activerende breinprincipes Flashcards
hoofdstuk 4 (breindidactiek)
1
Q
emotie
A
- goed emotioneel leerklimaat: lln veilig voelen om uitdagingen aan te gaan
- emoties zijn mechanismen die gericht zijn op het overleven van ons soort
- 2 soorten emotiesystemen:
-> angst
-> belonings
=> verhoogde activatie & alertheid bij beide systemen - emoties: chemische stoffen komen vrij-> NT= dopamine & adrenaline
2
Q
happy hormones
A
dopamine: reward hormone
oxytocine: love hormone
endorphine: calm homrone
serotonine: will-power hormone
3
Q
dopamineknop: wees een dopamine dealer (voortbouwen)
A
- op moment van verwachting oplossing & het plezier, stroomt dopamine al
-> nadien opgelost: dopaminekick!!!
=> natuurlijke belonging voor breinn voor leren & uitdagingen succesvol aangaan - beloningssysteem zorgt voor toenaderingsgedrag
- dopamine-> versterkt aanmaak neurale netwerken
- dopaminedealer : nieuwe & onverwachte elementen & beloningen in te bouwen & einddoel dichterbij te halen
4
Q
hedonistische a
A
filosofie: levenshouding die genot ziet als het hoogste levensdoel
5
Q
nieuw & onverwacht & belonen (voortbouwen)
A
- nieuwe dingen= beloning voor brein-> stimuleren ontdekkingsdrang
- NIEUWSGIERIGHEID: het nieuwe willen verkrijgen
-> mensen leggen meeste aandacht aan nieuwe zaken die mogelijk zinvol zijn - onthoudt beter & leert met meer plezier door onverwachte beloningen & verrassingen => meer dopamine komt
- dopaminequiz: bij gokken krijgen nul punten bij foute antwoorden, bij goede antwoorden wordt getost
-> 2 punten of 0 punten
-> status niet onder druk - humor vaak sprake van onverwachte antwoorden, wendingen
- soms beloningssysteem moeilijker op gang geraken:
-> zo ver weg lijkt, gewenste verandering kleiner te maken voor olifant
=> voortgang te laten ervaren & indruk geven eindresultaat dichterbij is
6
Q
operante conditionering
A
leren door middel van bekrachtiging & straf
=> gedrag wordt versterkt of verzwakt op basis v/d gevolgen van dat gedrag
7
Q
associatief leren
A
leren aan de hand van associaties tss gedrag & bepaalde prikkels in omgeving= stimulus-respons
8
Q
adrenalineknop: maak het spannend & uitdagend (voortbouwen)
A
- mogelijke pijn vermijden
- amygdala: scant continu de omgeving
-> potentiele dreiging: emotioneel systeem (vlucht-
vecht reactie)
-> alertheid is hoog
-> amygdala kaping: is een intense emotionele reactie op een stressvolle situatie. - langdurige stress:
-> geheugen verslechtert, hippocampus kan zelfs onherstelbaar beschadigd raken
9
Q
plezier paradox
A
gelukkig wanneer gezochte kennis gzvonden hebben MAAR tijdens zoektocht naar die kennis gelukkiger
- krijgen we keus dan kiezen we onze nieuwsgierigheid te bevredigen MAAR genieten minder lang van goed gevoel
10
Q
tips emotie
A
- feedback geven op getoonde interesse & leergierigheid-> bevorder GM
- maak het uitdagend!
- dopaminequize maken: all or nothing
- benadruk wat nieuw is
- gerbuik een maatjes/buddysysteem
- onverwachte beloningen
- pubers: minder gevoeliger voor straf & gevoeliger voor het vooruitzicht op beloning
- competitie elementen inbouwen
- zelf presenteren
- hanteer eigen emotie goed
11
Q
creatie
A
- diep nadenken & zelf betekenis laten creëren
- dopamine komt vrij: zelf dingen te ordenen & betekenis aan toe te kennen
-> diepteverwerking
12
Q
constructivisme
A
- cognitief: iedereen constructureert zelfkennis is actief proces waarbij je voort bouwt op kennis die je al hebt
- sociaal: via omgevingen, anderen vormen we onze kennis & delen we onze kennis
13
Q
elaboreren: dieper laten nadenken & dieper het brein in (creatie)
A
- ll zelf laten puzzelen/zoeken = eigen betekenis geven
-> gevoel van autonomie
-> brein vind prettig om zelf te puzzelen & betekenis te creëren => dopamine komt vrij!! - werk verzetten om iets beter te begrijpen
- hoe meer persoonlijke betekenis je zelf op het geleerde plakt des te beter je het geleerde later weer oproepen=>verwerkingsdiepte & hoe extremer of emotioneler jouw bewerking
- ezelbruggetjes
IK HOOR & VERGEET, IK ZIE & HERINNER, IK DOE & IK BEGRIJP
14
Q
elaboratie
A
diep bewerken van iets dat je wilt onthouden
vb. rijm, rap, beeld verzinnen
15
Q
leerpiramide (boven naar beneden)
A
- horen 5%
- lezen 10%
- horen & zien 20%
- voorbeeld zien 30%
- discussieren 50%
- oefenen 70%
- zelf doen of aan ander uitleggen 90%
16
Q
proeftesten & uit je hoofd opschrijven wat je nog weet (creatie)
A
- langer & beter onthouden
- effectief als je feedback krijgt over jusite antwoorden
- PEN IS MIGHTIER THAN THE KEYBOARD
17
Q
onderling discussieren & vragen die dieper laten nadenken (creatie)
A
- actief met de leerstof aan de gang gaan- leidt tot beter begrip
- onderling over de leerstof praten leidt tot meer begrip & diepteverwerking=> relevante voorkennis wordt geactiveerd
18
Q
bloom
A
- creëren: herschrijf? welke.. kun je afleiden uit?
- evalueren: hoe waardeer je? vind je dat x of y?
- analyseren: verklaar waarom? wat is overeenkomst?
- toepassen: zet/doe/maak, bereken hoe groot?
- begrijpen: waarom zijn? schets beeld van stappen?
- onthouden: wat is definitie van? omschrijv x, y & z?
19
Q
tips creatie
A
- dieper nadenken
- zoveel mogelijk proeftesten doen
- zelf quizvragen opstellen
- dopaminequiz
- handgeschreven aantekeningen
- filmpje maken
- lln aan elkaar uitleggen
- lln waar mogelijk elkaar odnerwijzen (mentorrol)
- ezelbruggetjes, rijmpje, elfje
- aanmaak van dopamine
20
Q
zintuigelijk rijk
A
- inzetten van verschillende zintuigen & beweging
21
Q
zintuigen & brein (zintuigelijk rijk)
A
- meerdere zintuigen aan werk gezet & daarmee verschillende hersengebieden tegelijkertijd geactiveerd
- hoe meer zintuigen je gebruikt als je iets leer= des te gemakkelijker later de toegang tot het geleerde
-> rijke leerervaring - geursingalen gaan niet langs de thalamus MAAR rechtstreeks bestemming
-> kunnen iemands gedrag sturen
22
Q
proust-effect
A
geuren goed werken bij terughalen van persoonlijke herinneringen (amygdala toezichthouder op het vormen & onthouden emotionele ervaringen)
23
Q
hersengebieden
A
temporalekwab:
-> rond oren, auditieve info wordt verwerkt-> taalcentrum
pariëtaalkwab:
-> tactiele & kinesthetische info & verwerkt info over verschillende beweging & vorm
occipitaalkwab:
-> verwerkt visuele info
24
Q
beeld & tekst (zintuigelijk rijk)
A
- groot deel gericht op het verwerken van visuele info
- bij woord een beeld waarbij leerling actief over meot nadenken
-> zelf relaties moeten leggen tss item & zintuigen vb. geluid, beweging= dieper nadenken
25
leerstijlen & mindmaps (zintuigelijk rijk)
- vanaf 25-jarige leeftijd zowel korte als lange termijngeheugen slechter (1à 3% per jaar)
- visueel geheugen (18) verslechtert 2,7 %/jaar
- knowledge of the world (gem 55j neemt geheugenfunctie af)
- 2 typen visualiseerders:
-> object visualisserde: verwerken beelden 1unit als 1 plaatje
-> ruimtelijk visualiseren: verwerken beelden meer analytisch & ontleden een beeld in ruimtelijke onderdelen
=> MINDMAPPING
26
bewegen is goed voor je cognitie (zintuigelijk rijk)
- bewegen is niet alleen goed voor conditie maar ook voor de cognitie
1. betere doorbloeding van brein, oftewel meer zuurstof & glucose (brandstof)
2. beweging kinderen veel minder dan vroeger, goede manier om je aan te wennen (obesitas te vermijden)
3. goed aanmaak nieuwe & sterke verbindingen in het brein
4. sociale bezigheid, goed aanleren & versterken van sociale vaardigheden
5. veel minder risico op Alzheimer & dementie, regelmatig bewegen voor 25j
27
tips zintuigelijk rijk
- spreek zoveel mogelijk verschillende zintuigen aan
- eens geur bedenken voor hen begrip, conclusie
- gebruik veel beelden & filmpjes of tekening, collage
- laat bewegen
- bewegingen aan het leren van leerstof
- gebruik smileys op smartboards bij belangrijke boodschappen
- zet mindmapping in
- samen rap, liedje of gedicht maken
28
brein onder stress
- acute stress: halveert iemands capaciteit
- prestatiestress: triersocial stress test
-> gedurende 5min: presenteren voor publiek +
beoordeling
-> verhoging CORTISOL (stresshormoon), BD &
hartslag, werkgeheugencapaciteit daalt (10%
beneden je capaciteit presteren)
- vecht & vlucht reactie:
-> meer bloed naar spieren, wijdere pupillen,
stimulatie zweetklieren, bleek uiterlijk,
-> aanmaak adrenaline=> vergroot ALERTHEID->
aan receptoren in PFC= stimulatie amygdala
(sleutel angst)
-> adrenaline & cortisol zijn verhoogd: cortisol
hecht vast aan receptoren in amygdala &
hippocampus=> bloedsuikerspiegel stijgt +
stofwisseling neemt toe= meer energie
-> indien gevaar geweken: ingebouwde rem om de
stress reactie te laten afnemen -> effect op KTG
& LTG afh v/d mate van stress
29
Yerkes Dodson wet
- een empirische relatie bestaat tussen stress en prestatie en dat er een optimaal stressniveau is dat
overeenkomt met een optimaal prestatieniveau.
- bijzonder dat prestaties toenemen met fysiologische of mentale opwinding, maar slechts tot een bepaald punt.
- stress te hoog nemen de prestaties af.
- Taakprestaties zijn het best wanneer de arousaleniveaus in het midden liggen
-> moeilijke taken het best worden uitgevoerd bij
lagere arousaleniveaus
-> eenvoudige taken het best worden uitgevoerd bij
hogere arousaleniveaus.
30
acute stress
- flitsherinneringen:
-> betere opname in LTG: cortisol, adrenaline,
activatie amygdala
->duidelijke herinnering van situaties met
emotionele belading => blijvende herinnering
(vb. rampen)
- AS leidt tot overgevoelige amygdala=> teveel:
werkgeheugen slechter
- AS: ophalen LT herinnering (activering PFC)
moeilijk=> BLACK-OUT
31
sociale stress
- verwachting van wat anderen denken geeft sociale stress
- uitwerking op werkgeheugen wat vervolgens prestaties beïnvloed
32
chronische stress
- hippocampus:
-> belangrijk voor leren, onthouden & navigeren:
uitknop v/d stressreactie
- stijging cortisolspiegels op & schroeft de amygdala
van hormoon terug
- chronische stress
-> beschadigt hippocampus waardoor cortisol
stijgt waardoor hippocampus beschadigt=>
VICIEUZE CIRKEL
- stress gerelateerde ziektes: fysio systeem om ACUTE
neuraal systeem=> schakelen mnden achter elkaar
in: piekeren
- HOE meer stressreactie chronisch activeren, HOE
harder ons immuunsysteem achteruit gaat
=> hersenschors krimpt, minder nieuwe neuronen
+ uitlopers ZC krimpen, patho onrust & angst
33
chronische stress kinderen & jongeren
- kinderen opgegroeid in armoede -> slechter
werkgeheugen dan kinderen van middenklasse
-> lagere WG capaciteit correleert met de duur van
de periode in armoede doorgebracht
- slechte psychische gezondheid invloed op
schoolprestaties & omgekeerd
- 3 factoren leiden tot stress bij tieners
-> schoolprestaties
-> vriendschaprelaties & gezinssituaties
-> sociale factoren zoals armoede
- slechte prestaties uit verleden kunnen zorgen voor->
negatieve spiraal van mislukking & stress
34
stressbestendig
- nature:
-> vroeggeboorte, ADHD, stress bij zwangerschap,
hoog sensitieve kinderen
- nurture:
-> omgeving 1 ste levensjaren BEPALEND: zorgende
ouders, armoede in gezin, groepsgrootte,
kinderopvang
- zelfbepaling:
-> copingmechanismen om om te gaan met
overstimulering
35
coping mechanismen
- probleemgerichte coping:
-> probleem proberen op te lossen
- emotiegerichte coping:
-> gevoelens veranderen
* verdoving zoeken: vluchten door drugs, hard
werken
* vermijding: niet over spreken, niet aanwezig is
* sociale steun zoeken: begrip, troost anderen, hulp
vragen
* depressief reactiepatroon: piekeren, jezelf de
schuld geven
* uiten emoties: frustraties, boosheid uiten
* geruststellende gedachten: werken kalmerend
36
stimulerende, natuurlijke omgeving
- dieren in stimulerende omgeving en verblijven, presteren later beter op geheugentests:
-> TV-KIJKEN: geen beter geheugen
-> verrijkte omgeving, interactie & fysieke activiteit:
beter geheugen
- ervaringen in jeugd brengen biochemische
veranderingen in de hersenen & in de genen teweeg
in hoge mate relevant
37
stressregulatie
- kleuterklas:
-> ritme & rituelen brengen rust voor brain vb.
snoezelruimtes
- lagere school:
-> vast ochtendritme, veel spel & speelruimtes,
vaste structuren
- secundaire school:
-> prikkelarme ruimte, koptelefoon, groene
speelplaatsen, honden,..
- ruimte nieuwe impulsen, ruimte leren, nood aan variatie vs efficient leren:
-> niet toetsen inhalen tijdens de pauze
-> niet afschaffen van creatieve vakken
