Alergia Flashcards
Anafilaksja co to wiek, płeć etiologia śmiertelność
– ciężka, zagrażająca życiu, uogólniona reakcja, będąca efektem masowej degranulacji mastocytów i bazofilów w odpowiedzi na bodziec wyzwalający
– najczęściej zdarza się u małych dzieci (0-4rż), do wieku pokwitania częściej u chłopców
– do rozwoju anafilaksji najczęściej dochodzi w domu
– w 85% przypadków czynnikiem wyzwalającym jest pokarm (orzechy, mleko krowie, jajka)
– wskaźnik śmiertelności jest niski
– najczęstszym czynnikiem ryzyka zgonu jest niekontrolowana astma
mechanizmy anafilaksji
1) immunologiczny Ig-E zależny => najczęstsza u dzieci (pokarm, antybiotyki, jady owadów, lateks)
2) immunologiczny IgE niezależny (udział składowych dopełniacza) => NLPZ, przetoczenia krwi
3) nieimmunologiczny => opiaty, leki zwiotczające, kontrast, czynniki fizyczne
Anafilaksja- objawy
– skórne (najczęstsze) => świąd, rumień, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy
– oddechowe (drugie najczęstsze) => obturacja oskrzeli, stridor, hipoksemia
– ze strony przewodu pokarmowego => wymioty, biegunka
– ze strony układu krążenia => omdlenie, nietrzymanie zwieraczy, spadek CTK => wstrząs
– bardzo ostry początek objawów
– pośrednim czynnikiem rozpoznawczym jest poprawa po adrenalinie
potwierdzenie anafilaksji: zwiększony poziom tryptazy w surowicy w ciągu 1-2h od początku objawów
potwierdzenie uczulenia:
– wykazanie swoistych dla alergenu IgE (dopiero po upływie 3-6 tygodni!)
– ewentualnie wykonanie testów punktowych lub śródskórnych (mniej bezpieczne dla pacjenta)
Anafilaksja- postępowanie
– ułożenie pacjenta z kończynami górnymi uniesionymi do góry
– domięśniowe podanie adrenaliny (0,01 mg/kg, max 0,3-0,5 mg) – można powtarzać
– tlenoterapia (5-10 l/min)
– krystaloidy i.v. (20 ml/kg przez pierwsze 20 minut)
– leki przeciwhistaminowe, GKS, leki rozszerzające oskrzela – mają charakter pomocniczy, nie
zastąpią adrenaliny
wskazana jest 24h obserwacja po ustąpieniu objawów krążeniowych ryzyko reakcji dwufazowej jest mniejsze u dzieci, niż u dorosłych
Diagnostyka chorób alergicznych
ogólne (3)
– coraz więcej dzieci choruje na choroby alergiczne (obecnie ~30%)
– najczęstszą chorobą alergiczną jest alergiczny nieżyt nosa
– “marsz alergiczny” = naturalna ewolucja choroby atopowej (wpierw dziecko choruje na AZS,
później ANN, w końcu rozwija astmę)
punktowe testy skórne (prick test)
– wykonuje się je na skórze wewnętrznej części przedramion lub na plecach
– przed badaniem należy na 7-10 odstawić leki przeciwhistaminowe
– jeśli w skórze obecne są swoiste IgE przeciwko danemu Ag, powstaje obrzęk lub rumień
– kontrola dodatnia (histamina): 3-5 mm
– kontrola ujemna (sól fizjologiczna): 0 mm
– za wynik dodatni uznaje się zmiany > 3mm
naskórkowe testy płatkowe
=> diagnostyka wyprysku kontaktowego
oznaczanie całkowitego / alergenowo swoistego IgE
=> RAST, RIST i ich modyfikacje
eozynofilia
– obwodowa i tkankowa
– u dzieci liczba eozynofili we krwi obwodowej wynosi <700/ul (>1500/ul = hipereozynofilia)
– liczba eozynofili w cytologii nosa nie powinna przekraczać 2%
aktywność eozynofilów
=> stężenie w surowicy lub innych płynach ustrojowych białek ECP, MBP
próby prowokacyjne
– jedyny pewny test potwierdzający udział danego alergenu w wywoływaniu objawów choroby
– służą potwierdzeniu diagnozy, monitorowaniu terapii i ocenie przebiegu choroby
Alergiczny nieżyt nosa (ANN)
ogólne, objawy, postępowanie
– objawy ze strony śluzówki nosa będące efektem reakcji IgE-zależnej w odpowiedzi na alergen
– najczęstsza choroba alergiczna (stała tendencja wzrostowa w zachorowaniach!)
– najczściej rozpoznawana u dzieci i młodzieży
objawy: wodnista wydzielina z nosa, napadowe kichanie, świąd nosa, zatkany nos, ew. zapalenie spojówek
=> objawy powodujące zaburzenia snu, problemy w nauce i codziennej aktywności = ANN ciężkie
postępowanie
– profilaktyka ekspozycji na alergeny
– antyhistaminiki II generacji
– u dzieci ze współistniejącą astmą – leki antyleukotrienowe
– do nosa: antyhistaminiki, miejscowe GKS, kromony, hipertoniczny roztwór soli morskiej, α-blokery
– do worka spojówkowego: antyhistaminiki, kromony, GKS tylko po badaniu okulistycznym
– immunoterapia swoista => zmniejsza zachorowalność dzieci z ANN na astmę!
nierozpoznany i nieleczony ANN sprzyja nawracającym zakażeniom układu oddechowego u dzieci
ANN sezonowy
=> często współwystępuje z zapaleniem spojówek
• zima-wiosna – drzewa
• wiosna-lato – trawy
• lato-jesień – chwasty
ANN całoroczny
=> roztocza, pleśnie, alergeny zwierząt domowych
Alergia pokarmowa
– może być IgE-zależna, IgE-niezależna lub mieszana
– częstość jej występowania zmniejsza się z wiekiem
– alergeny pokarmowe mogą zaostrzać zmiany skórne w AZS, objawy ze strony układu oddechowego w astmie i być przyczyną anafilaksji
– najczęściej występuje alergia pokarmowa na białka mleka krowiego, jajka i orzeszki ziemne