5. Taalontwikkeling Flashcards
Klankleer (fonologie):
onderdeel van de taalkunde dat spraakklanken bestudeert
Semantiek:
de betekenis van woorden (vocabulaire uitbreiding)
Pragmatiek
Sociolinguïstiek
lijkt op semantiek → de regels voor de uitoefening van passende en effectieve communicatie
Sociolinguïstiek: het verband tussen de taal en een sociale groep
Grammatica: (syntax, morfologie)
1) Syntax: zinsbouw
2) Morfologie: opbouw van woorden (walk(s)/(ed)) → Bestaande uit free morphemes: woorden die op zichzelf bestaan (kat) en bound morphemes: grote delen van woorden of woorden niet niet op zichzelf kunnenbestaan (katten)
BEHAVIORISME/LEARNING EMPIRICIST PERSPECTIVE
(Skinner & Bandura/Nurture): taal ontwikkelt zich d.m.v. operante conditionering → modeling/imitatie en reinforcementKritiek: volwassenen zouden continu bezig moeten zijn met intensief taalonderwijs geven aanhun kinderen. Ook creëren kinderen uitingen die niet overgenomen zijn van ouders. Bovendien uiten kinderen ook taal zonder reinforcement.
NATIVISME
(Chomsky/Nature): Volgens Chomsky is taal een unieke menselijke prestatie dat in de structuur van de hersenen is geëtst. Volgens Chomsky hebben alle kinderen een language acquisition device (LAD).
Language acquisition device: een aangeboren systeem dat ervoor zorgt dat zodra kinderen over voldoende vocabulaire beschikken, zij grammaticaal correcte en nieuweuitingen kunnen produceren en de betekenis van zinnen die zij horen kunnen begrijpen→ aangeboren taalvermogen
Language making capacity LMC (Slobin): het cognitieve vermogen van een kind om een taal te leren → combinatie van nature en nurtureChomsky spreekt ook van een universal grammar → een pakhuis van regels over taal die toepasbaar zijn op alle menselijke talen.
Support voor nativisme: - Dieren kunnen geen taal spreken/begrijpen - Taal in de hersenen- Sensitieve periode van taal
Kritiek: - Er wordt niks uitgelegd - De aanname van Chomsky dat taalontwikkeling volledig aangeboren is, komt niet overeen met bepaalde observaties van taalontwikkeling - Betrekt de cognitieve ontwikkeling er niet bij en Chomsky is niet begrijpelijk - Sociale context krijgt geen aandacht - Er kan niet verklaard worden waarom er verschillen in taal zijn
INTERACTIONISME:
de interactie tussen innerlijke aanleg en omgevingsinvloeden.
LASS: language acquisition support system → bevordering van taalontwikkeling d.m.v. hulp van ouders en andere kinderen
Taal bevindt zich met name in de linkerhersenhelft. Er zijn drie belangrijke structuren binnen de …… die een grote rol spelen bij taal:
Schade aan deze gebieden kan leiden tot …..
linkerhersenhelft
Broca’s area: bevindt zich in de frontale kwab. Functie: grammaticale verwerking en het produceren van taal → praten
Wernicke’s area: bevindt zich in de temporalekwab. Functie: begrijpen van de betekenis vanwoorden
Primary auditory area: een gebied waar sensatiesvan de oren naar toe worden gestuurd
Schade aan deze gebieden kan leiden tot aphasias: communicatiestoornissen → expressive (broca) en receptive(wernicke) aphasia. Over zijn algemeen leidt schade aan defrontale kwab tot problemen met het produceren van taal enleidt schade aan de andere kwabben tot begripsproblemen.Toch blijkt uit onderzoek dat de linkerhersenhelft nietnoodzakelijk is voor taalverwerking. Wanneer er schade isaan de linkerhersenhelft, kan de rechterhersenhelft nog steeds taal verwerken.
Sensitive-period hypothesis:
Er is een sensitieve periode voor taal. Zolang de hersenen zich blijven ontwikkelen is deze periode voor taalontwikkeling sensitief. Van geboorte tot aan de puberteit is er een sensitieve periode voor taal. Van 0 tot 7 jaar is de beste periode om een taal te leren. Er is een sensitieve periode omdat de hersenen gedurende deze periode rijpen
