Algemene fiscale principes: Deel 2 Flashcards
Bespreek het fiscaal legaliteitsbeginsel.
De interpretatie van fiscale wetten:
* Fiscale wetten moeten strikt worden geïnterpreteerd
– Interpretatie op basis van de wettekst zelf
– Indien de wettekst niet duidelijk is, interpretatie op basis van de bedoeling van de wetgever ( voorbereidende werken )
- Bij blijvende onduidelijkheid “in dubio contra fiscum”
– Zie ook EHRM, Serkov 7 juli 2011 en Shchokin, 14 oktober 2000 - Analoge interpretatie is uitgesloten
– HvJ, 27 oktober 2011, C-559/10, kameel-arrest
De onmogelijkheid om van fiscale wetten af te wijken:
- Fiscale dadingen kunnen niet worden toegestaan
– De fiscale wet is steeds de basis voor de belasting
– Wettelijke verschuldigde belasting moet altijd ingevorderd worden
» Uitz. Collectieve schuldenregeling
» Cfr. Ndl de hardheidsclausule - Akkoorden over feitelijke vraagstukken kunnen wel
– Vb. over het percentage beroepsgebruik
– Mogelijkheid tot het bekomen van een fiscale “ruling” bij de Dienst
Voorafgaande Beslissingen of bij Vlabel
Het fiscaal eenjarigheidsbeginsel
– Belastingheffing vereist een jaarlijkse fiscale machtiging van de wetgevende macht
aan de uitvoerende macht
- Dit is een preliminaire fiscale vereiste om belastingen te kunnen heffen
– De machtiging van de wetgever blijkt uit :
* De Wet op de Rijksmiddelenbegroting
– Indien deze wet niet tijdig kan worden gestemd, kan het parlement
“Financiewetten” stemmen, i.e. een tijdelijk mandaat voor de uitvoerend macht in afwachting goedkeuring Wet op de Rijksmiddelenbegroting
– Het grondwettelijk fiscaal eenjarigheidsbeginsel mag niet worden verward met
het eenjarigheidsbeginsel in de Inkomstenbelasting
Wat is het verschil tussen het grondwettelijk fiscaal eenjarigheidsbeginsel en het eenjarigheidsbeginsel in de Inkomstenbelastingen?
Grondwettelijk fiscaal eenjarigheidsbeginsel: Dit beginsel houdt in dat een belastingwetgeving alleen van toepassing kan zijn op inkomsten die zijn verkregen tijdens het belastingjaar waarop de wet betrekking heeft. Met andere woorden, een belastingwet kan niet retroactief worden toegepast op inkomsten die zijn verdiend in voorgaande jaren. Dit beginsel waarborgt de rechtszekerheid en voorkomt dat belastingplichtigen worden blootgesteld aan onverwachte belastingclaims voor reeds verdiende inkomsten.
Eenjarigheidsbeginsel in de inkomstenbelastingen: Dit beginsel is specifiek van toepassing op de berekening van inkomstenbelastingen en houdt in dat belastingplichtigen hun inkomsten moeten aangeven en belasting moeten betalen over een belastingjaar, meestal een kalenderjaar. Met andere woorden, de inkomsten die een belastingplichtige verdient gedurende een specifiek belastingjaar vormen de basis voor de berekening van de verschuldigde inkomstenbelasting voor dat jaar. Dit beginsel is gericht op het bevorderen van een consistente en uniforme belastingheffing over een vastgestelde periode.
Naast de grondwettelijke principes kent fiscaal recht nog 2 elementaire toepassingsregels :
– De fiscale vordering is van openbare orde
– Het principieel verbod op dubbele belastingheffing ( non bis in idem
Bespreek het fiscaal gelijkheidsbeginsel.
De Grondwet bepaalt dat fiscale voorrechten, verminderingen en vrijstellingen
slechts door de wet kunnen worden ingevoerd
– In beginsel moet iedereen die aan dezelfde voorwaarden voldoet gelijk worden belast
* Een onderscheid in de belastingheffing is enkel mogelijk op voorwaarde dat het onderscheid:
– Objectief is
– Op rechtvaardige grondslagen steunt
– Redelijk is
Bespreek de draagwijdte van het arrest van het GW-Hof van 17 oktober 2019 inzake de taks op de effectenrekeningen.
Het arrest van het Grondwettelijk Hof van 17 oktober 2019 betrof de taks op de effectenrekeningen in België. Deze taks werd ingevoerd door de federale regering om een jaarlijkse heffing op effectenrekeningen met een waarde van meer dan 500.000 euro op te leggen.
Het Grondwettelijk Hof oordeelde echter dat deze taks in strijd was met het gelijkheidsbeginsel en het legaliteitsbeginsel in de Belgische Grondwet. Het Hof concludeerde dat de taks geen onderscheid maakte tussen burgers die verschillende draagkrachten hebben en dat de taks niet duidelijk was vastgesteld in de wet, waardoor deze ongrondwettig werd verklaard. Als gevolg hiervan werd de taks op de effectenrekeningen buiten werking gesteld.
Bespreek de draagwijdte van het arrest van het GW-Hof van 23 april 2020 inzake het onbelast bijklussen.
Het arrest van het Grondwettelijk Hof van 23 april 2020 betrof het regime van het “onbelast bijklussen” in België. Dit regime stond personen toe om tot een bepaald bedrag per jaar bij te klussen zonder belastingen of sociale bijdragen te betalen.
Het Grondwettelijk Hof oordeelde echter dat dit regime in strijd was met het beginsel van gelijkheid voor de wet en het beginsel van non-discriminatie. Het hof stelde vast dat het regime ongelijkheden creëerde tussen bijklussers en mensen die op reguliere wijze werken, en dat het de sociale bescherming van werknemers ondermijnde. Als gevolg van dit arrest werd het regime van het “onbelast bijklussen” ongrondwettig verklaard en afgeschaft.
Het fiscaal recht is van openbare orde. Bespreek.
– Het fiscaal recht raakt de essentie van het maatschappelijk bestel
* Gevolgen :
– De fiscus kan niet van de wetgeving afwijken, en geen dadingen sluiten
– Belastingontduiking is in strijd met de openbare orde en als misdrijf strafbaar
Bespreek het Serkov arrest van het EHRM van 7 juli 2011.
In dubio contra fiscum is een rechtsspreuk die zegt dat als er blijvende onzekerheid bestaat over de interpretatie van de fiscale regels, zelfs na het consulteren van de voorbereidende werken, ze moeten geïnterpreteerd worden in het voordeel van de belastingbetaler
In het arrest Serkov bevestigde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens het bovenstaande principe. Wordt dit principe miskend, dan wordt volgens het Hof ook het eigendomsrecht geschonden.
Bespreek het kameel-arrest van het HvJ van 27 oktober 2011.
In België bevestigde ook het Hof van Justitie van de Europese Unie dit principe in het zgn. Kameelarrest van 27 oktober 2011. Deze zaak maakte het voorwerp uit van betwiste invoerrechten. Het positief Belgisch recht toentertijd imposeerde invoerrechten op de invoer van dieren en vlees. Betrof het echter wilde dieren of vlees van wilde dieren, dan waren die vrijgesteld van invoerrechten.
Een West-Vlaamse handelaar importeerde kamelenvlees uit Australië, hetwelk hij vrijgesteld van invoerrechten achtte. De Belgische fiscus was het hiermee niet eens: een kameel is namelijk een “soort paard” en derhalve geen wild dier. De handelaar betwistte deze hem opgelegde invoerrechten en maakte de zaak aanhangig bij de daartoe bevoegde rechtsinstanties.
De nationale rechter stelde een prejudiciële vraag aan het Hof van Justitie, die stelde dat een kameel geen paard is. Een analoge interpretatie van de fiscale wet is verboden. Overigens werd nogmaals het beginsel in dubio contra fiscum bevestigd
Bespreek het verschil tussen belastingontduiking en belastingontwijking.
Belastingontduiking heeft een bedrieglijk oogmerk: Zwartwerk,domiciliefraude
Belastingontwijking is toegelaten maar is beperkt.
Is belastingontwijking toegestaan? Bespreek.
Ja, maar er zijn twee beperkingen:
» 1° Brepolsarrest Cass., 6 juni 1961
* Belastingplichtige moet alle rechtsgevolgen aanvaarden van zijn handelen
* Simulatie is niet toegelaten-> Situatie anders voorstellen dan het is
* Vb. fiscale planning via een vennootschap
» 2° Anti-misbruikbepaling
* Fiscaal misbruik is niet toegelaten
* Verkrijgen van een fiscaal voordeel in strijd met de doelstelling van de fiscale wet
* Tegenbewijs van niet fiscale motieven is
toegelaten
* Indien geen tegenbewijs, wordt de belasting
geheven alsof het misdrijf niet heeft
plaatsgevonden
Bespreek de draagwijdte van het Brepols-arrest van het Hof van Cassatie van 6 juni 1961.
Het is een fiscale doctrine volgens welke het de belastingplichtige vrij staat om de minst belaste weg te kiezen, zolang dit gebeurt zonder dat er sprake is van simulatie. Korter gezegd: belastingontwijking is toegestaan, maar zodra er sprake is van simulatie, komt men in het vaarwater van belastingontduiking. In hetzelfde arrest verwierp het Hof de leer van de wetsontduiking.
Is dubbele belasting verboden?
Principieel (moreel) verbod op dubbele belastingheffing
Er is geen algemeen wettelijk verbod op dubbele belastingheffing:
* Ook binnen het Europees recht is er geen wettelijk verbod
– Vb. HvJ, zaak Block, 12 februari 2009
Er bestaan dubbelbelasting verdragen op int niveau.
Wel zijn er bepaalde specifieke wettelijke verbodsbepalingen:
* Vb. Art. 1ter BFW die dubbele belasting verbiedt voor de gewesten
* Vb. Wet 23 januari 1989 die dubbele belasting verbiedt wat betreft “rijksbelastingen”
* Vb. Art. 464 WIB92 die gemeenten verbiedt dubbele belasting te heffen op inkomen
* Vb. Dubbelbelastingverdragen die een staat verbiedt dubbele belasting te heffen op buitenlandse belastbare materie
Wat is de draagwijdte van het arrest Block van het Europees Hof van Justitie van 12 februari 2009?
Het Hof oordeelde dat lidstaten geen belasting mogen heffen op dividenden die door een dochteronderneming worden uitgekeerd aan haar moedermaatschappij, als beide bedrijven in verschillende lidstaten zijn gevestigd, en dit verbod geldt zelfs wanneer er geen specifieke belastingovereenkomst tussen de betrokken landen bestaat. Dit arrest had een significante impact op de manier waarop lidstaten binnen de EU dubbele belasting behandelen en legde de basis voor verdere ontwikkelingen op dit gebied
