4. Boedelbelasting Flashcards
Rolspelers tydens boedel
- Meester van Hooggeregshof
- Eksekuteur
- Aktebesorger (prokureur)
- SARS
- Familie, oorlewende gade,
erfgename
Wat is n intestaat?
- waar ‘n oorledene sterf sonder om ‘n geldige testament na te laat
Stappe van boedelbelasting
Stap 1: Bereken die waarde van die eiendom
Stap 2: Plus die waarde van geagte eiendom (bv. lewensversekering polisse
Stap 3: Netto bate waarde
Stap 4: Minus toelaatbare aftrekkings
Stap 5: = Netto waarde van die boedel
Stap 6: Minus die 4A korting
Stap 7: Belasbare bedrag in die boedel
Stap 8: @ 20% op die eerste R30 000 000 en 25% op die oorskot bo R30miljoen
Stap 9: Minus: Saamgestelde doodskorting (dus korting op korting) of buitelandse boedelkorting of korting t.o.v belasting betaal
Stap 10: Bepaal of enige persoon aanspreeklik is vir die boedelbelasting en verhaal dit van hulle.
Artikel 4A korting
- Netto waarde van beodel word verlaag met R 3,500,000
As die langslewende gade (m.a.w die gade van ‘n persoon wat reeds dood is) ook dood gaan, word die korting soos volg bereken:
o R3 500 000 + [R3 500 000 – (die waarde waarmee die netto waarde van die oorlede gade se boedel verminder het)]
Word plase teen MW in boedel ingebring
Nee, MW minus 30%
5 Geagte Eiendom
- Lewensversekering
- Eiendom geskenk wat vrygestel is
- Eis teen gade
- Eiendom wat verkoop is kort voor dood
- Bydraes tot aftreefondse
Jo Labuschagne is op 30 September van die huidige jaar van aanslag oorlede en was die enigste trustee en begunstigde van die JL Trust. Daar was slegs een bate in die JL Trust, naamlik ‘n plaas (waarop bona fide boerdery voortgesit is) met ‘n markwaarde van R920 000 op die datum van Jo se dood.
VAN U WORD VERLANG OM
Om die waarde van die eiendom te bepaal wat in Jo se boedel ingesluit moet word.
- Aangesien Jo die enigste trustee en begunstigde van die JL Trust was, was hy bevoeg om onmiddellik voor sy dood van die plaas tot eie voordeel ontslae te raak.
- Die plaas in die trust moet dus by Jo se boedel ingesluit word teen R920 000 x 30% = R644 000.
Petro van Jaarsveld sterf op 30 November van die huidige jaar van aanslag op ‘n ouderdom van 47 (volgende verjaarsdag = 48) en sy was die enigste trustee en begunstigde van die trust genaamd PVJ Trust. Hierdie trust was ‘n besigheidstrust waaruit Petro R20 000 per jaar ontvang het. Die R20 000 is die jaarlikse waarde
VAN U WORD VERLANG OM
Daar word van jou verwag om die waarde van die eiendom te bepaal wat in Petro se boedel ingesluit moet word.
- Aangesien Petro die enigste trustee en begunstigde van die PVJ Trust was, was sy bevoeg om onmiddellik voor haar dood die besigheid tot haar eie voordeel te verkoop.
- Die winste wat jaarliks aan Petro uitgekeer word, moet as geagte eiendom in haar boedel ingesluit word.
- Die winste sal teen ‘n koers van 12% per jaar gekapitaliseer word teenoor Petro se lewensverwagting onmiddellik voor die datum van haar dood.
- Haar lewensverwagting op die dag onmiddellik voor haar dood in terme van die lewensverwagtingstabel (Tabel A – Handboek bl.841 - 842) was 28,41 jaar (aangesien sy 48 jaar oud sou gewees het op haar volgende verjaardag).
- Die huidige waarde (present value) van die jaarlikse winste (R20 000) wat in Petro se boedel ingesluit moet word is dus R20 000 × 8,00026 = R160 005,20.
Lewensversekering polisse op die lewe van die oorledene
= Die opbrengste van die lewensversekeringpolis moet as geagte eiendom in die boedel ingesluit word – ongeag of die opbrengste uitbetaal aan die oorledene of ‘n ander begunstigde
= Die polis word ingesluit omdat dit op die oorledene se lewe uitgeneem was!
Daar is drie situasies wanneer die opbrengs (volle bedrag plus verhaalbare deel) van die polis nie as geagte eiendom in die boedel ingebring word nie:
- As die opbrengs betaalbaar is aan die langslewende gade of kind van die oorledene ingevolge ‘n geregistreerde voor- of nahuwelikse kontrak.
- As die lewensversekeringspolis uitgeneem is/ aangekoop is deur ‘n vennoot of aandeelhouer (wat ook ‘n vennoot of aandeelhouer was by dieselfde besigheid as die oorledene) sodat die oorledene se aandeel in die besigheid oorgekoop kan word.
- As die polis deur ‘n 3de party uitgeneem is en die opbrengste uitbetaalbaar was aan die 3de party.
VOORBEELD 2
Janko het sy vrou Linda gevra om ‘n lewensversekeringspolis op sy naam uit te neem sonder dat dit in die huwelikskontrak genoem word. Hulle was buite gemeenskap van goedere getroud. Linda was die enigste begunstigde van die polis en sy het ook die premies betaal. Janko is oorlede en die polis het toe R1 000 000 uit betaal. Die premies (ingesluit 6% rente) was deur Linda betaal wat R380 000 was.
VAN U WORD VERLANG OM
Die waarde van die polis te bereken wat by Janko se bedoel ingesluit moet.
Die polis is ingesluit in die boedel, want dit was nie ingevolge ‘n huwelikskontrak uitgeneem nie
Opbrengs van die polis R1,000,000
minus: premies plus 6% rente (R380,000)
Waarde van die polis om in die boedel in te sluit R620,000
VOORBEELD 3 - Eis teen gade
Op 10 Maart, vyf jaar gelede, is Sion en Marlie onder die aanwasbedeling buite gemeenskap van goedere getroud. Sion is op 18 Mei 2023 in die huidige jaar van aanslag oorlede. Die volgende inligting hou verband met hul boedels:
- Die waardes van die boedels soos gestipuleer in hul huwelikskontrak is omgeskakel na rand met behulp van die inflasiekoers wat in die verbruikersprysindeks weerspieël word:
(a) Sion R250 000 (randwaarde in die huidige jaar)
(b) Marlie R550 000 (randwaarde in die huidige jaar) - Die waardes van hul boedels op die dag van Sion se dood:
(a) Sion R550 000
(b) Marlie R1 750 000 - ‘n Erflating van R250 000 aan Marlie op 28 Maart 2023 in die huidige jaar van aanslag uit die boedel van haar oorlede pa is ingesluit in die waarde van haar boedel op die dag van Sion se dood (18 Mei), maar haar pa se testament het bepaal dat dit vry van die gemeenskaplike boedel is.
VAN U WORD VERLANG OM
Die bedrag te bereken wat in Sion se boedel ingesluit moet word.
Waarde van die boedel op datum van Sion se dood:
Sion 550,000
Marlie 1,750,000
Uitgesluit: bemaking aan Marlie:
Marlie (250,000)
Waarde van boedel na erf porsies:
Sion 550,000
Marlie R1,500,000
Minus: Aanvangswaarde van die boedels
Sion (250,000)
Marlie (550,000)
Waarde waarmee bate gegroei het:
Sion 300,000
Marlie 950,000
Verskil tussen die twee boedels
(R950 000 – R300 000)
= 650,000
50% van die verskil (R650 000 / 2)
= Eis wat in Sion se boedel ingesluit kan word want sy boedel was kleiner as Marlie s’n.
= 325,000
VOORBEELD 4
Jo Labuschagne is op 30 September van die huidige jaar van aanslag oorlede en was die enigste trustee en begunstigde van die JL Trust. Daar was slegs een bate in die JL Trust, naamlik ‘n plaas (waarop bona fide boerdery voortgesit is) met ‘n markwaarde van R920 000 op die datum van Jo se dood.
VAN U WORD VERLANG OM
Om die waarde van die eiendom te bepaal wat in Jo se boedel ingesluit moet word.
- Aangesien Jo die enigste trustee en begunstigde van die JL Trust was, was hy bevoeg om onmiddellik voor sy dood van die plaas tot eie voordeel ontslae te raak.
- Die plaas in die trust moet dus by Jo se boedel ingesluit word teen R920 000 x 30% = R644 000.
VOORBEELD 5
Petro van Jaarsveld sterf op 30 November van die huidige jaar van aanslag op ‘n ouderdom van 47 (volgende verjaarsdag = 48) en sy was die enigste trustee en begunstigde van die trust genaamd PVJ Trust. Hierdie trust was ‘n besigheidstrust waaruit Petro R20 000 per jaar ontvang het.
VAN U WORD VERLANG OM
Daar word van jou verwag om die waarde van die eiendom te bepaal wat in Petro se boedel ingesluit moet word.
- Aangesien Petro die enigste trustee en begunstigde van die PVJ Trust was, was sy bevoeg om onmiddellik voor haar dood die besigheid tot haar eie voordeel te verkoop.
- Die winste wat jaarliks aan Petro uitgekeer word, moet as geagte eiendom in haar boedel ingesluit word.
- Die winste sal teen ‘n koers van 12% per jaar gekapitaliseer word teenoor Petro se lewensverwagting onmiddellik voor die datum van haar dood.
- Haar lewensverwagting op die dag onmiddellik voor haar dood in terme van die lewensverwagtingstabel (Tabel A – Handboek bl.841 - 842) was 28,41 jaar (aangesien sy 48 jaar oud sou gewees het op haar volgende verjaardag).
- Die huidige waarde (present value) van die jaarlikse winste (R20 000) wat in Petro se boedel ingesluit moet word is dus R20 000 × 8,00026 = R160 005,20.
TOELAATBARE AFTREKKINGS IN ‘N BOEDEL
- Begrafnis- en grafsteenkostes en doodsbedsiekte kostes
- Skuld aan persone wat inwoners is van die RSA (bv. skuld op bankrekeninge)
- Skuld betaalbaar aan persone wat NIE inwoners is van die RSA NIE
- Kostes verwant aan die administrasie en likwidasie van die boedel
- Sekere buitelandse bates. Verkry is voor oorledene n inwoner van die RSA was
- Enige skuld betaalbaar deur die oorledene aan persone wat ‘n gewone inwoner is buite die RSA
VOORBEELD 6
Melissa het verbeteringe ter waarde van R20 000 aangebring aan ‘n bate wat deur haar pa, Nico, besit word. Hierdie verbeteringe was aangebring tydens Nico se leeftyd en hy het dit goedgekeur. Die markwaarde van hierdie eiendom (in hierdie geval ‘n huis) is R1 150 000 op datum van Nico se dood. Die verbeteringe deur Melissa het die waarde van die huis met R12 000 verhoog. Nico se testament het dui aan dat die eiendom na Melissa oorgedra moet word.
VAN U WORD VERLANG OM
Die netto waarde van die huis te bepaal wat in Nico se boedel ingesluit moet word.
Markwaarde van die huis:
1,150,000
Minus: Toelaatbare aftrekking:
0
Waarde waarnee die verbetering die huis se waaarde verhoog word:
(12,000)
Netto: waarde ban die huis:
1,138,000
VOORBEELD 8
Marie Botha het 100% van die aandele van Stay Trim (Edms.) Bpk. besit. Die maatskappy het ‘n lewensversekeringspolis op haar lewe uitgeneem wat ‘n bedrag van R300 000 by Marie se dood sal uitbetaal. Die beleid kwalifiseer nie vir ‘n vrystelling nie. Met Marie se dood sal die waarde van haar aandele in die maatskappy met die waarde van die lewensversekeringspolis met R210 000 verhoog word (die waarde van die polis minus inkomstebelasting daarop). Die waarde wat op haar aandele in Stay Trim (Edms) Bpk (deur ‘n onafhanklike assessor) geplaas word, is R985 000.
VAN U WORD VERLANG OM
Die netto waarde te bereken wat in Marie se boedel opgeneem sal word.
Waarde van ongelyste aandele:
985,000
Waarde van geagte eiendom – lewensversekering polis:
300,000
Minus: Toelaatbare aftrekkings:
0
Waarde waarmee die aandele verhoog het:
(12,000)
Netto waarde van eiendom wat in Marie se boedel opgeneem moet word:
1,075,000
VOORBEELD 9
Mariska is twee jaar ná haar man, Daniel, oorlede. Daniel het R600 000 kontant aan sy enigste seun Petrus nagelaat. Mariska was die enigste erfgenaam van die res van Daniel se boedel. Die netto waarde van Daniel se boedel (voor Mariska se erfporsie) was R4 500 000. Mariska se bates op datum van haar dood was R6 500 000.
VAN U WORD VERLANG OM
Die boedelbelasting betaalbaar deur Daniel en Mariska te bereken.
Daniel:
Waarde van sy boedel:
4,500,000
Minus Toelaatbare aftrekkings:
0
Langslewende gade:
(3,900,000)
Netto waarde van sy boedel:
600,000
Minus: 4A Korting (beperk tot netto waarde)
(600,000)
Belasbare deel van die boedel:
0
Boedelbelasting @ 20%:
0
Mariska:
Netto waarde van haar boedel:
6,500,000
Minus: 4A korting:
6,400,000
Mariska en Daniel kwalifiseer elke vir ‘n korting van R3 500 000 op hul boedels. Maar omdat Mariska, Daniel se gade is, gaan haar boedel dubbeld die korting kan ontvang sodra Petrus se deel afgetrek is.
Dus: R3 500 000 + [R3 500 000 – R600 000] = R6 400 000
Belasbare deel van Mariska se boedel:
100,000
Boedelbelasting @ 20%:
20,000
VOORBEELD 11
Stian was BGVG getroud met Lenieke. Op datum van dood het die eksekuteur die volgende in die gesamentlike boedel gevind:
Woning R4 850 000
Meubels en huishoudelike inhoud R1 650 000
Vaste deposito R400 000
Begrafniskoste R10 000
Toelaatbare kostes R90 000
Stian was ook ‘n vruggebruik houer van ‘n plaas. Die vruggebruik het ‘n waarde van R150 000 gehad. Op datum van Stian se dood, het die vruggebruik Lenieke toegeval.
VAN U WORD VERLANG OM
Die boedelbelasting betaalbaar deur Stian se bedoel te bereken.
Eiendom
- Woning R4 850 000
- Meubels en huishoudelike inhoud R1 650 000
- Vaste deposito R400 000
Bruto waarde van gesamentlike boedel R6 900 000
Minus: Toelaatbare aftrekkings (R90 000)
Netto waarde van gesamentlike boedel R6 810 000
@50% (weens BGVG getroud) R3 405 000
Stian se boedel:
Waarde van Stian se boedel R3 405 000
Plus: Vruggebruik R150 000
Bruto waarde van Stian se boedel R3 555 000
Minus: Toelaatbare aftrekkings
- Begrafniskoste (R10 000)
Netto waarde van Stian se boedel R3 545 000
Minus: Artikel 4A Korting (R3 500 000)
Belasbare waarde van die boedel R45 000
Boedelbelasting @ 20% R9 000
Vraag 1-
Susan is n inwoner van die RSA en sterf op 15 Feb in die huidige JVA. Op die dag van haar dood is sy boedel gewardeer op R6,5 miljoen. Susan was getroud buit gemeenskap van goedere. Ten tyde van haar dood het susan die volgende skulde gehad
Banklening
200,000
Telefoon, W&E, belasting:
120,000
Kostes ten opsigte van die meeste van die hooggeregshof:
25,000
Advertensiekostes:
1,500
BEREKEN DIE boedelbelasting betaalbaar aan SAID
Bruto Waarde van boedel:
6,500,000
minus:toelaatbare aftrekkings
(346,500)
Netto waarde van boedel:
6,153,500
Minus: 4A korting:
3,500,000
Belasbare bedrag:
2,653,500
@20% boedelbelasting:
530,700
Teen watter koers word boedelbelasting gehef?
Die eerste R30 000 000 van ‘n boedel word belas teen 20%. Indien die boedel meer as R30 miljoen is, sal die oorskot teen 25% belas word.
Wie is onderhewig aan boedelbelasting?
Gewone inwoners van die RSA, ongeag waar die fisiese plek van hulle bates is, en nie-inwoners van die RSA vir bates wat fisies in die Republiek geleë is.
Wat is ‘n intestaat boedel?
‘n Intestaat boedel is waar ‘n oorledene sterf sonder om ‘n geldige testament na te laat.
Wat is die rol van ‘n eksekuteur?
‘n Eksekuteur is die persoon wat benoem word in jou testament of aangestel word deur die Meester van die Hoëgeregs Hof om jou boedel af te handel na jou dood.
Wanneer moet boedelbelasting betaal word?
Boedelbelasting is betaalbaar binne 12 maande (1 jaar) van die datum van dood, of 30 dae sedert die datum van aanslag indien die aanslag binne ‘n jaar na die dood-datum uitgereik is.
Wat is geagte eiendom?
Geagte eiendom sluit in: versekeringspolisse op die lewe van die oorledene, eiendom geskenk deur die oorledene ingevolge ‘n skenking wat vrygestel is van skenkingsbelasting, en enige eiendom waarvan die oorledene bevoeg was om ontslae te raak voor hul dood.
Wat is die Artikel 4A korting?
Die Artikel 4A korting is ‘n belastingvrystelling van R3 500 000 op die netto waarde van die boedel.
Noem drie items wat as ‘eiendom’ in die boedel ingesluit word.
Voorbeelde sluit in: kontant beleggings, aandele in gelyste en ongelyste maatskappye, en vaste eiendom.
Wat is die doel van boedelbelasting?
Die doel van boedelbelasting is om die oordrag van rykdom van een persoon na ‘n ander te belas in geval van dood. Dit is een van die belangrikste belastings wat tans op welvaart in die RSA gehef word.
Wat is die proporsionele vrystelling vir toevallige donasies in ‘n JVA van 6 maande?
Die proporsionele vrystelling vir toevallige donasies in ‘n JVA van 6 maande is R5 000.
Wat is die definisie van “netto bate waarde”?
Netto bate waarde is die totale waarde van die eiendom van die oorledene minus enige skuld of laste wat nog betaal moet word.