4. Leefstijl Tijdens Zw Flashcards
BMI berekenen
Gewicht (kg) / (lengte (m) x lengte (m))
BMI waarden & wat wil dit zeggen
< 18,5 = ondergewicht
18,5-24,9 = normaal gewicht
25,0-29,9 = overgewicht
> 30,0 = obesitas
Aanbevolen gewichtstoename afhankelijk van BMI
Ondergewicht ➡️ 12,5 - 18 kg
Normaal gewicht ➡️ 11,5 - 16 kg
Overgewicht ➡️ 7 - 11,5 kg
Obesitas ➡️ 5 - 9 kg
FASD
Foetaal Alchohol Spectrum Disorder
FAS
Foetaal Alcoholsyndroom
Ergste vorm door problematisch alcoholmisbruik
Gevolgen problematisch alcoholgebruik
1️⃣ pre-/ postnatale groeiachterstand
2️⃣ afwijkingen gezicht en ledematen
3️⃣ cardiovasculaire afwijkingen
4️⃣ ontwikkelingsstoornissen
5️⃣ geprikkelde en geagiteerde baby’s
Moet je een omega-3 supplement nemen als je zwanger bent?
Als je voldoende essentiële vetzuren via vis en zeevruchten consumeert NIET.
Anders WEL want noodzakelijk voor foetale neurologische ontwikkeling
Waarvoor moet je oppassen met vitA?
te hoge dosis kan schadelijk zijn
Welk advies geef je aan veganistische zwangeren?
Supplementen:
- Foliumzuur
- Vit B12
- Vit D
- Ijzer
- Calcium
- Omega-3
Welke adviezen kan je geven op vlak van beweging?
Wat vermijden?
- Regelmatig bewegen
- In dezelfde lijn als voor de zwangerschap
- LUISTER NAAR JE LICHAAM
- Zwemmen, fietsen, wandelen is ideaal
- Evenwicht zoeken in beweging en rust
- NIET: contact, hoge impact, duiken en competitie (einde zw)
Wat als een moeder afvalt in de zwangerschap? (geen dieet)
Normaal in 1ste trimester, goed kijken naar kwaliteit van voeding ipv calorie inname.
Moet zich wel herstellen in tweede trimester.
Welke adviezen kan je geven rond hygiene?
- Huid verdient extra verzorging
- Toename vaginaal slijmverlies > intieme hygiëne liefst met zuiver water en anders met speciale emulsie
- Mondzorg!
- Handhygiëne ter preventie van infecties
Welke adviezen kan je geven rond kledij?
- Ademend
- Niet-knellend
- Lage hak
Indien nodig:
Steunkousen of zwangerschapssteunband
Wat zien we bij coïtusfrequentie in de zwangerschap?
1ste trimester: minder
2de trimester: heropleving
3de trimester: minder
Zijn er restricties voor seks?
Neen, tenzij medisch noodzakelijk.
Moet vooral prettig blijven voelen.
Wat kan je vertellen over stress en zwangerschappen?
Kan zorgen voor lager geboortegewicht.
Rust, ontspanning en tijd nemen om te genieten van de zwangerschap is belangrijk!
Wat zijn relevante partners voor sociaal kwetsbare vrouwen?
CAW
K&G
Huis van het kind
Huisarts
Sociale dienst van ziekenhuis waar ze wil bevallen
OCMW
Wat kan je vertellen over zwangerschap en geweld?
Zwangerschap is een risicofactor voor huiselijk geweld.
> meer stress, druggebruik
minder opvolging zw
Welk effect kan hyperthermie hebben op de embryo/foetus?
Extreme temperatuursverhoging (>39°) in het eerste trimester vergroot kans op geboortedefecten.
Later kan een sauna max 10min
Koorts > koortswerende middelen nemen in overleg.
Welke adviezen kan je geven voor een autoreis?
Driepuntsgordel onder buik en tussen borsten.
Na 2u even pauze, wandelen.
Reactievermogen kan trager zijn
Welke adviezen kan je geven voor een treinreis?
Na 2u even wandelen. Wisselen van houding.
Vanaf 24w eerste klas ticket aan prijs van tweede klas :)
Welke adviezen kan je geven voor een vliegreis?
- Voldoende beenruimte
- Steunkousen voor lange afstanden
- Voldoende drinken
- Regelmatig bewegen
- Let op beperkingen van vliegmaatschappij: vaak rond 34w niet meer toegestaan
Welke vaccins kunnen wel/niet tijdens de zw?
Niet-levende kunnen, al is er weinig onderzoek naar
Levende vaccins worden afgeraden
Voor welke ziekten dienen zwangeren extra op te letten bij het reizen?
Gele koorts (gevaarlijk en enkel levend vaccin), malaria en zika
Welke adviezen kan je algemeen geven over reisbestemmingen?
Reisverzekering checken
Plaatselijke gezondheidszorg?
Flessenwater gebruiken
Ijsblokjes niet vertrouwen
Niet lang op grote hoogte
Mugwerend middel met DEET met mate gebruiken en enkel indien het echt moet
Welke exogene invloeden zijn er? Voor hoeveel congenitale afwijkingen zorgen ze?
- Alcohol
- Drugs
- Medicatie
- Roken
- Straling
- Chemicaliën
10% van congenitale afwijkingen
Welk advies geef je best rond medicatie?
Idealiter: géén medicatie.
Zelfmedicatie is afgeraden, ook voor vrij verkrijgbare medicatie = OTC-medicatie
OVERLEG
Welk advies kan je geven omtrent roken? Welke gevolgen?
Schadelijk zowel actief als passief roken
Belemmerd doorbloeding placenta en foetus komt in contact met schadelijke stoffen.
Vaak intra uteriene groeiretardatie
50% meer kans op wiegendood
Nicotinesubstitutie is minder schadelijk
Tabakoloog
Schadelijke gevolgen worden onderschat
Dosis-responsrelatie
Wat kan je zeggen over alcoholgebruik tijdens de zwangerschap?
Dosis-respons relatie
FASD en FAS: afwijkingen en stoornissen
Welk advies kan je geven omtrent cafeïne?
Onvoldoende wetenschappelijk bewijs.
4 milde tassen/dag
Welk advies kan je geven omtrent drugs?
Dosis - responsrelatie (soort drugs/hoeveelheid)
Ernstige gevolgen :
anemie, ondervoeding en infecties bij de zwangere, preterme geboorte, placentastoornissen, laag geboortegewicht en verhoogde perinatale mortaliteit
Ook ontwenningsverschijnselen: ademhalingsproblemen, rusteloosheid, transpiratie, slaapproblemen, doordringend huilen, verhoogde spierspanning + problematische ontwikkeling na geboorte
Cannabis en cocaïne !!
Welk advies kan je geven omtrent chemische stoffen?
Solventen: reprotoxische chemische stoffen vermijden
Haarkleuring geen bewijs
Voor de zekerheid eerste trimester chemicaliën vermijden
Oppassen met antritranspiranten na scheren/beschadigde huid door hoog aluminiumgehalte
Welk advies kan je geven omtrent geluid en trillingen?
Trillingen kunnen schadelijk zijn
Geluid kan gehoorschade veroorzaken vanaf derde trimester
Welk advies kan je geven omtrent straling?
Röntgenstraling is schadelijk, zelf in lage dosis
Elektromagnetische straling niet duidelijk
Welk advies kan je geven omtrent risicoberoepen?
Ploegenarbeid, frequent van tijdszone veranderen, lawaai, hoge temperatuur, trillingen, chemische stoffen, infectiegevaar, zware lasten dragen…
Bedrijfsarts schat de risico’s in. Werkgever past de job aan of tijdelijk stoppen met werken. > Uitkering ziekenfonds
Basisprincipes gezond gedrag tijdens zw
- Gezonde voeding & beweging
- Gewicht
- Hygiëne
- Exogene invloeden
- Stress vermijden
- Infectierisico’s
- Thuissituatie
Waarom grote gewichtstoename tijdens zw vermijden?
Te hoge gewichtstoename geeft meer kans op:
- ZS-diabetes
- hypertensie
- pre-eclampsie
- macrosomie
- inductie
- kunstverlossingen
Wat is zika-virus? Waarom gevaarlijk zw?
= Virus overgedragen door muggen
* Symptomen:
– Koorts,hoofdpijn,spier-en gewrichtspijn, moeheid, rode ogen, huiduitslag
* Geen behandeling of vaccin
* Reizen naar Zuid-en centraal Amerika, de caraïben, Kaapverdië en bepaalde eilanden in Stille Oceaan: AFGERADEN!
Algemeen voedingsadvies
- Eten voor 2 is niet nodig
- Foliumzuur: 0,4mg/dag gedurende 1ste 3 maanden
- Verdere vitamines en mineralen extra is niet nodig indien
normaal en evenwichtig voedingspatroon - Voldoende vochtinname
Naar waar verwijzen bij tekenen huiselijk geweld?
CAW = Centrum Algemeen Welzijnswerk
OCMW
Positieve effecten lichaamsbeweging tijdens zw?
- Behoud conditie
- Circulatie en bloedtoevoer naar placenta
- Minder misselijkheid
- Rugspieren
- Minder hoofdpijn
- Minder vasculaire problemen
- Zich goed voelen
- Beter fysieke conditie naar bevalling toe
- Sneller herstel na de bevalling
Belang mondzorg tijdens zw?
Meer paradontale problemen
=> gingivitis = ontstoken tandvlees
=>zwangerschapsepulis = tandvleesgezwel
TIPS
1. Gebruik zachte tandenborstel + tandpasta voor gevoelig tandvlees
Problemen
1. Preterme geboorte
2. Laag geboortegewicht
3. Verhoogde kans op tandbederf bij jonge kinderen
