Æða

Question 1

Buerger’s test

Answer 1

Fótur settur upp -> verður hvítur

Fótur settur niður -> verður rauður

Question 2

Allen test

Answer 2

Skoðar hvort radialis, ulnaris, palmar arch séu opin

Halda fyrir radialis og ulnaris, sleppa annarri og ef allur lófinn verður rauður þá er þetta gúd

Question 3

Doppler: hvaða index er reiknaður. eðlileg gildi?

Answer 3

Ökkla/upphandleggs (ABI)
>1,3: æðar falla ekki saman (æðakölkun)
0,9-1,3: eðlilegt
0,5-0,9: heltiganga
0,4: hvíldarverkur
0,3: hætta á necrosu sárum

Question 4

Hvar fær maður hypertensiv sár?

Answer 4

lat. malleolus

miklir verkir

Question 5

Hvar koma bláæðasár?

Answer 5

ofan við med. malleolus - gaiter svæði

Question 6

Hverja á að myndgreina vegna æðasjúkdóma?

Answer 6

með klínísk einkenni um blóðþurrð
OG
óeðlilegan ABI

Question 7

Arteritis (vasculitis): skiptist í hvaða 5 yfirflokka?

Answer 7

Necrotising (oft fibrinoid necrosis)
Acute inflammatory (stutt saga of oftast þekkt antigen t.d. lyf)
Chronic inflammatory (óþekkt orsök, líklega “repeated exposure to antigen”)
Granulomatous (granuloma með/án giant cells)
Fibrosis

Question 8

Giant cell/Temporal arteritis

Answer 8

Krónískur vasculit
Stórar/miðlungs æðar
Cranial branches frá aortic arch MEST
- líka temporal, retinal -> blinda, arm
Einkenni: hypertension, aum þykknum a. temporalis, sjóntap
Meðferð: sterar

Question 9

Takayasu’s arteritis

Answer 9

Stórar æðar
Einkenni: arm claudication, syncope, sjóntruflanir
Meðferð: sterar og ónæmisbælandi, etv. aðgerð

Question 10

Polyarteritis nodosa

Answer 10

Systemic necrotising vasculitis
Miðlungs/litlar æðar
Einkenni: sár/gangrene í fingrum, mesenteric ischemia -> kviðverkir

Question 11

Kawasaki disease

Answer 11

Miðlungs æðar
Mest coronary arteries
Börn
Líka kallað mucocutaneous lymph node syndrome

Question 12

Isolated central nervous system vasculitis

Answer 12

Miðlungs/litlar æðar

Einkenni: CNS

Question 13

Churg-Strauss arteritis

Answer 13

Litlar æðar
Mest í lungum og húð
Vascular/extravascular granulomatosis
Einkenni: astmi, eosinophilia
Meðferð: sterar

Question 14

Systemic sclerosis (scleroderma)

Answer 14

Einkenni: Raynaud’s syndrome, svo löngu seinna etv. ulceration/gangrene á tám og fingrum

Question 15

Behçet’s disease

Answer 15

Einkenni: orogenital ulceration og vasculitis

Tengt venous thrombosis og thrombophlebitis, aterial aneurysm og occlusion

Question 16

Burger’s disease (thromboangitis obliterans)

Answer 16

Litlar æðar mest (hitt líka samt)
Orsök: atherosclerosis eða líklegar inflammatory arteritis
Einkenni: pedal púlsar þreifast ekki, oft fylgir thrombophlebitis
Næstum bara ungir kk reykingamenn, einkenni fyrir 30 ára

Question 17

Marfan’s syndrome

Answer 17

Familial autosomal dominant disorder
Defect: mutation í fibrillin geni (FBN1 á litn. 15)
-> focal medial necrosis of aorta -> etv. dissection eða aneuryms

Question 18

Ehlers-Danlos syndrome

Answer 18

Familial disorder
Defect í collageni
Einkenni: “double-jointed”, víð ör, rof á aneurysm

Question 19

Fibromuscular hyperplasia

Answer 19

Einkenni: arterial stenosur/dilatationir -> “string of beads” á angio
- mest í renal og carotid arterium
Ungar konur