2.5 Ymateb a Rheoli

Question 1

cynnwys?

Y system nerfol

Answer 1

cynnwys yr ymennydd, madruddyn y cefn a nerfau

Question 2

Swyddogaeth y system nerfol

Answer 2

rheoli a chyd-drefnu rhannau o’r corff

Question 3

beth? beth sy’n canfod hyn?

ysgogiadau

Answer 3

beth - newidiadau yn yr amgylchedd
derbynyddion sy’n canfod y newidiadau

Question 4

Sut ydy’r gwybodaeth yn cyrraedd yr ymennydd?

Answer 4

anfonir gwybodaeth ar ffurf impylsau trydanol o’r derbynydd ar hyd niwronau synhwyraidd i’r ymennydd (y cyd-drefnydd)

Question 5

2 math a beth

Niwronau

Answer 5

Nerf Synhwyraidd - derbyn ysgogiadau o’r amgylchedd ac yn cludo’r ysgogiad mewn i’r prif system nerfol
Nerf Echddygol - derbyn ysgogiad o’r prif system nerfol ac yn cludo’r ysgogiad allan tuag at effeithydd

Question 6

beth?

Effeithydd

Answer 6

cyhyr neu chwarren
e.e deuben/treiffen neu chwarren stumog/gwddf

Question 7

5 cam

Anifeiliaid yn ymateb i newidiadau yn eu hamgylchedd

Answer 7

ysgogiad
derbynydd
cyd-drefnydd
effeithydd
ymateb

Question 8

camau ymateb (8 cam)

Atgyrch

Answer 8

1) ysgogiad e.e pin
2) derbynydd
3) niwron synhwyraidd
4) cyd-drefnyd e.e ymennydd
5) synaps
6) niwron relai
7) niwron echddygol
8) ymateb gan yr effeithydd e.e cyhyr yn cyfangu

Question 9

nodweddion a pwrpas?

atgyrchau

Answer 9

nodweddion - cyflym, awtomatig, rhai yn amddiffyn
pwrpas - amddiffyn y corff

Question 10

Sglera

Swyddogaeth rhannau’r llygaid

Answer 10

arhaen gwyn allanol amddiffynol
gwydn

Question 11

cornbilen

Swyddogaeth rhannau’r llygaid

Answer 11

rhan glir y sglera sy’n plygu golau

Question 12

cannwyll y llygaid

Swyddogaeth rhannau’r llygaid

Answer 12

twll yng nghanol yr iris sy’n gadael golau i mewn

Question 13

iris

Swyddogaeth rhannau’r llygaid

Answer 13

cyhyrau sy’n newid maint cannwyll y llygaid er mwyn rheoli faint o olau sy’n mynd mewn

Question 14

lens

Swyddogaeth rhannau’r llygaid

Answer 14

yn newid siap er mwyn ffocysu golau ar y retina

Question 15

coroid

Swyddogaeth rhannau’r llygaid

Answer 15

haen bigment sy’n amsugno golau er mwyn atal adlewyrchiad
cynnwys pibellau gwaed

Question 16

retina

Swyddogaeth rhannau’r llygaid

Answer 16

haen sensitif i olau
caiff delwedd ei llunio yma
impylsau’n cael ei anfon i’r nerf optig

Question 17

dallbwynt

Swyddogaeth rhannau’r llygaid

Answer 17

ardal lle mae’r nerf optig yn gadael y llygaid
nid oes gelloedd sensitif i olau yma

Question 18

nerf optig

Swyddogaeth rhannau’r llygaid

Answer 18

yn cludo impylsau o’r retina i’r ymennydd