Affixen Flashcards
ab- (a-, abs-, au-)
abducere, abscondere
absonus, abusus
- verwijdering: af-, weg-
- afwezigheid: on-, ont-, mis-, wan-
ad- (ac-, af-, ag-, al-, ap-, ar-, as-, at-)
adducere, aggredi
adesse, adiungere
adamare, adimplere
- nadering: naartoe-, naderbij-, bij-, erbij-, toe-
- intensiteit: buitengewoon, zeer, volledig
ambi- (amb-, am-, an-)
ambigere, ambire
amplecti, amputare
aan/van/naar beide kanten, rondom
ante-
antecedere, anteponere
- plaats: voor-, vooraan-, voorop-
- tijd: vóór-, vooraf-
- voorrang: over-
-anus, -inus, -ensis, -icus
BN. 1
Romanus, Capitolinus, Atheniensis, Africus, rusticus
afkomstig uit, wonend in
-arium, -orium
ZN. 2
columbarium, praetorium
een plaats voor
-atus
BN. 1
barbatus, togatus, Torquatus
bezit, eigenschap
-ax
BN. 2
audax, rapax
overdreven neiging
voortdurende eigenschap
-bilis, -ilis
BN. 2
credibilis, facilis, utilis
mogelijkheid
-bulum, -culum, -crum, -trum
ZN. 2
vocabulum, vehiculum, sepulcrum, aratrum
middel, instrument
-ceps, -cipis
-ceps, -cipitis
princeps, particeps, -cipis
anceps, praeceps, -cipitis
- -ceps, -cipis
deelnemend, genomen/gekozen/benoemd - -ceps, -cipitis
hoofd, hoofden
-cida
ZN. 1
parricida
moordenaar
circum- (circu-)
circumdare, circumvenire
rondom, om … heen
-cola
ZN. 1
incola, agricola
- bewoner
- bebouwer, bewerker
contra-
contradicere, contrastare
tegen-, weer-
cum- (co-, col-, com-, con-, cor-)
coercere, componere
conficere, corrumpere
- plaats: samen-, bijeen-, met-
- intensiteit: volledig-, helemaal-, door en door
de-
defendere, deterrere
demens, deesse
descendere, decurrere
defungi, devincere
- verwijdering: weg-, ont-, uit-
- afwezigheid: on-, ont-
- richting: van boven af, neer-, af-
- intensiteit: grondig, volkomen, totaal
dis- (di-, dif-, dir-)
discedere, diversus
dispar, dissimilis
diligere, discupere
- verwijdering: weg-, uiteen-, uit elkaar
- afwezigheid: on-
- intensiteit: zeer, in hoge mate
-eus
BN. 1
aureus, purpureus
gemaakt uit
ex- (e-, ef-)
emittere, extrahere
exanimis, expers
erigere, exstruere
excitare, exhaurire
- verwijdering: uit-, weg-, naar buiten
- afwezigheid: ont-, ver-
- richting: omhoog-, opwaarts-
- intensiteit: volledig, geheel, uiterst
extra-
extraducere, extraponere
buiten, uit
-fer, -ger
BN. 1
aquilifer, armiger
dragend
-fex
ZN. 3
artifex, carnifex, pontifex
maker
-ficus
BN. 1
magnificus, mirificus
makend
-gnus
BN. 1
benignus, malignus
van aard, van oorsprong
-ia, -itia
ZN. 1
patientia, stultitia
abstracte eigenschap
-idus
BN. 1
candidus, horridus, placidus
aard, neiging
-ilis, -alis, -aris
BN. 2
puerilis, mortalis, militaris
eigen aan, -lijk
in- (i-, ig-, il-, im-, ir-)
ingredi, inducere, imponere
ignarus, impar
illustrare, impellere
- plaats / richting: in-, bij-, op-, naar binnen, tot in
- afwezigheid: niet, zonder, on-, -loos
- intensiteit: volledig
inter-
interesse, intermittere
interficere, interrogare
- plaats: tussen-, ertussen-, tussenbeide-, te midden, onderling
- intensiteit: ten gronde, neer-, onder-
intro- (intra-)
introducere, introire
naar binnen, tot in
-it-, -t-, -tit-
-(i)tare
-sare
WW. 1
clamitare, iactare, dictitare
quassare
- herhaling
- versterking
- afgeleid van participium perfectum:
-tum → -(i)tare
-sum → -sare - frequentatief of iteratief infix -it-, -t-, -tit-
-ius, -arius
BN. 1
patrius, regius
contrarius, nefarius
eigen aan, -lijk
-ium
ZN. 2
consilium, iudicium, studium
abstract begrip
-arium
ZN. 2
aquarium, columbarium
plaats voor
-lentus, -ilentus, -olentus
BN. 1
opulentus, pestilentus, violentus
overvloed, volheid
-men
ZN. 3
crimen, flumen, semen
middel, instrument
-mentum
ZN. 2
ornamentum, impedimentum
middel, instrument
-monium
ZN. 2
testimonium, matrimonium
wettelijke toestand, plicht
ne- (neg-)
nefas, neglegere, nescire
onkenning
ob- (o-, oc-, of-, op-, os-)
occurrere, ostendere
obsidere, obstare
occidere, obterere
- richting: tegemoet, naar … toe, tegenover
- verhindering: voor-, tegen-
- intensiteit: volkomen, volledig, grondig
-or
ZN. 3
amor, timor
handeling
-osus
BN. 1
periculosus, studiosus
overvloed, volheid
per-
percurrere, pererrare
perfringere, perire
- richting: door … heen, over … heen
- intensiteit: door en door, tot het einde, zeer, nauwkeurig
-plex, -plus
BN. 2
duplex / duplus, multiplex
aantal keer, -voudig
post-
postponere
na, achter, sinds
prae-
praemittere, praeferre
praeclarus, praestare
- plaats: voorop-, vooraan-, vooruit-
- tijd: vóór-, vooraf-
- voorrang: zeer, beter
praeter-
praeterire, praetermittere
voorbij-, langs-, langs … heen
pro- (prod-)
procedere, proscribere
prodesse, protegere
proconsul
- voor-, voorwaarts, naar buiten, openlijk, openbaar
- ten voordele van, ten behoeve van
- in de plaats van
re- (red-)
revocare, repellere
recipere, repetere
redundare, resplendere
- terug-
- her-, opnieuw
- intensiteit: door en door, volkomen
retro-
retroducere, retroire
terug-, naar achteren
-sc-
-scere
WW. 3
cognoscere, pertimescere
senescere, ingravescere
beginnen te … worden
- afgeleid van werkwoorden of naamwoorden
- inchoatief infix -sc-
se- (sed-)
secedere, seponere
verwijdering: weg-, apart, terzijde
sub- (su-, suc-, suf-, sug-, sup-, sur-, sus-)
subicere, subire
surgere (surregere), subvertere
sustinere, subvenire
surripere, subrideo
- plaats: onder-, onderaan
- richting: van onder naar boven, tot onder, ondersteboven
- hulp
- heimelijk, een beetje
super-
superesse, superstes
boven-, over-
-tas, -tudo
ZN. 3
veritas, magnitudo
abstracte eigenschap
-tio, -sio
ZN. 3
accusatio, defensio
handeling
-tor, -sor, -trix
ZN. 3
victor, cursor, imperatrix
handelende persoon
trans- (tra-, tran-)
tradere, traducere, transire
transfigere, translucere
- naar de overkant, overheen, over-
- doorheen, door-
-tum, -sum
ZN. 2
responsum, scriptum
resultaat van een handeling
-tura, -sura
ZN. 1
coniectura, censura
handeling
-tus
ZN. 3
iuventus, virtus
leeftijd
sociale toestand
-tus, -sus
ZN. 4
usus, risus
handeling
-ulus, -olus, -ellus, -culus
ZN. 1 / ZN. 2
hortulus, bestiola, patella, corpusculum
verkleinwoord
