5. Bewustzijn

Question 1

Drie wetenschappelijke revoluties dwingen ons tot nederigheid

Answer 1

1. Aarde is niet het centrum van heelal
2. einde scala naturae, mens is niet het eindpunt van perfectie
3. bewustzijn is geen sturende kracht, geen unieke of uitzondeerlijke menselijke eigenschap

Question 2

bewustzijn

Answer 2

> ervaren van prikkels en daar betekenis aan geven

> Bewustzijn kan verwijzen naar een psychologische eigenschap of naar een biologische toestand (vb, “wakker”)

> Wakker zijn, slaap, hypnose, meditatie, en psychoactieve middelen… zelfde of verschillende bewustzijnstoestanden

Question 3

Kunnen we bewustzijn meten?

Answer 3

Ja, want sterke correlatie tussen de globale elektrische activiteit in de hersenen en de graad van alertheid.
> via EEG meting: wakker: golven met hoge frequentie (kortste is betagolf)
> slaperig: alfagolven, lichte slaap: thetagolf, diepe slaap: deltagolf

Question 4

Meditatie

Answer 4

> Technieken om zelfbewustzijn te beïnvloeden
gewijzigde EEG patronen als gevolg
fMRI: verhoogde activiteit in LH (meer gericht op innerlijke) en verlaagde activiteit in RH (minder gericht op buitenwereld).

Question 5

Hypnose

Answer 5

> staat van verhoogde beïnvloedbaarheid
Effecten van hypnose:
Pijnstillend, disinhibitie, post-hypnotische amnesie

> Wat is hypnose zeker niet:
Geen gewijzigde EEG
Geen verruimd denken

> wat is hypnose misschien wel:
Rollenspel (suggestibiliteit)
«Gedissocieerd» bewustzijn

Question 6

psychologische eigenschappen gekoppeld aan het bewustzijn

Answer 6

> Zelfbesef
Werkgeheugen
Taal
“Theory of mind”

Question 7

homunculus

Answer 7

> homunculus of ceo in onze hersenen

> bewustzijn valt niet te reduceren tot 1 plek maar hele cortex is van belang

Question 8

werkgeheugen

Answer 8

= tijdelijke opslagplaats in hersenen voor relevante informatie
> oude herinneringe, vasthouden recente gebeurtenissen, onthouden telefoonnummer
> zonder bewustzijn heeft werkgeheugen geen zin en vise versa

Question 9

symbolische representatie

Answer 9

> metarepresentatie is het toekennen van een bijkomende betekenis aan een voorwerp dat al gerepresenteerd is (bvb taal)

Question 10

zelfbesef

Answer 10

> reflectie over wie we zijn, wat we doen

Question 11

theorie of mind

Answer 11

= vermogen om gevoelens en intenties van anderen in te schatten.
> gedrag vananderen voorspellen kan niet met een mechanisctische verklaring (bvb brug stort in door zwaartekracht) maar door een mentalistische verklaring
> autisme = mentalisme of begrijpen dat andere mensen hun eigen gedachten, gevoelens en intenties kunnen hebben niet kunnen vatten

Question 12

bewustzijn is niet uniek aan de mens

Answer 12

onderzoek bij primaten
> sterk ontwikkeld werkgeheugen
> in staat rudimentaire taal aan te leren
> hogere primaten slagen voor de spiegeltest
> ook in staat intenties van anderen te begrijpen!

Question 13

sensatie

Answer 13

> gewaarwording: verwijst naar hoe de zintuigen energie absorberen aan de hand van daartoe bestemde receptoren die gevoelig zijn voor licht, geluid en chemische stoffen

Question 14

perceptie

Answer 14

> waarneming: selectie, organisatie en interpetatie van de stimulus die de sensatie veroorzaakte

Question 15

perceptuele constantie wet

Answer 15

= een waargenomen voorwerp behoudt zijn vorm ook wanneer de sensorische input verandert (e.g., bij bewegingen).

Hersenen verdoezelen het onderscheid tussen het voorwerp zoals het is (beeld op de retina) en het voorwerp zoals we het ons herinneren.

ZIENis grotendeels gokken, steunt op assumpties.

	Verkeerde assumptie → visuele illusie

Question 16

aanwijzingen voor beperkte bewuste controle

Answer 16

> Illusionaire sensaties
> Automatismen
> Veranderingsblindheid
> Bewustzijn vraagt tijd
> Hersenlateralisatie

Question 17

Blindzien

Answer 17

> visuele systeem is ontdubbelt. primitieve systeem over WAAR vwp zich bevind en voor grijpbewegingen.
recent geevoluerd visueel systeem geeft aan wat het object is
bij blindziende patienten is enkel het 2e systeem aangetast

Question 18

veranderingsblindheid

Answer 18

= blind voor veranderingen in omgeving omdat we menen meer waar te nemen dan we in feite doen.

Question 19

Bottom up proces

Answer 19

> tijdens het waarnemen een incrementele progressie is van het bij elkaar rijgen van simpele deeltjes tot 1 complex geheel
betekenis geven aan stimulus door die op te splitsen in verschillende klienere deeltjes waarvan we het patroon makkelijker herkennen
beginnende lezers zien eerst apparte letters ipv woorden

Question 20

top down proces

Answer 20

> bewustwording meestal onder invloed van bijkomende informatie
ervaringen, voorkennis, verwachtingen, doelen, motivaties