Aan de belasting onderworpen verkrijgingen

Question 1

Wat omvatten aan de belasting onderworpen verkrijgingen in het kader van erfbelasting?

Answer 1

: Aan de belasting onderworpen verkrijgingen omvatten alle vermogensovergangen door overlijden, bekend als erfrechtelijke verkrijgingen.

Question 2

Is de wijze van verkrijging relevant voor het heffen van successierechten

Answer 2

Nee, de wijze van verkrijging door overlijden is irrelevant voor de heffing van successierechten. Dit kan wettelijke, testamentaire of contractuele devolutie zijn.

Question 3

Hoe worden overdrachten ter gelegenheid van het overlijden behandeld?

Answer 3

Overdrachten ter gelegenheid van het overlijden ontsnappen in principe aan het successierecht. Echter, de wetgever belast bepaalde vermogensovergangen die omstreeks het moment van overlijden plaatsvinden maar burgerrechtelijk niet in de nalatenschap zitten.

Question 4

Wat is het verschil in belasting tussen schenkingen onder opschortende voorwaarde en bedingen opgenomen in een schenkingsakte?

Answer 4

Schenkingen van roerende goederen onder opschortende voorwaarde of termijn van overlijden worden behandeld als legaten en onderworpen aan erfbelasting, niet aan schenkbelasting. Bedingen zoals erfstelling over de hand, beding van aanwas of terugvalling opgenomen in een schenkingsakte zijn onderworpen aan schenkbelasting op het moment van uitwerking.

Question 5

Wat zijn fictiebepalingen in de context van erfbelasting?

Answer 5

Fictiebepalingen zijn bepalingen die specifieke vermogensovergangen na het overlijden fiscaal gelijkstellen met overgangen door overlijden. Dit betekent dat als bepaalde goederen niet in de nalatenschap zitten, ze niet belastbaar zijn, tenzij een bijzondere fictiebepaling deze goederen expliciet belastbaar stelt.
artikelen 4-11 W.Succ. (2.7.1.0.3. – 2.7.1.0.9. VCF):

Question 6

Wat is wettelijke devolutie in het kader van erfbelasting?

Answer 6

Wettelijke devolutie betreft de verkrijgingen die plaatsvinden volgens de wettelijke erfopvolging, bij gebrek aan een testament. De rechten worden geheven op het vermogen ontvangen door de wettelijke erfopvolgers, zelfs als er nog geen vereffening of verdeling heeft plaatsgevonden.

Question 7

: Welke keuzes hebben erfgenamen onder wettelijke devolutie?

Answer 7

Erfgenamen hebben een drievoudige keuze: 1) Aanvaarding van de nalatenschap, ook bij stilzwijgende aanvaarding; 2) Verwerping van de nalatenschap, waarbij de hoogste recht niet langer van toepassing is volgens 2.7.7.0.3. VCF - Decreet 8 december 2017; 3) Aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving, waarbij successierechten verschuldigd zijn (art. 73 WSucc - 3.1.0.0.7. VCF).

Question 8

Wat zijn de gevolgen van het verwerpen van de nalatenschap?

Answer 8

Bij verwerping van de nalatenschap kan dit leiden tot belastingbesparing, omdat de nalatenschap overgaat naar andere erfgenamen die mogelijk onder lagere tarieven vallen. Voorbeeld: Als een kind de nalatenschap van een ouder verwerpt ten gunste van zijn eigen kinderen, leidt dit tot een verdeling van het erfdeel onder meer erfgenamen, wat resulteert in lagere belasting per persoon.

Question 9

Wat zijn de fiscale implicaties van het aanvaarden van de nalatenschap onder voorrecht van boedelbeschrijving?

Answer 9

Bij aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving zijn successierechten verschuldigd. Deze aanvaarding impliceert een persoonlijke schuld van de erfgenaam. Er kunnen wettelijke vermoedens zijn die erfgenamen verplichten belasting te betalen op goederen die ze nooit hebben ontvangen, tenzij ze tegenbewijs kunnen leveren.

Question 10

Wat is testamentaire devolutie in het kader van erfbelasting?

Answer 10

Testamentaire devolutie betreft de verkrijgingen die plaatsvinden volgens de bepalingen van een geldig testament. Dit is een vorm van nalatenschap waarbij de overledene via een testament specificeert hoe zijn of haar bezittingen verdeeld moeten worden.

Question 11

: Wat zijn de soorten legaten bij testamentaire devolutie?

Answer 11

Er zijn drie hoofdsoorten legaten: 1) Algemeen legaat, waarbij de algemeenheid van goederen wordt nagelaten; 2) Legaat onder algemene titel, zoals het legaat van alle onroerende goederen of een deel van roerende goederen; 3) Bijzonder legaat, waarbij specifieke goederen zoals een geldsom, schilderij, kasbons, auto etc. worden nagelaten.

Question 12

Wie is aansprakelijk voor de betaling van schulden in het geval van testamentaire devolutie?

Answer 12

n principe betaalt elke legataris belasting op wat hij of zij verkrijgt. Echter, de wet stelt algemeen legatarissen (zij die de saisine krijgen en in het bezit treden van de goederen) aansprakelijk voor de betaling van schulden. Bijzondere legatarissen kunnen actie ondernemen om ervoor te zorgen dat de algemene legataris deze verplichting nakomt.

Question 13

Wat is contractuele devolutie in het kader van erfbelasting?

Answer 13

Contractuele devolutie betreft de verkrijgingen waarbij goederen contractueel worden toegewezen om deel uit te maken van een nalatenschap. Dit kan bijvoorbeeld via een huwelijksovereenkomst, waarin één partner bepaalt dat alles in zijn of haar vermogen aan de langstlevende echtgenoot zal toekomen.

Question 14

Wat is het verschil tussen contractuele erfstelling en schenking van tegenwoordige goederen onder opschortende voorwaarde van overlijden?

Answer 14

Bij contractuele erfstelling zijn successierechten verschuldigd, terwijl bij schenking van actuele goederen onder opschortende voorwaarde (of termijn) van overlijden schenker registratierechten verschuldigd zijn. Een belangrijk criterium is of de schenker tijdens zijn leven nog over de goederen kon beschikken. Bij contractuele erfstelling is dit het geval, bij schenking onder opschortende voorwaarde niet.

Question 15

Wat is de rol van fictiebepalingen in contractuele devolutie?

Answer 15

Fictiebepalingen, zoals die in 2.7.1.0.3., 3° van de VCF, spelen een rol in het bepalen van de fiscale behandeling van bepaalde contractuele overeenkomsten. Ze helpen onderscheid te maken tussen verschillende soorten overdrachten en de bijbehorende belastingverplichtingen.

Question 16

Wat is “wettelijk toegekend opvolgend vruchtgebruik” in het kader van erfbelasting?

Answer 16

Wettelijk toegekend opvolgend vruchtgebruik, zoals omschreven in Art. 2.7.1.0.2, lid 2 VCF, treedt in werking wanneer een partner geschonken heeft aan de kinderen met voorbehoud van vruchtgebruik, en bij overlijden van deze partner valt het vruchtgebruik terug naar de langstlevende echtgenoot. Dit is een maatregel om de langstlevende echtgenoot te beschermen.

Question 17

Hoe wordt wettelijk toegekend opvolgend vruchtgebruik behandeld in de context van erfbelasting?

Answer 17

Bij overlijden van de schenker verandert het vruchtgebruik van aard en gaat over naar de langstlevende echtgenoot. De kinderen ontvangen dan niet direct de volledige eigendom, maar pas na het overlijden van de langstlevende echtgenoot. Op dit voortgezet vruchtgebruik is geen erfbelasting verschuldigd.

Question 18

Wat is het verschil tussen wettelijk toegekend opvolgend vruchtgebruik en conventionele terugval?

Answer 18

Bij wettelijk toegekend opvolgend vruchtgebruik krijgt de langstlevende echtgenoot het vruchtgebruik door de wet, terwijl bij conventionele terugval de langstlevende echtgenoot het vruchtgebruik krijgt op basis van een schenkingsakte. In het laatste geval is geen erfbelasting verschuldigd, tenzij er een fictiebepaling van toepassing is (2.7.1.0.3 VCF).

Question 19

Is verzaking aan het vruchtgebruik mogelijk en zo ja, wanneer?

Answer 19

Ja, verzaking aan het vruchtgebruik is mogelijk, maar alleen vóór het overlijden van de schenker. Deze verzaking moet expliciet gebeuren om effectief te zijn.

Question 20

Wat zijn fictiebepalingen in het kader van erfbelasting?

Answer 20

Fictiebepalingen, zoals vastgelegd in artikelen 4-11 van de Wsucc (2.7.1.0.3. – 2.7.1.0.9. VCF), zijn rechtsfiguren die normaal niet aan erfbelasting onderworpen zijn, maar voor fiscale doeleinden gelijkgesteld worden met vermogensoverdrachten door overlijden om belastingontduiking te voorkomen. Ze hebben enkel fiscale implicaties en geen burgerrechtelijke gevolgen.

Question 21

Welke handelingen worden door fictiebepalingen gelijkgesteld met overdrachten door overlijden?

Answer 21

Fictiebepalingen stellen bepaalde handelingen onder levenden die effect hebben na overlijden, gelijk met overdrachten door overlijden. Dit omvat schuldbekentenissen, bepaalde schenkingen van roerende goederen onder opschortende voorwaarden of termijn van overlijden, ongelijke verdelingen van huwgemeenschappen, (onrechtstreekse) schenkingen binnen drie jaar voor het overlijden, bedingen ten behoeve van een derde, en overdrachten ten bezwarende titel met voorbehoud van vruchtgebruik of een ander levenslang recht.

Question 22

Wat gebeurt er bij aantoonbare wetsontduiking of rechtsmisbruik volgens de fictiebepalingen?

Answer 22

Als wetsontduiking of rechtsmisbruik wordt aangetoond, kan de belastingadministratie het misbruik herstellen alsof het niet heeft plaatsgevonden. Dit is een specifieke anti-misbruikbepaling om te voorkomen dat handelingen worden uitgevoerd puur om erfbelasting te ontduiken.

Question 23

Wat zijn bepaalde schuldbekentenissen in het kader van erfbelasting?

Answer 23

Bepaalde schuldbekentenissen in de context van erfbelasting zijn geveinsde schulden die gecreëerd worden om te doen alsof er passief in de nalatenschap zit. Dit kan zijn om legaten te vermommen. De schuldeiser in deze gevallen wordt beschouwd als een bijzonder legataris.

Question 24

Hoe worden alleen bij testament erkende schulden behandeld?

Answer 24

Alleen bij testament erkende schulden worden met het oog op de heffing van successierechten als legaten beschouwd, volgens Art. 4, 1° en 2° WSucc./2.7.1.0.3., 1° en 2° VCF. Als er andere bewijsstukken zijn die de schuld bevestigen (zoals overeenkomsten, facturen), is de fictiebepaling niet van toepassing.

Question 25

Wat zijn geveinsde schuldbekentenissen gedaan onder de levenden?

Answer 25

Geveinsde schuldbekentenissen gedaan onder de levenden zijn schulden die in een akte onder de levenden worden erkend, schijnbaar onder bezwarende titel, maar niet met registratierecht der schenkingen belast. Deze schuldbekentenissen worden ook als legaten beschouwd, zelfs als ze meer dan 3 jaar voor het overlijden dateren. De bewijslast ligt bij de fiscus, wat vaak moeilijk aan te tonen is.

Question 26

Wat zijn schenkingen onder opschortende voorwaarde of termijn van overlijden?

Answer 26

Schenkingen onder opschortende voorwaarde of termijn van overlijden zijn schenkingen van roerende goederen die pas echt overgedragen worden op het moment dat de schenker overlijdt. Deze schenkingen worden voor fiscale doeleinden gelijkgesteld met legaten.

Question 27

Hoe worden deze schenkingen behandeld volgens de wetgeving?

Answer 27

Volgens Art. 4, 3° WSucc./2.7.1.0.3., 3° VCF worden deze schenkingen met het oog op de heffing van successierechten als legaten beschouwd. Dit geldt zowel voor schenkingen onder opschortende voorwaarde (toekomstige maar onzekere gebeurtenis) als voor schenkingen met een termijn (toekomstige maar zekere gebeurtenis).

Question 28

Waarom geldt deze regel voornamelijk voor roerende goederen?

Answer 28

De regel is vooral van toepassing op roerende goederen omdat schenkingen van roerende goederen aantrekkelijke vaste tarieven hebben, in tegenstelling tot onroerende goederen, die progressieve tarieven hebben. De wetgever wil het schenken en de mobilisatie van roerende goederen bevorderen en aantrekkelijk maken.

Question 29

Wat is het doel van deze fictiebepaling?

Answer 29

Het doel van deze fictiebepaling is om misbruiken tegen te gaan van de gunstige schenkingsregeling bij de schenking van roerende goederen. Zonder deze bepaling zouden mensen de eigendomsoverdracht kunnen uitstellen tot bij overlijden om zo de facto te ontsnappen aan de progressieve erfbelasting.

Question 30

Wat is de hervorming van erfbelasting volgens het decreet van 6 juli 2018 in verband met Art. 4, 3° WSucc./2.7.1.0.3., 3° VCF?

Answer 30

De hervorming van erfbelasting bij het decreet van 6 juli 2018 sloot bedingen van terugval, door de erflater bedongen ten voordele van een derde met betrekking tot voorbehouden vruchtgebruik, uit van de toepassing van deze bepaling. Dit staat bekend als de uitsluiting van conventionele terugval uit het toepassingsgebied van de fictiebepaling.

Question 31

Waarom werd conventionele terugval uitgesloten van de fictiebepaling?

Answer 31

De uitsluiting van conventionele terugval werd ingevoerd om te vermijden dat ouders zich in een situatie plaatsten waar geen echte vermogensoverdracht was naar de jongere generatie, terwijl ze het volledige beschikkingsrecht behielden. Dit werd gedaan om misbruik van gunsttarieven voor het ontwijken van erfbelasting te voorkomen. Conventionele terugval, in tegenstelling tot wettelijke terugval, heeft niet het oorspronkelijke doel van de fictiebepaling.

Question 32

Wat is het verschil tussen conventionele en wettelijke terugval in termen van belasting?

Answer 32

bij conventionele terugval, waarbij bijvoorbeeld een vader gelden schenkt aan zijn kinderen maar enkel voor zichzelf een vruchtgebruik bedingt met terugval ten voordele van zijn echtgenote, is schenkbelasting van toepassing. Bij wettelijke terugval, daarentegen, is erfbelasting van toepassing.

Question 33

Wat houdt Standpunt 15048 in met betrekking tot schenkingen onder opschortende voorwaarde of termijn?

Answer 33

Standpunt 15048 stelt dat voor de toepassing van art. 2.7.1.0.3, 3° VCF, enkel gekeken wordt naar het ogenblik van overlijden. Als iemand onder de Vlaamse erfbelasting valt, dan vallen de betrokken schenkingen van roerende goederen onder opschortende voorwaarde of termijn automatisch onder deze bepaling, ongeacht de woonplaats op het moment van de schenking.

Question 34

Wat was het verschil in interpretatie tussen de Circulaire van 5 april 2005 en de FOD Financiën?

Answer 34

De Circulaire van 5 april 2005 stelde dat de schenker op het moment van de schenking een inwoner van het Vlaams Gewest moest zijn voor toepassing van de fictiebepaling, terwijl de FOD Financiën de fictiebepaling enkel toepaste op schenkingsakten die geregistreerd werden en bovendien in het Vlaams Gewest gelokaliseerd waren.

Question 35

Wat betekent Standpunt 15074 voor schenkingen onder opschortende termijn?

Answer 35

Standpunt 15074 verduidelijkt dat ook schenkingen onder opschortende termijn worden geviseerd door de fictiebepaling. Federaal registratierecht, geheven vóór 01/01/2015, wordt in mindering gebracht van de verschuldigde erfbelasting. Dit standpunt bevestigt ook dat voor schenkingen van roerende familiale bedrijfsactiva onder opschortende voorwaarde of termijn erfbelasting verschuldigd is, waarbij aan de voorwaarden voldaan moet zijn op de datum van overlijden.

Question 36

Wat zijn bedingen van aanwas of kanscontracten in de context van erfbelasting?

Answer 36

Bedingen van aanwas of kanscontracten zijn overeenkomsten tussen twee personen waarbij het aandeel van de ene aan de andere toevalt bij overlijden. De fiscale beoordeling hangt af van de intentie: of het beding ten bezwarende titel of ten kostelozen titel (begiftiging) is opgesteld.

Question 37

Hoe bepaalt men of een beding van aanwas ten kostelozen titel is?

Answer 37

Om te bepalen of een beding van aanwas ten kostelozen titel is, kijkt men naar de gelijkwaardigheid van levensverwachting van de betrokkenen en de gelijkwaardigheid van hun inleg. Als er een significant verschil is in levensverwachting of inleg, kan dit wijzen op een begiftigingsinzicht.

Question 38

Wat is het risico van familiale planning via controlestructuren zoals maatschappen?

Answer 38

: Bij familiale planning via controlestructuren, zoals maatschappen, bestaat het risico op herkwalificatie als onrechtstreekse schenking onder opschortende voorwaarde. Dit is het geval als ouders het vermogen overdragen maar de volledige controle behouden tot hun overlijden. Volgens VLABEL worden dergelijke structuren gezien als schenkingen onder opschortende voorwaarde of termijn van overlijden.

Question 39

Wat houdt de fictiebepaling inzake de ongelijke verdeling van huwgemeenschappen in?

Answer 39

De fictiebepaling volgens Art. 5 WSucc – 2.7.1.0.4. VCF behandelt de fiscale gevolgen van bedingen in huwelijkscontracten die leiden tot een ongelijke verdeling van huwgemeenschappen. Dit houdt in dat de langstlevende echtgenoot belast wordt op het deel dat hij of zij meer dan de helft verkrijgt uit de gemeenschap bij het overlijden van de andere echtgenoot.

Question 40

Wat zijn de voorwaarden voor de toepassing van deze fictiebepaling?

Answer 40

De fictiebepaling is van toepassing op bedingen in het huwelijkscontract die onder bezwarende titel zijn gesloten, zoals bedingen van vooruitmaking, ongelijke verdeling, verblijvingsbeding, keuzebeding bij verdeling, en sterfhuisclausules. Deze bedingen mogen niet betrekking hebben op onverdeelde goederen of goederen die uit de gemeenschap zijn gebracht.

Question 41

Worden huwelijksvoordelen beschouwd als contractuele beschikkingen bij overlijden?

Answer 41

Nee, huwelijksvoordelen worden geacht onder bezwarende titel te zijn gesloten en zijn bijgevolg geen contractuele beschikkingen bij overlijden. Ze maken geen deel uit van de contractuele devolutie.

Question 42

Hoe gaat de Vlaamse Belastingdienst om met pogingen tot fiscaal misbruik via huwgemeenschappen?

Answer 42

De Vlaamse Belastingdienst kan fiscaal misbruik inroepen bij manipulatie van de huwgemeenschap kort voor het overlijden, zoals het uit elkaar halen van de gemeenschap waarbij alles naar de gezondste partner gaat. Het Hof van Cassatie heeft echter beslist dat dit geen fiscaal misbruik is.

Question 43

Wat houdt de toepassing van artikel 5 WSucc in voor sterfhuisclausules of palliatieve bedingen?

Answer 43

Artikel 5 WSucc wordt toegepast bij sterfhuisclausules of palliatieve bedingen, die leiden tot ongelijke verdeling van het huwelijksvermogen ongeacht de wijze van ontbinding van de huwgemeenschap. Deze toepassing werd bevestigd door een decreet van 3 juli 2015, waarbij de voorwaarde van overleven van de begunstigde echtgenoot werd geschrapt.

Question 44

Wat betekent de wijziging van het decreet van 8 december 2017 voor het koppelen van een last aan het huwelijksvoordeel?

Answer 44

Door het decreet van 8 december 2017 wordt elk fiscaal voordeel, ontstaan door het koppelen van een last aan het huwelijksvoordeel, ongedaan gemaakt. Schulden die voortkomen uit huwelijksovereenkomsten worden uitgesloten uit het passief van de nalatenschap van de langstlevende, en schuldvorderingen uit huwelijksvoordelen worden niet als belastbaar actiefbestanddeel aangemerkt bij het overlijden van de eerststervende.

Question 45

Hoe werden eerder verblijvingsbedingen of keuzebedingen onder last fiscaal behandeld?

Answer 45

Voorheen kon men de erfbelasting omzeilen met verblijvingsbedingen of keuzebedingen onder last, waarbij een echtgenoot meer dan de helft verkreeg uit de gemeenschap, maar met een schuld gelijk aan de waarde boven de helft. Dit resulteerde in een situatie waarbij per saldo niets werd verkregen, en de kinderen een vordering hadden uit de nalatenschap van de vader ten aanzien van de moeder, wat leidde tot een belastingvoordeel.

Question 46

Wat is de fiscale impact van het overlijden van de man in een gezin met een verblijvingsbeding of keuzebeding met last?

Answer 46

Bij het overlijden van de man, wordt de langstlevende echtgenote belast op het bedrag dat zij meer verkrijgt dan de helft van de gemeenschap, minus eventuele lasten (in dit voorbeeld 100). De last wordt voor fiscale doeleinden buiten beschouwing gelaten. De kinderen krijgen een schuldvordering van 100, maar ze worden hier niet op belast.

Question 47

Hoe verandert de fiscale situatie bij het overlijden van de vrouw na het overlijden van de man?

Answer 47

Bij het overlijden van de vrouw worden de kinderen belast op alles wat hun moeder nalaat (in dit voorbeeld 200). De schuld van 100 die oorspronkelijk in het passief van de nalatenschap zou zijn opgenomen, wordt niet aanvaard als aftrekbaar passief.

Question 48

Wat is het gevolg van de nieuwe regelgeving voor de erfbelasting in dit scenario?

Answer 48

Als gevolg van de nieuwe regelgeving worden de goederen die oorspronkelijk tot het vermogen van de vader behoorden, uiteindelijk twee keer belast: eenmaal bij het overlijden van de vader en nogmaals bij het overlijden van de moeder, aangezien de schuld van de moeder aan de kinderen niet meer wordt meegenomen in het passief van haar nalatenschap.