzame stof, dezelfte sterkte en dezelfde farmaceutische vorm. Geen preklinische studies nodig, alleen aantonen dat het werkzame bestanddeel op dezelfde wijze en gedurende dezelfde periode in het lichaam op de plaats van werking komt.
Bij welke ziekten is behandeling tijdens een zwangerschap toch noodzakelijk?
Infecties Diabetes Astma Epilepsie Hypertensie
Voorbeelden van geneesmiddelen die niet de placenta passeren?
Nadroparine
Heparine
Wat zijn de risico’s voor de foetus in de fases van de zwangerschap?
1e trimester: abortus en aanlegstoornis
2e trimester: groeivertraging
3e trimester: farmacologische effecten van het geneesmiddel (bv insuline, schildklierremmers)
Vlak voor de partus: rekening houden met verhoogd risico op gecompliceerde partus (bv weeenremming door opiaten of NSAID’s)
Classificatie geneesmiddelen bij de zwangerschap
Ruime ervaring: kan gebruikt worden (pcm, nadroparine, amoxicilline, claritromycine)
Farmacologisch effect; controle bij gebruik (metoprolol)
Farmacologisch effect; (tijdelijk) niet gebruiken (acetylsalicylzuur, diclofenac, ibuprofen)
Teratogeen effect; controle bij gebruik (carbamazepine)
Teratogeen effect; (tijdelijk) niet gebruiken (acenocoumarol, doxycycline, gentamicine, enalapril)
Onvoldoende ervaring; risico onbekend (metformine, ciprofloxacine)
Classificatie geneesmiddelen en lactatie
Meest veilig: handhaven (pcm, ibuprofen, acenocoumarol, nadroparine)
Waarschijnlijk veilig (diclofenac, acetylsalicylzuur, metoprolol, fenprocoumon, enalapril, metformine)
Risico onbekend (ciprofloxacine)
Mogelijk risico (codeïne, morfine)
Risico: stoppen (oxazepam, diazepam)
