5. pierwotne mechanizmy obronne Flashcards
zaburzenia nerwicowe
zaburzenia psychicznie niemające żadnego widocznego podłoża organicznego, w których nie dochodzi do zakłócenia realności, a pacjent- zdając sobie sprawę z tego, które z przeżyć mają charakter chorobowy – nie ma trudności w rozróżnianiu między subiektywnymi, chorobowymi doświadczeniami, a realnością zewnętrzną.
oparte na lęku!!!
podstawowy objaw zaburzeń nerwicowych to
lęk
lęk może być:
- odczuwany: strach - fobie, PTSD, lęk - panika, zespół uogólnionego lęku
- domniemany: obsesje i kompulsje, dysocjacje
objawy ego-dystoniczne
spostrzegane jako problematyczne i irracjonalne
pojęcie mechanizmu obronnego - dwa znaczenia:
szersze - wszelkie zabiegi umożliwiające redukcję przykrego napięcia emocjonalnego bez zmiany obiektywnej sytuacji, która je wywołała (odreagowanie, narkotyzowanie się, fantazjowanie - Lewicki)
węższe - wyłącznie wewnętrzne manipulacje poznawcze, które osłabiają niepokój lub nie dopuszczają do jego powstania; utrzymanie poczucia własnej wartości
Anna Freud i “The Ego and the Mechanisms of Defence” (1936) - rodzaje lęku:
- lęk przed superego - ego boi się popędu, ponieważ boi się superego
- lęk przed rzeczywistym zagrożeniem - ego boi się popędów, ponieważ boi się zewnętrznego świata
- lęk przed siłą popędów/dezorganizacją ego - strach przed zalaniem lub unicestwieniem
inne przyczyny stosowania mechanizmów obronnych:
- potrzeba ego do syntetyzowania doświadczeń i uniknięcia konfliktu
- chęć uniknięcia wtórnych przykrości z zaspokojenia popędów
- ego jest bardziej skłonne usuwać uczucia “zakazane”, które sprawiają trudności, a dłużej opierają się zakazom, jeśli dotyczą one uczuć pozytywnych
- unikanie przykrości prymitywnym sposobem obrony stosowanym przez dzieci -> to świadczy o poziomie dojrzałości osobowości
późniejsze koncepcje psychodynamiczne - mechanizmy obronne:
- obrona przed lękiem i silnymi, zagrażającymi uczuciami/dezorganizującymi emocjami
- podtrzymanie samooceny, spójne, pozytywne pojęcie Ja (self) - Nancy McWilliams
mechanizmy obronne pierwotne/niedojrzałe - cechy:
- brak osiągnięcia zasady rzeczywistości i nierozumienie odrębności i stałości tego, co poza ja
- działają w sposób globalny, wszechogarniające, oparte na wyobraźni
- odnoszą się do granicy Ja - świat zewnętrzny
mechanizmy dojrzałe/ wtórne - cechy:
- bazują na zasadzie rzeczywistości i procesach wtórnych
- odnoszą się do granic wewnętrznych
rodzaje pierwotnych mechanizmów obronnych
- prymitywne wycofanie
- zaprzeczenie
- omnipotentna kontrola (osobowość psychopatyczna)
- prymitywna idealizacja i dewaluacja (osobowość narcystyczna)
- projekcja, introjekcja i identyfikacja projekcyjna (charakter paranoidalny)
- rozszczepienie ego
- somatyzacja (osobowości somatyzujące)
- acting out (osobowość impulsywna, histeryczna, osoby uzależnione, kompulsywne i psychopatyczne)
- seksualizacja (instynktualizacja) (charakter histeryczny/histrioniczny)
- dysocjacja
omnipotentna kontrola
- brak świadomości umiejscowienia kontroli w innych ludziach, poza Ja
- osobowość zorganizowana wokół zasady poszukiwania skutecznego egzekwowania własnej mocy przy odsuwaniu kwestii praktycznych i etycznych to osobowość psychopatyczna
moralna obrona (Fairburn)
lepiej wierzyć w to, że coś z nami jest nie tak, niż dopuścić do siebie fakt, że np. jest się w przemocowym związku
projekcja identyfikacyjna
- Melanie Klein
- osoba projektuje wewnętrzne obiekty i jednocześnie skłania drugą osobę, by zachowywała się tak, jak one
- osobowość borderline
charakter mechanizmów pierwotnych
przedwerbalny!