6. Reinigen, ontsmetten, steriliseren van medische voorwerpen Flashcards
Niet-kritisch materiaal. Komt in contact met? Hoe behandelen?
Intacte huid
Reinigen OF verwijderen
Semi-kritisch materiaal. Komt in contact met? Hoe behandelen?
Niet-intacte huid
Slijmvliezen/lichaamsvochten
Reinigen en ontsmetten OF verwijderen
Kritisch materiaal. Komt in contact met? Hoe behandelen?
Steriel weefsel
Reinigen, ontsmetten én steriliseren OF verwijderen
Wat is het doel van reinigen?
Vuil verwijderen
- Kan MO bevatten
- Voedingsbodem voor MO
- OS kan chemische reactie aangaan met eiwitten uit vuil > minder werkzaam
- Bemoeilijkst OS en sterilisatie
- Veroorzaakt materiaalbeschadiging
Door wat kan reinigen gevolgd worden?
Spoelen
> Grotere kiemreductie
> Resten detergent verwijderen
of afdrogen
> Propere doek
> Droge lucht
Hoe kunnen we reinigen?
Handmatig
Machinaal
Ultrasoon
Wat is het resultaat van reinigen? Wat zijn de voorwaarden?
Kiemreductie van 90%
- Degelijk en correct materiaal
- Opleiding personeel
- Motivatie en verantwoordelijkheid personeel
Wat is ontsmetten?
Behandelen met ontsmettingsstof of ontsmettend medium
Wat is het doel van ontsmetten?
Doden van de meeste kiemen, waaronder de pathogenen. Tot 99% minderen kiemen.
> Kans op overdracht minimaal
> Door lage resterende pathogenen geen gevaar voor gemiddelde patiënt
Op welke manieren kan je ontsmetten?
THERMISCH
- Onderdompelen in warm water
- Koken
- Uitgloeien
- Electro-magnetische straling
CHEMISCH
-Chemische ontsmettingsmiddelen
Ontsmetten door onderdompelen in warm water? Leg uit.
Doodt de meeste vegetatieve MO. Geen sporen.
70°C > 100min
80°C > 10min
90°C > 1min
Bij instrumentenwasmachines en bedpanspoelers.
Ontsmetten door koken? Leg uit.
In water verwarmen tot 100°C. Toevoeging van zout verhoogt kookpunt met paar graden.
Ontsmetten door elektro-magnetische straling? Leg uit.
Wrijving moleculen verhot water in MO > ze gaan dood. Extra vocht toevoegen bevordergt de penetratie van stralen.
Kiemdodende werking afh van massa en doorlaatbaarheid
+ goedkoop
+ snel
Microgolf!
Ontsmetten door chemische ontsmettingsmiddelen? Leg uit.
Biologisch zeer actieve stoffen. Onjuist gebruik > schadelijk
- Onderdompelen (respecteer contacttijd!)
- Afwrijven
- of sprayen
Waarom chemische ontsmettingsmiddelen altijd in koud-lauw water oplossen?
Dampen kunnen irritatie van huid en slijmvliezen veroorzaken.
Wat is steriliseren?
Wat ga je vernietigen?
Omstandigheden creëren waardoor MO en alle sporen gedood worden
> Parasieten
Schimmels
Bacteriën
Prionen
Virussen
Sporen
Wat is sporevorming?
Voortplanting bij MO. Moet geactiveerd worden voordat het een kiem is.
Activatie verschilt per kiem. Soms geactiveerd bij 100°C!
Pas na activatie > germinatie
Prion?
Gewijzigd eiwitdeeltje dat andere eiwitdeeltjes aanzet tot gewijzigd gedrag.
Leg het begrip “steriel” uit.
Een voorwerp dat geen kiemen of sporen bevat. Niet te checken, dus gaan we uit van kansberekening.
Kans dat er kiemen of sporen aanwezig zijn moet < dan 1/1.000.000 zijn
In het proces wordt telkens na een bepaalde tijd 90% van de kiemen gedood. Je gaat dus door tot dat <1% van de kiemen is.
Hoe verloopt het productieproces van materiaal?
- Reinigen
- Ontsmetten
- Afwassen, spoelen, drogen
- Inpakken
- Steriliseren
- Opslaan en bewaren
Welke methoden zijn er om te steriliseren?
- Verhitting
>Hoe meer vocht, hoe lager de temperatuur moet zijn
>Temperatuur ook afhankelijk van soort kiem - Chemisch
> Gas
> vloeistof - Filtratie
>Voor gassen en vloeistoffen
> poriëndiameter <0,22µ! - Waterstofperoxide
> H202 laten inwerken oio zeer sterk elektrisch of magnetisch veld
> Geen schadelijke reststoffen - Perazijnzuur
> tere en samengestelde instrumenten ipv glutaaraldehyde - Straling
> Gammastraling
> vooral in voedingsindustrie
Voorbeelden steriliseren dmv verhitting?
Droge warmte: Poupinel
Vochtige warmte: autoclaaf
Welke chemische producten kunnen we gebruiken om te steriliseren?
Gassen:
> Formaldehyde (minder gebruikt, allergeen)
> Ethyleenoxide (hoog penetratievermogen, ontplofbaar, zeer toxisch; enkel als andere methoden niet gaan)
Vloeistof:
> aldehyde
> glutaaraldehyde
Hoe kan je na het steriliseren weten of het wel effectief was?
DROGE WARMTE
> Tape; verkleurt door warmte
VOCHTIGE WARMTE
> Bowietest: stapel katoenen lakens met in het midden een chemische indicator om stoom te detecteren.
> Sterigage: strip met stoomgevoelige capsule. Kleurstof komt vrij na stoom
> Moeilijk te doden sporen mee steriliseren. Achteraf geen ontkieming = oké!
