4. Verliesverwerking na spontane abortus en abortus provocatus Flashcards
1
Q
Spontane abortus of miskraam
Definitie?
A
Elke expulsie van een embryo inclusief lege vruchtzak en mola
OF
een foetus met een gewicht van minder dan 500gram (komt overeen met 20 a 22 wkn)
- in Nederland miskraam tot 16wkn
- 10% eindigt in miskraam na diagnose ZWS
- Biochemische ZWS(HCG maar geen vruchtzak) miskraam 30-40%
2
Q
Welke emoties komen voor bij vaststelling miskraam?
A
- ongeloof
- shock
- correcte non-verbale en verbale comm maken het verschil
3
Q
Hoe als professional het slechte nieuws meedelen?
A
- belangrijk na vaststelling onzekerheid zo snel mogelijk wegnemen
- deel bevindingen empathisch, ondersteunend, en zorgzaam mee
- gebruik geen verkeerde termen zoals: vrucht, weefsel…
- geef ouders ademruimte en laat ze even alleen
4
Q
Rouwarbeid: 4 rouwtaken, welke zijn het?
waarom belangrijk?
A
- aanvaarden van de werkelijkheid van het verlies
- ervaren van de pijn van het verlies
- zich weer aanpassen aan een leven zonder ZWS
- opnieuw leren houden van het leven
4 rouwtaken moeten doorlopen worden om verlies te verwerken!
*als vv coachende taak, proces zal vlotter verlopen mits adequate hulp, onvoltooide rouwtaken kunnen levengeluk in de weg staan
5
Q
Beschrijf rouwtaak 1:
aanvaarden van het werkelijke verlies
Wat is de taak van de VV?
A
- verschillende emoties mogelijk
- eerste confrontatie miskraam vaak ongeloof
- erkenning essentieel om tot rouwarbeid te komen
- niet minimaliseren
- stimulatie voor herinneringen
- 3 M’s en de 3 O’s
- voorbereiden wat ze zullen zien en/of verwachten
- op tempo van ZV zelf
6
Q
Beschrijf rouwtaak 2: ervaren van de pijn van het verlies
taak van de vv?
A
- verdriet wordt verwerkt als door de pijn heen wordt gegaan!
- verschillende vormen van emoties mogelijk tgv pijn (individueel verschillend)
- empathische luisterhouding is hier belangrijk!
- laat de vrouw spreken en vertel niet hoe ze haar wel of niet moet voelen.
7
Q
Beschrijf rouwtaak 3: zich weer aanpassen aan een leven zonder ZWS
A
- BELANGRIJK: LUISTEREN!!!
- laat ze herhaaldelijk hun verhaal doen
- aanmoedigen om souvenirs te verzamelen
- integratie van verlies baby in hun leven (koesterhoekje)
- taboe doorbreken voor omgeving
- bij problematiek –> doorverwijzing
8
Q
Beschrijf rouwtaak 4: opnieuw leren houden van het leven
A
- tijd verschilt per individu, ZWS duur…
- verwerken is niet vergeten (plaats geven in je leven)
- voorbereiden op moeilijke momenten zoals verjaardag, confrontatie zelfde leeftijd kinderen, babyborrels
9
Q
Welke zijn nog aandachtspunten voor VV of arts bij begeleiding?
A
- stil staan bij mogelijke oorzaken zonder schulgevoel
- tijd vrijmaken en behandelingsverloop toelichten
- info herhalen
- eventuele extra afspraken regelen
- opname op kraamafdeling of net niet –> vrouw zelf bevragen
- correcte informatie over de effecten en duur tegen dat medicatie begint te werken
ZORG OP MAAT!
Shared decision making.
10
Q
Beschrijf de leegte na een miskraam?
A
- zwangere geest in een niet zwanger lichaam
- toekomstplannen opbergen
- afspraken worden geschrapt
- eventuele aangekochte kledij weggestopt
- leegte die is ontstaan, heerst ng lange tijd
11
Q
Aan anderen vertellen, hoe doe je dat?
A
- sommigen zakelijk en afstandelijk
- andere gebruiken zachte formuleringen of gaan contact uit de weg
- aan kinderen vertellen –> hoe ouder hoe meer betrekken
- ook grootouders verliezen! (durven het niet uiten, uit sterkte voor hun kinderen)
12
Q
Hoe ga je er al koppel mee om?
A
- in eerste instantie op elkaar aangewezen
- verdriet kan mensen heel dicht bij elkaar brengen
- later in het verwerkingsproces verschillen tussen man en vrouw, eigen tempo, verschil in waarden en geslacht!
KEY: acceptatie van elkaars verschillen en stimuleren om blijven te communiceren.
13
Q
Waarin verschilt een man op gebied van emotie verwerken igv miskraam?
valkuil?
A
- mannen voelen in mindere mate die intense band met kind
- man staat machteloos
- drukken zich minder verbaal uit over gevoelens
- mannen hebben neiging om zo snel mogelijk draad weer op te nemen
- houden zicht sterk en nemen beschermende rol op
- stimuleren hun vrouw om opnieuw te gaan werken
vrouwen zijn verbaasd over snelle manier van “verwerken” en kan leiden tot onbegrip
14
Q
Begeleiding bij opstart werk?
A
- medisch gezien na miskraam vrij snel aan het werk terug
- 2/3 dagen ziekteverlof
- emotioneel moeilijk
- collega’s weten vaak geen gepaste houding aan te nemen
- belangrijk om voor te bereiden op mogelijke vragen en reacties
15
Q
Hoe omgaan met jaloezie na miskraam?
A
- afgunst en jaloezie komt vaak voor
15
Q
Hoe omgaan met schuldgevoel?
A
- eigen schuld wordt vaak overschat
- begrijpelijk maar zeker onterecht
- normale reactie bij verliesverwerking
- aanmoedigen schuldgevoelens te uiten zonder te ontkennen of te bevestigen
zinnetjes zoals “ het gevoel dat je hebt mag er zijn, het is oke, laat het maar toe
15
Q
Welke 4 soorten multiple verlies heb je?
A
- lichamelijk verlies
- emotioneel verlies
- verlies van ouder kind relatie
- verlies van niet tastbare herinnering
16
Q
beschrijf lichamelijk verlies?
A
- tijd nodig voor herstel
- kan verstandig zijn tijdje rustiger aan te doen
16
Q
beschrijf emotioneel verlies?
A
- emotionele kant ingrijpender dan fysieke kant soms
- intensiteit van het verdriet staat in verhouding met verwachtingen
- niet de duur van de ZWS bepaald intensiteit verdries
woorden als de natuur doet zijn werk zijn extreem nefast!
16
Q
beschrijf verlies ouder kind relatie?
A
- niet zichtbaar, wel aanwezig
- weinig mensen zien ouder kind relatie voor de geboorte
- rouwproces gemiddeld minder en korter maar daarom niet minder verdriet
- woorden als “Wat je nog niet hebt gehad zal je niet missen”, toont van weinig respect en inzicht
17
Q
beschrijf verlies van niet tastbare herinnering?
A
- ZWS nog niet altijd bekend,waardoor weinig medeleven
- ook voor ouders verlies weinig tastbaar, werkelijkheid kan moeilijker doordringen
- dit bemoeilijkt de verwerking
- herinnering aan ZWS is sterk verschillend van de herinnering aan een kind
18
Q
Begeleiding na het onstlag?
A
- vv in 1ste lijn belangrijke rol
- open relatie met de vrouw en omgeving
- indien hulpvraag –>doorverwijzing
- follow up kan door telefoontje of medisch consult
- in de eerste 6 weken na ontslag
- follow up vermindert de angst
- huisarts, gyn, of psycholoog meestal
- focus follow up moet liggen op info, advies en geruststelling
19
Q
welke lotgenotencontacten of doorverwijzingen ken je?
A
- zelfhulp.be
- bovendewolken.be
- metlegehanden.be
- berrefonds.be
- sterrenkinderen.be
- podcast “ik ben 1 op 6”
20
Q
begeleiding bij een nieuwe ZWS na miskraam?
A
- zorg voor extra consultaties
- belangrijke kritische punten herkennen tijdens ZWS en daarop inpikken
- meedelen van fysieke bevindingen op een positieve manier ( leidt tot meer vertrouwen en geruststellin i/d ZWS)
- navragen voorbereiding arbeid en bevalling
- weerstand hierin bestaat uit angst voor een volgend verlies
- preconceptionele consultatie mogelijks nog doeltreffender om angst te reduceren
- kindsbewegingen vaak geruststellend
- timing volgende zwangerschap persoonlijke beslissing die beinvloed wordt door vele factoren
21
Wat is AAP?
Abortus Arte Provocatus
22
Definitie AAP?
geinduceerde abortus, opzettelijk ingrijpen --> eind maken aan ZWS
* tot 12 weken conceptie
* tot 14 weken amenorroe
23
Cijfers AAP Belgie?
9.3 op 1000 vrouwen, België in top 5 landen met de laagste incidentiecijfers
* inzetten op anticonceptie en seksuele opvoeding
merk op: wel een stijging (wrs door betere registratie)
24
Wetgeving AAP?
* wet van 3 april 1990
* niet strafbaar tijdens de eerste 12 weken indien je voldoet aan 3 voorwaarden
25
Aan welke **drie voorwaarden** moet je voldoen om AAP te mogen uitvoeren?
**IN DE EERSTE 12 WEKEN!**
* eerste consultatie en ingreep moet uitgevoerd worden in een **abortuscentrum of ZH** dat abortushulpverlening aanbiedt
* vrouw moet verklaren zich in **noodsituatie** te bevinden (echter noodsituatie is niet nader bepaald), ook minderjarigen kunnen abortus doen
* verplichte wachttijd van **6 dgn** na eerste consultatie en ingreep in het zelfde centrum
26
Wat na de wettelijke termijn van 12 weken?
**In België**
* na 12 weken enkel nog indien ernstige gezondheidsrisico's voor de vrouw
* of indien foetus volgens de wetenschap ongeneeselijke aandoening heeft (indien dat geval, 2 advies geneesheer en verplicht i/h ziekenhuis)
**Indien geen legale verantwoording in Belgie na 12 weken**
* in Nederland tot 24 weken
* in Groot-Brittanië tot 24 weken
een abortus is legaal zolang het in de wet van het land beschreven staat!
## Footnote
een arts kan om gewetensredenen weigeren, en moet dit meteen melden aan de vrouw, arts is niet verplicht verdere doorverwijzing te voorzien naar desbetreffend centrum.
27
Begeleiding bij AAP is rouwbegeleiding, leg uit?
* voor de ene een dierbaar verlies voor de andere niet zo eenduidig
* betekenis van een ZWS en afbreking ervan van iedere vrouw uniek en complex.
28
Welke factoren bemoeilijken rouwarbeid na abortus?
* Eigen keuze
* Taboe
* Erkenning v/h verlies
* Geen eenduidig verlies
* Sociale context
* Tijdstip en wijze tot beslissing zwangerschapsafbreking
29
Factor eigen keuze?
* strikt genomen eigen keuze
* door maatregelen wordt dit bevestig
* ondanks maatregelen toch nog vrouwen onder druk abortus
* tegelijk slachtoffer en dader
* ambivalente gevoelens
* spijt of geen spijt gaat altijd niet samen met pijn of verdriet
Pijn verlies abortus verschillend van spijt beslissing!!
30
Factor taboe?
* pijn na abortus wordt niet toegelaten in de maatschappij
* omgeving reageert soms wegmoffelend
31
Factor erkenning verlies?
* erkenning moeilijk want men heeft het verlies nooit gezien
32
factor geen eenduidig verlies?
* verlies is niet eenduidig
* vrouw denkt als rol van moeder, toekomstige baby, ouderschap etc...
* vrouw denkt daar pas aan na de ingreep
33
factor sociale context?
* essentieel voor elke rouwarbeid maar is hier afwezig
* mist sociale steun
* voor buitenwereld is er niks gebeurd
34
factor tijdstip en wijze tot beslissing van AAP?
* indien laat, kan dit probleem zijn voor moeilijk beslissingsproces en psychische issues achteraf
* hoe moeilijker het besluit hoe groter de kans op negatieve emotionele reacties na AAP
* vb als partner AAP als eerste naar voor brengt kan verwerking achteraf moeizamer verlopen
35
Welke handvaten voor vroedvrouwen bij AAP?
* geen pasklaar antwoord in deze topic
*enkele belangrijke zaken:*
**1. eigenheid van de vroedvrouw**
* vrouwen voelen aan hoe je open staat tov abortus
* vertrouwen is belangrijk!
* eerlijk zijn tov jezelf
* als luisteren mogelijk is dan kunnen volgende vragen helpend zijn. (zie cursus pg 79)
**2.juiste woordenschat**
* zie 4.1.4 in cursus
**3.begrip voor de keuze**
* kiezen abortus om iets anders te redden, goed om na te vragen, na ingreep wordt dit geminimaliseerd
**4.rouw**
* fasen van de rouwarbeid
**5.schuldgevoel**
36
Besluit?
* individuele keuze
* idealiter een pre-abortus begeleiding met discussie rond toekomstige anti-conceptie
* nagaan oorzaak AAP
* als VV eigenheid bezitten en openstaan voor de beleving rond abortus + vertrouwensband opbouwen
