6.3 Prenatale begeleiding door de vroedvrouw Flashcards
Op welke richtlijnen zijn de Belgische vroedvrouwen aangewezen?
- KCE: aanbevolen zwangerschapsonderzoeken
- Domus Medica: zwangerschapsbegeleiding
Wat behandelt het rapport ‘aanbevolen zwangerschapsonderzoeken’ van KCE?
- Risicostratificatie
- Aantal raadplegingen
- Klinische onderzoeken en biologie; technische onderzoeken
- Voedingssupplementen en anti-D profylaxis
Wat is patiëntgerichtheid?
Afstemmen van de begeleiding op de
* unieke noden,
* wensen en
* waarden van je patiënt
Wat is het uitgangspunt van patiëntgerichte zorg?
een meer centrale positie van de zwangere
* de zwangere participeert in de zorg
* de zwangere neemt zelf verantwoordelijkheid voor haar gezondheid
=> zo kan de zwangere een positieve bijdrage leveren
Continuüm
informeren van de zwangere < - > betrekken van de zwangere bij haar eigen zorgtraject
Welke aanbevelingen geeft het KCE in kader van patiëntgerichtheid?
- ondersteuning en begeleiding bieden
- toegankelijke en wetenschappelijk onderbouwde informatie bieden
- de vrouwen aanmoedigen om deel te nemen aan beslissingen
- verslagen opmaken van de gesprekken en beslissingen: continuïteit van de zorg
- 1e prenataal onderzoek langer dan de andere: grote hoeveelheid informatie uitwisselen
Waarom is het belangrijk om de zwangere al vroeg in de zwangerschap op te volgen?
- Voorlichting en adviezen
- Selectie van zwangeren met verhoogd risico op complicaties
- Tijdig informeren en counselen van prenatale screening
Waar moet je op letten als je overgaat tot een flexibel schema van prenatale consultaties?
bespreken timing en aantal prenatale consultaties
* 1e trimester: frequenter contact nodig
=> minder afspraken gynaecoloog
=> nog geen kindsbewegingen voelbaar
* 3e trimester: frequenter contact nodig
=> nood aan meer informatie
=> arbeid en bevalling, borstvoeding,…
Welke aandachtspunten zijn belangrijk om de psychosociale veranderingen te ondersteunen?
- vertrouwensrelatie opbouwen
- open, niet-oordelende, empathische houding
- voldoende tijd maken om te vragen naar de psychosociale situatie
- voldoende tijd maken om vragen te beantwoorden
=> goede communicatie
=> voldoende informatie
Wat houdt een eerste raadpleging in?
- Anamnese
- Prenataal onderzoek
- Bloedonderzoek
- Advies
Wat komt (in grote lijnen) aan bod tijdens de anamnese?
Hoofddoel: risicoselectie
* verzamelen van gegevens voor medisch-verloskundige zorg
Doel: basis leggen voor het verdere contact met de zwangere (en haar partner)
* bespreken van verwachtingen en wensen
* eventueel: zorgplan (afsprakenschema)
Welke onderzoeken komen aan bod bij een eerste prenatale raadpleging?
- Inspectie en observatie
- Bloeddrukcontrole
- Gewicht en BMI bepalen
- Vanaf 10-12w: Doppler-auscultatie
- Urineonderzoek
- Bloedonderzoek
Welke bloedonderzoeken worden gedaan bij een eerste prenatale raadpleging?
Anemie:
- Hemoglobine
- MCV, MCH, MCHC
Bloedgroep en rhesusfactoren
Erytrocyten antistoffen
Screening naar infecties
Advies
Welke onderwerpen komen standaard aan bod tijdens een eerste prenatale consultatie?
- Voeding (incl. toxoplasmose & listeriose, foliumzuur 0,4 mg tot 12w)
- Gewicht
- infectierisico’s
- Influenza-vaccin
- Schadelijke exogene invloeden
- Beleving van de zwangerschap
- psychosociale veranderingen
- Lichamelijke en emotionele veranderingen
- Evolutie foetus
- prenatale screening
- Sociaal aspect: kinderopvang, werkgever
- Organisatie perinatale zorg
Wat komt er standaard aan bod bij de opvolgraadplegingen?
- Navragen van beleving
- Navragen van klachten
-
Prenataal onderzoek:
=> Inspectie en observatie
=> Bloeddruk
=> Gewicht
=> Auscultatie FHT
=> Proteïnurie (zeker vf 20w)
Indien van toepassing:
=> Meten fundushoogte
=> Navragen kindsbewegingen - advies volgens de zwangerschapsduur
Andere bijkomende onderzoeken, medicatie of vaccinaties is afhankelijk van zwangerschapsduur
Bij welke alarmsignalen moet de zwangere contact opnemen met de vroedvrouw?
- Bloedverlies/vochtverlies
- Na een val
- Onverklaarbare pijn
- Minder of geen kindsbewegingen in de laatste 24u
- Combinatie van: hoofdpijn, misselijkheid, maagpijn, tintelende vingers, troebel zicht, vochtophoping in ledematen en gezicht
- Gewichtsverlies
- Aanhoudende koorts
- Contracties voor 37w
- Ongerustheid
Wanneer start je met het geven van advies over de postpartumperiode? Waarom?
Tijdens de zwangerschap.
3 nachten op materniteit tegenwoordig > te kort om zo veel info te geven
Op hoeveel consulten van de vroedvrouw heb je recht tijdens de zwangerschap?
12 prenatale consultaties
* GVO sessies zijn supplementair
Op hoeveel consulten van de vroedvrouw heb je recht na de bevalling?
14 (vanaf dag 6, 7 consulten vrij te kiezen)
* Dag 0: 2 consulten
* Dag 1, 2, 3, 4, 5: elk 1 consult
* Van dag 6 tot 1 jaar: nog 7
=> postpartumzorg
=> borstvoedingsraadplegingen
Kan uitgebreid worden door
- Vroedvrouw met motivatie: 3 dagen extra
- Arts
Wat wordt aanbevolen op vlak van bereikbaarheid van de vroedvrouw?
Zwangere vragen om nummer op te slaan in gsm.
24/7 bereikbaarheid
Welke zorgverleners nemen deel aan de perinatale zorgverlening?
- Medisch-verloskundige opvolging
- Kinesitherapie
- K&G
- Lactatiekundige
- Kraamzorg
- Osteopaat
- Babytherapeut
- Doula
- Expertisecentra kraamzorg
- BVverenigingen
- Zwangersschapscursussen
Wat kan een kinesist betekenen in de zorg voor moeder?
Hoeveel terugbetaald?
Prenatale kine:
- Info over wat met lichaam gebeurt tijdens bevalling
- Oefeningen: ademhaling, bekkenbodemspieren, houdingen, ontspanningstechnieken
Postnatale kine:
- Versterken van bekkenbodemspieren en buikspieren
9 sessies op voorschrift van arts terugbetaald
Wat kan K&G betekenen voor de moeder en het kind?
Tijdens zwangerschap
* info
* brochures
* ‘nieuwsbrief voor zwangeren’
* infosessie ‘kind op komst’
Kort voor/na bevalling
* kennismaking met regioverantwoordelijke
2-4w
* gehoortest
Verdere opvolging
* gewicht, voeding, ontwikkeling van de baby
* vanaf 8w: vaccinaties
* 24-30 maanden: oogtest
Gratis
Wat is een lactatiekundige?
Iemand die is opgeleid om
* borstvoedingssituaties te beoordelen
* advies & begeleiding te geven bij probleemsituaties
Wat doet een kraamverzorgende?
- verzorging moeder en baby
- huishouden
- opvang andere kinderen
- geven van praktische informatie
- borstvoeding ondersteunen
=> Rust en ondersteuning in kraamtijd
Noem 4 kraamzorgorganisaties in de regio Zuid-West-Vlaanderen.
- De wieg
- Familiehulp
- ReddyTeddie
- Solidariteit voor het gezin
Wat kan een osteopaat betekenen voor moeder en kind?
Moeder
tijdens zwangerschap het lichaam ondersteunen zodat het verlost wordt van spanningen en blokkades
Baby
* door hevige druk tijdens zw of bevalling ook spanningen
* abnormale ligging, ventouse, sectio, prematuur, spijsverteringsproblemen, onrust, veel huilen, overstrekken…
Wat doet een babytherapeut?
luisteren naar het verhaal van de baby (lichaamstaal) en samen met de ouders proberen goed te begeleiden
* Bij klachten zonder duidelijke medische redenen.
* Niet terugbetaald
Wat doet een doula?
Bevallingscoach zonder medische opleiding.
* Ondersteunt op emotioneel en praktisch gebied tijdens de arbeid en bevalling.
* Empowert, informeert en moedigt aan
Wat is een expertisecentrum kraamzorg?
Erkende en gesubsidieerde partnerorganisatie van kind en gezin
* info rond kraamzorg
* vormingen rond zwangerschap, geboorte en postpartum
* infotheek
West-Vlaanderen: De Wieg
Wat is een borstvoedingsvereniging?
Organisatie die werkt met vrijwilligers die specifiek opgeleid zijn voor borstvoedingsbegeleiding
* infosessies
* telefonische hulpverlening
* borstvoedingsbijeenkomsten
La leche league
Welke onderwerpen bespreek je over lichamelijk, psychische en foetale ontwikkeling tijdens de zwangerschap?
- klachten en beleving (gevoelens, seksualiteit, KB, contact met de baby, voorbereiding,…)
- voeding en beweging
- gewicht
- infectierisico’s
- schadelijke en exogene invloeden
- stemming, stress, psychosociaal
- foetale ontwikkeling
Voor welke infectie gaan we de zwangere naar het einde van de zwangerschap waarschuwen?
Herpes simplex virus type 1 (HSV-1)
* 36-37w
* Vrienden en familie met koortslip mogen niet kussen en moeten goede handhygiëne toepassen.
* genezing versnellen: Zovirax°
Hoe vaak komt depressie voor tijdens de prenatale periode?
Bij 10%
Frequent voorkomend, best regelmatig polsen naar gedachten, emoties, belevenis
Wanneer geef je welk advies over diverse aspecten van de bevalling?
eerste consultatie
* belang van een goede voorbereiding op de partus
* zwangerschapscursussen
* plaats van de bevalling
25-32w
* voorbereidingen van het lichaam op de baring
* symptomen: harde buiken, voorweeën
33-36w
* organisatie rond de bevalling: opvang kinderen, ziekenhuistas,…
* verloop van de baring: wat staat de vrouw te wachten
* wensen: geboorteplan
* voeding: koolhydraatrijke, lichtverteerbare voeding; sportdranken; druivensuiker
Mag je eten tijdens je bevalling?
Bij start arbeid ideaal koolhydraatrijke maar licht verteerbare maaltijd. (eventueel sportdranken)
Ziekenhuizen raden het vaak af wegens verhoogde kans op braken en eventueel slikpneumonie bij sectio
Welke info geef je allemaal over arbeid/bevalling?
- Mogelijke locaties
- SIgnalen arbeid
- Wanneer naar ziekenhuis?
- Fysiologie van arbeid en bevalling (latente fase, eerste fase ontsluiting, overgangsfase, tweede fase geboorte, nageboorte)
- Wat kan partner betekenen?
- Fysiologie van pijn
- Pijnbestrijding
- Relaxatie en voeding in arbeid
- Hoe je eigen lichaam stimuleren
- Emoties in arbeid
Wanneer geef je welk advies over diverse aspecten van het postpartum?
36-39w
* herstel van de mama
* zorg voor de baby
* borst- of kunstvoeding
* praktische voorbereiding
* afspraken voor de verdere opvolging
Welke puntjes ga je zeker bespreken over het postpartum: herstel van de kraamvrouw?
- Bloedverlies
- Hardheid van de baarmoeder
- Verzorging van eventuele ruptuur/episiotomie
- Veranderd lichaam moeder
- Belang van rust
- Babyblues
- Moederen
- Voeding van de moeder
- Bekkenbodemspieroefeneningen (kiné na 6w)
- 6-weken controle
- Anticonceptie
Welke puntjes ga je bespreken over de zorg voor de baby na de bevalling?
- Belang huidcontact
- Temperatuur
- Verzorging
- Plas- en stoelgangpatroon
- Verzorging navelstomp
- Hielprik
- Vitamines D & K bij BV
- Normaal huilgedrag
- Veilig slapen
- Troosten
- Krampjes en regurgitatie (kleine gulpjes voeding teruggeven)
- Info controle bij arts na max 2w
- Opvolging K&G (gehoortest & vaccinaties)
Wat zijn de doelen van de voorlichting die een vroedvrouw geeft rond voeding?
- Ouder(s) een goed geïnformeerde en onderbouwde keuze laten maken mbt het type babyvoeding
- Hen zo goed mogelijk voorbereiden op en begeleiden bij het geven van bv/kv.
Wat is de doelstelling van de WHO over borstvoeding?
Exclusief 6 maanden en gedeeltelijk tot 2 jaar borstvoeding geven
Waar moet je aandachtig voor zijn bij de keuze van babyvoeding?
Wat de ideeën zijn van de vrouw mbt babyvoeding.
* Vaak onjuiste of onvolledige informatie.
=> Op die manier is een weloverwogen keuze maken moeilijk
Wanneer ga je polsen naar keuze van voeding?
Eerste consultatie
* kort navragen
Halverwege de zwangerschap
* opnieuw navragen
* voorlichting afstemmen op antwoord
33-36w
* uitgebreide voorlichting
Wat zijn medische contra-indicaties voor het geven van borstvoeding?
- HIV-infectie moeder
- Gebruik geneesmiddelen waarvoor geen bvvriendelijk alternatief is
Welke informatie geef je mee over borstvoeding?
- belang van onmiddellijk huidcontact na de geboorte
- belang van borstvoeding voor moeder en kind
- voordelen van uitsluitend borstvoeding tot 6m
- voeden op vraag
- herkennen van hongersignalen
- correct aanleggen
- hoe kan de moeder zien dat de baby voldoende drinkt (slikbewegingen / -geluidjes; aantal plas- en stoelgangluiers)
- frequent voeden: optimale melkproductie verzekeren
- alarmsignalen
- 24/24 rooming in
- vitamine D en K
Welke kunstvoeding wordt wanneer gegeven?
geboorte tot 6m
* startvoeding
vanaf 6m
* opvolgvoeding
* vaste voeding
Welke info geef je omtrent kunstvoeding?
- startvoeding (is er een allergie in de anamnese?)
- benodigdheden: flessen, spenen,…
- hygiëne: afwassen en steriliseren
- klaarmaken van de voeding
- normale hoeveelheid
- techniek van het voeden
- Vitamine D
- borstvoedingsremming
Wanneer en op welke manier kun je peilen naar de voorbereiding en verwachtingen voor de kraamperiode en het beginnend ouderschap?
33-36w
bewustmakende vragen stellen
* in hoeverre heb je gezorgd voor ondersteuning in de eerste tijd?
* in welke mate komen jou verwachtingen overeen met die van je partner?
* hoe ga je de taken verdelen tussen jou en je partner?
* hoe ga je je dagindeling organiseren?
* wat doe je bij slaaptekort?
* hoe waarborg je dat je weer je leven kunt oppakken?
* hoe ga je organiseren dat je weer gaat werken?
vroedvrouw: kan adviezen geven
expertisecentrum Kraamzorg (De Wieg): infoavonden
Welke informatie dient de vroedvrouw mee te geven over het sociaal aspect van de zwangerschap en het postpartum?
- regelen kinderopvang
- werkgever op de hoogte brengen
- verlofmogelijkheden / borstvoedingspauzes bespreken met de werkgever
- aanvraag startbedrag
- aanvraag erkenning voor niet-gehuwde koppels
- aanvraag moederschapsrust
- administratie na de geboorte
Wanneer en welke info geeft de vroedvrouw over verlofmogelijkheden en borstvoedingspauzes?
+/- 20w
Borstvoedingspauzes
* 1 of 2x/dag: 30min (afhankelijk of je meer dan 7,5u/dag werkt)
* tot 9m na de geboorte
* maandelijks een attest van de arts of vroedvrouw
* uitkering van het ziekenfonds
Wanneer en welke info geef je mee over de aanvraag van het startbedrag?
vanaf 6m
* startbedrag kan aangevraag worden vanaf de 1e dag van de 6e maand van de zwangerschap
* uitbetaling: ten vroegste 2m vóór de VBD
* zowel in loondienst als voor zelfstandigen
* partner vraagt het startbedrag aan via de werkgever
Wanneer en welke info geef je mee over de erkenning voor niet-gehuwde koppels?
+/- 24w
* in theorie: erkenning kan vanaf het begin van de zwangerschap
* in de praktijk: mogelijk vanaf 24w
* koppel gaat samen naar het gemeentehuis
* identiteitskaart + attest VBD
Wanneer en welke info geef je mee over de aanvraag van moederschapsrust?
+/-30w
Werknemers
* 15 weken in totaal
* Prenataal: 6w waarvan 1w verplicht
* Postnataal: 9w verplicht (eventueel aangevuld met niet opgenomen prenataal verlof)
* 2 weken van het aangevuld postnataal verlof mogen omgezet worden in aparte verlofdagen postnatale rust. Binnen de 8 weken na werkhervatting opgebruiken.
Zelfstandigen
* maximum 12 weken waarvan 3w verplicht
* Prenataal: 1w
* Postnataal: 2w
* overige 9w zijn vrij te kiezen
Wanneer en welke info geef je mee over de administratieve taken na de geboorte?
+/- 36w
* Aangifte geboorte
* Aanvraag kinderbijslag
* Inschrijven mutualiteit
* 20 dagen geboorteverlof partner
Welk stappenplan hanteer je voor een consultatie?
- Informeel gesprek
- Anamnese
- Boekje K&G
- Klinisch onderzoek
- Andere medisch verloskundige observaties en onderzoeken
- Klachten nagaan en gepast advies verlenen
- Andere onderwerpen voor deze zwangerschapsduur aanbrengen en advies verlenen
- Volgende consultatie plannen indien gewenst en mogelijke onderwerpen aanstippen
- Info over alarmsignalen
Ik Als Baby Krijg Ook Kleine Zachte Perfecte Armpjes
