12. zaburzenia afektywne cz.2

Question 1

choroba dwubiegunowa CHAD

Answer 1

typu I - depresja + mania
typu II - depresja + hipomania
równie często u kobiet i mężczyzn!
zwykle zaczyna się przed 40 r.ż (28-35 lat), u dzieci szczyt nasilenia 15-19 r.ż

Question 2

CHAD sezonowe

Answer 2

60-90% kobiet stany depresyjne zimą, hipomaniakalne wiosną; związane z dostępem do światła

Question 3

CHAD z szybką zmianą faz

Answer 3

więcej niż 4 fazy w roku; grupa często odporna na leczenie farmakologiczne

Question 4

cyklotymia

Answer 4

• utrzymujące się stale wahania nastroju w postaci licznych epizodów łagodnej depresji i stanów łagodnie wzmożonego samopoczucia, nie spełniające kryteriów F.30 i F.32 (objawy subkliniczne)
• niestabilność samopoczucia już we wczesnej młodości
• początki z reguły powolne, przebieg przewlekły
• u nawet 50% notuje się występowanie CHAD I lub II w przeszłości

Question 5

rozpowszechnienie CHAD

Answer 5

1-2% populacji

Question 6

diagnoza CHAD i współwystępowanie

Answer 6

• 43% młodych osób z depresją ma przynajmniej jedno współwystępujące zaburzenie
• często diagnozowane wcześniej pod postacią ADHD lub zaburzeń zachowania
• najczęściej zaburzenia mieszane, np. lękowo-depresyjne
• zwykle SSRI (rzadko benzodiazepiny)

Question 7

depresja jako czynnik towarzyszący

Answer 7

czynniki infekcyjne - mononukleoza, grypa, gruźlica, podostre zapalenie wsierdzia, AIDS

zaburzenia neurologiczne - zapalenie mózgu, padaczka, stwardnienie rozsiane, choroba Huntingtona

zaburzenia endokrynologiczne - cukrzyca, choroba Cushinga, choroby tarczycy, niewydolność przysadki

inne - porfiria, niedokrwistość, choroby kardiologiczne, zaburzenia elektrolitowe, stany wyniszczenia, nadużywanie środków psychoaktywnych

Question 8

osobiste czynniki podtrzymujące:

Answer 8

biologiczne: zaburzenia snu i czuwania, rozregulowanie układu endokrynologicznego, immunologicznego

psychologiczne: pesymistyczny styl wyjaśniania, samokrytycyzm, niska skuteczność, natrętne myśli, zachowania autoagresywne

Question 9

zewnętrzne czynniki podtrzymujące

Answer 9

• odmowa zaangażowania rodziny w leczenie, nieporozumienia
• niewłaściwa komunikacja, depresja rodzicielska
• samotność

Question 10

diagnozowanie:

Answer 10

wywiad i obserwacja: kryteria ICD-10/DSM-5

metody projekcyjne: test drzewo, rysunek człowieka, TAT, test uzupełnień zdań, test niedokończonych opowiadań

kwestionariusze: MMPI-2, test osobowości i zainteresowań TO-Z, skala Becka i Hamiltona, kwestionariusz do pomiaru depresji, CDI 2, BHI-12 - kwestionariusz nadziei podstawowej, skala samooceny SES

Question 11

biologiczne koncepcje wyjaśniające:

Answer 11

• zaburzenia neuroprzekaźników (aminy biogeniczne): norepinefryny, dopaminy, serotoniny
• zaburzenia równowagi: w systemie nagradzania i hamowania, systemie przetwarzania ruchów
• większa zgodność u bliźniąt - 5x
• silne przeżycia w ciąży -> zaburzenie rozwoju metabolizmu serotoniny dziecka

Question 12

poznawcze koncepcje wyjaśniające:

Answer 12

• triada poznawcza Becka: negatywne myślenie o teraźniejszosci, przyszłości, sobie samym
• koncepcja wyuczonej bezradności Seligmana
• brak teorii umysłu zarówno w fazie depresji, jak i manii/hipomanii oraz remisji
• negatywne przekonania

Question 13

psychoanalityczne i psychodynamiczne koncepcje wyjaśniające:

Answer 13

• Freud: mania jako obrona przed depresją
• Freud i Birbing: zahamowanie ego, stan ego
• skierowanie agresji do obiektu i wycofanego libido na własne Ja
• źle rozwiązana pozycja depresyjna - Klein (pozycja depresyjna ok. 2 rok życia)
• lękowy lub unikający styl przywiązania (Bowlby)

Question 14

model podatność-stres:

Answer 14

• model integracyjny
• nagromadzenie czynników sytuacyjnych
• czynnik biologiczny jako czynnik spustowy

Question 15

leczenie:

Answer 15

• farmakologia: inhibitory MAO, SSRI, lit
• psychoedukacja pacjenta i rodziny
• psychoterapia

Question 16

terapia wstrząsami elektrycznymi

Answer 16

• skuteczna w ciężkich depresjach z cechami psychotycznymi